Yaman Törüner

Bugünlerde hisse senedi almak el yakıyor. Böyle durumlar için yazılmış onlarca kitap var. İşte, ne zaman hisse senedi alınması gerektiğinden bahseden kitaplardan bazıları:
-Yıldızlara Göre Hisse Senedi Alım Satımı (Astrological Warnings and the Stock Market).
- Borsadaki Dalgalanmaları İnceleyerek Yatırım (Investing for Profit with Torque Analysis of Stock Market Cycles).
- Hisse Alımında Hislerini Kullanmak (Mind Over Money).
- Ruh, Sex ve Hisse Senetleri (Psyche, Sex and Stocks).
- Gün İçinde Hangi Saatte Hisse Alınmalı? (New Strategy of Daily Stock Timing).
- Piyasadaki Para Miktarına Bakarak Hisse Almak (Tight Money Timing).

Ne oluyor?: Döviz yükseliyor. Herkes elindeki nakit varlıkları dövize çeviriyor.
“Yükselen döviz fiyatları nedeniyle fiyatı artması beklenen ithal malları”na talep artıyor.
Diğer gelişmekte olan borsalar yükseldiği halde, bizim borsamız düşüyor.
Neden oluyor?:
İthalat, ihracattan çok daha hızlı arttı. Dış ticaret açığı büyüdü.
Cari açık çok yükseldi. Artık, her ay artan orandaki döviz ihtiyacının kapatılamaz duruma geldiği anlaşıldı.
Merkez Bankası yanlış para politikası izledi. Kredi miktarını düşürerek, cari dış açığı frenleyebileceğini zannetti.

Avrupa Birliği ülkelerindeki borç krizi, yalnız kendi bölgesini değil dünya ekonomisini de tehdit ediyor. Yunanistan, Portekiz ve İrlanda’dan sonra, Belçika, İspanya ve İtalya için de tehlike çanları çalmaya başladı.
Aşağıdaki ilginç tablo (Capital Economics-European Commission-Akbank), bu ülkelerin son durumunu, karşılaştırmalı olarak gösteriyor:




Avrupa Birliği kriterlerine göre:

Yazının başlığındaki bu kural, ekonomik dalgalanmalarda olduğu kadar, siyaset hayatımızda da geçerli. Bu kuralın önemini kavrayabilmek için “serbest piyasa dünya görüşü”nü iyi kavramış olmak gerekiyor. Günümüzde yapılan ekonomik veya siyasi olsun derinlikli tahminlerin hemen hepsinde bu prensibin uygulamaları var. Bu nedenle, son tahlilde iyi olmadığını zannettiğimiz birçok gelişme iyi sonuçlar verebiliyor. Her aydınlık bir karanlığın habercisi olduğu kadar, her karanlık da bir aydınlığın habercisi.
Dalgalanma kaçınılmaz; önemli olan sadece iniş ve çıkışların süresi. Aslında, ekonomi bilimi de, siyaset bilimi de sadece iyi veya aydınlık bölümü daha uzun tutmak için uğraşıyor. İşte bu dünya görüşü bize, hem umutsuzluğa kapılmamayı, hem de başarı ve kazanç döneminin süresinin ne denli önemli olduğunu gösteriyor.

Hesap uzmanları kurulu kapatıldı
1945 yılında kurulan Hesap Uzmanları Kurulu bu ayın başında kapatıldı. Yeni denetim prensibi, birbirinden ayrı ve birbiriyle rekabet eden kurullar yerine denetim tek elden yönetilmesi prensibine dayanıyor. Böylece, denetimin daha çok ve bilimsel kurallara bağlanabilmesi sağlanırken, kurullar içindeki hayat boyu birbirini

Önceki yazımda, demografiden ve öneminden bahsetmiştim. Bugün, Amerika Birleşik Devletleri(ABD), Avrupa Birliği(AB) ve Almanya'nın "demografi yönetimi"ni karşılaştırmak istiyorum. Almanya, AB'nin lider ülkesi ve dünyanın üçüncü büyük ekonomisi olduğu için, bu karşılaştırmaya onu da ekledim.
Elimizdeki veriler, ABD'nin "demografi yönetimi"nde, AB ve Almanya'dan fersahlarca ileride olduğunu gösteriyor. Bu sonuçlar, AB'nin ABD'ye göre çok daha kapalı bir ekonomiyi tercih ettiği ile çok daha yüksek oranda milliyetçi ve tutucu karar aldığını açıklıyor.




Vergiler gösteriyor ki

Ekonomik ve politik kararlar alınırken, ülke nüfusunun yapısına, yapıdaki olası değişim sürecine ve kalitesine bakılır. Nüfusun yapısını inceleyen ekonomik yaklaşıma “demografi” diyoruz. Yabancı yatırımcılar, karar almadan önce mutlaka o ülkenin demografik yapısını incelerler. Siyasi kararlar alınırken de, gerek kendi ülkenizin gerekse diğer ülkelerin demografik yapılarını bilmeden yerinde karar veremeyiz. Demografik yapı incelenirken şunlara bakılır:
* Ülke nüfusu, doğumlar, ölümler, göçler ve bunların nüfusa göre çeşitli rasyoları.
* Toplam nüfusa ilaveten kadın, erkek, çocuk, genç, yaşlı, çalışabilen v.s. gibi nüfus katmanlarının mevcut durumu ve bunların tarihi seyri ile gelecekteki muhtemel gelişmeleri.
* Kadınların doğurganlık oranı, doğurganlığın ve çocuk ölümlerinin rasyoları ile yaşlara göre dağılımı.
* Aile kurma ve boşanmaların sayısı, tarihi gelişimi ve eşlerin çocuk sahibi olmalarının yaşlara göre ortalama dağılımı.
* Nüfusun ve alt kategorilerinin ortalama beklenen yaşam süreleri.
* Ülkenin aldığı ve verdiği göç miktarı ve nüfus ile nüfus kategorilerine oranı.

Dünkü yazımda, “keriz silkeleme”nin ne anlama geldiğini ve “manipülasyon” ile “spekülasyon” arasındaki ince farkı anlatmaya çalışmıştım. Bugün, “keriz silkeleme” işlemini olası örneklerle açıklamaya çalışacağım. Aşağıda verilen örnekler, yalnız hisse senetleri için değil, diğer sermaye piyasası araçları için de bazı farklılıklarla geçerli sayılabilir. Bu konu, yatırımcılar ve şirketlerinin hisse senetleri Borsa’da işlem gören ya da görecek olan işadamları için oldukça önemli.
Manipülasyon konusu olan işlemlerin birden fazla tarafı var. Bu işlemlerin gerçekleşmesinde, “keriz”den başka, “keriz”i kandıranlar, manipülasyon sayılan işlemleri gerçekleştiren Borsa temsilcileri, yönlendirmenin ilk yatırımını sağlayan sermayedarlar, hisse fiyatının yükselmesinden çıkar sağlayacak kişiler (Borsa’ya açık şirketin sahibi de olabilir) de birer taraftırlar. Yani, manipülasyon işlemi “çok taraf”ın katılımı ile gerçekleşir. Bu taraflardan yalnızca biri kaybedendir: “Keriz”.

Silkeleme nasıl yapılıyor?
Örnek 1) Elinde bir hisseden bol miktarda bulunan birisi, bu hisseleri yüksek fiyattan satmak isteyebilir. Genellikle, piyasada fazla değeri olmayan hisseleri elinde bulunduranlar bu

Geçen hafta borsada manipülasyon yapmak isteyen birkaç kişi tutuklandı. Onların yaptıkları işin ne olduğunu bilmiyorum. Bugün, genel anlamda bu işin ne olduğunu; yarın da nasıl yapıldığını anlatacağım.
Manipülasyon, önceden kurgulanmış işlemler yaparak, borsada alınıp satılan sermaye piyasası araçlarının (örneğin, hisse senetlerinin) fiyatlarını yükselterek veya düşürerek piyasayı yönlendirmek; bu suretle yatırımcılara zarar vermek ve neredeyse bu zarar kadar açıktan para kazanmak ya da kazandırmak anlamına geliyor. Yatırımcılardan önce öğrenilen bilgilerle alım satım yapılması (İçeriden Öğrenenlerin Ticareti-Insider Trading) da bir çeşit manipülasyon işlemi olarak adlandırılabilir.
Manipülasyon, tüm borsalarda olduğu gibi bizde de yasaktır ve bunu yapanlar için hapis ve para cezaları vardır. Manipülasyon, örneğin hisse senedi piyasasında yapıldığında, bir veya birkaç hisse fiyatının arz ve talebini etkilemek, aktif veya derin bir piyasanın varlığı izlenimini yaratmak ve bu suretle söz konusu hisse senedi veya senetlerinin yatırımcı veya yatırımcılarını yönlendirmek amacı güder. Fiyatın etkilenmesi, göstermelik alım satımlar yapmakla veya yalan haber yaymakla