Ne oluyor?: Döviz yükseliyor. Herkes elindeki nakit varlıkları dövize çeviriyor.
“Yükselen döviz fiyatları nedeniyle fiyatı artması beklenen ithal malları”na talep artıyor.
Diğer gelişmekte olan borsalar yükseldiği halde, bizim borsamız düşüyor.
Neden oluyor?:
İthalat, ihracattan çok daha hızlı arttı. Dış ticaret açığı büyüdü.
Cari açık çok yükseldi. Artık, her ay artan orandaki döviz ihtiyacının kapatılamaz duruma geldiği anlaşıldı.
Merkez Bankası yanlış para politikası izledi. Kredi miktarını düşürerek, cari dış açığı frenleyebileceğini zannetti.
Ekonomi yönetiminin seçimden sonra, cari açık konusunda almasını beklediğimiz ilave tedbirler, alınmadı.
Yabancı kaynaklar, Avrupa’daki krizden en çok etkilenecek ülkelerden birinin Türkiye olduğunu söylediler.
Döviz fiyatının yükseleceğini düşünen yabancılar, döviz fiyatındaki artışın durmasından sonra tekrar girmek üzere borsadan çıktılar.
Tam bu sırada:
Merkez Bankası Başkanı “döviz ile borçlanmayın” dedi.
Hükümetteki iki Bakan, gereksiz yere “krize hazırlıklı olun” sinyali verdi. Sonradan bu söylemden dönüldü.
IMF, cari açığımızın 80 milyar doların üzerine çıkacağı tahminini yaptı.
Yabancı bankacılar ve finans çevreleri önemli hisselerimiz için “SAT” sinyali verdi.
Rating (dereceleme) kuruluşları, haksız yere de olsa, “Türk ekonomisi, kötüye gitmeye başladı” yorumu yaptı.
Neyi anladık?:
Cari açık sorununun, döviz fiyatında artış olmadan çözülemeyeceğini,
Ekonomi yönetiminin görevde olduğu 8 yıl içinde aldığı ilk politika kararının yanlış olduğunu,
Ekonomimizin çok büyük ölçüde dışarıya bağımlı hale geldiğini,
“Bu ay da kapattık” sloganıyla yüksek cari açık vermeye devam edilemeyeceğini,
Borsanın düşmeden çıkamayacağını, anladık.
Bundan sonra neler olacak?:
Dolar/TL kuru, 1.80’i aşacak. 2.00 bile olabilir. Sonrasında, bir denge bulunacak.
Bu kur artışı sırasında, panik veya kriz olmayacak. Çünkü, Merkez Bankası rezervleri iyi.
Döviz kuru dengesi bulununcaya kadar Borsa düşmeye devam edecek.
Önümüzdeki bir-iki ay daha “dış cari açık” yüksek seviyesini sürdürecek. Sonrasında, düşmeye başlayacak.
Döviz kuru dengeye gelip, “dış cari açık” düşmeye başlayınca, yabancılar yeniden Borsa’nın kapısını çalacak.
Tüyo:
Döviz kuru ne kadar artarsa, yeni bir düzeltmenin gelmesi o kadar gecikir.
Döviz kuru ne kadar artarsa, “dış cari açık” o kadar azalır.
Döviz kuru ne kadar artarsa, o kadar çok yabancı yatırımcı gelir.
