Serpil Yılmaz

Atlantic Council tarafından düzenlenen,“2010 Karadeniz Enerji ve Ekonomik Forumu”na geri dönmem için, Steve Levine imzalı yazıyı okumam yetti.
Levine’nin, konferansa atıf yaparak kaleme aldığı “Nabucco da diğer boru hatları gibi ölüme direniyor” yazısını, toplantıdan notlarla açmaya çalışacağım.
Konferansın konuşmacılarından ABD’nin Avrasya Enerji Özel Temsilcisi Büyükelçi Richard L. Morningstar, Türkmenistan’ın Güney Koridoru’na (ITGI) katkıda bulunarak gazını Hazar üzerinden mi taşıyacağı, yoksa enerji ihracatını çeşitlendirmek için başka yollara mı sapacağının belli olacağını söylüyordu.
Türkmenistan Dışişleri’nin “TAPI projesi (Türkmenistan, Afganistan, Pakistan, Hindistan) Asya’daki siyasi ortamı iyileştirecek” notu düştüğünü de hatırlatayım.

Nabucco yerine AsyaLevine’in BM Genel Kurulu sırasında, Türkmenistan Devlet Başkanı Berdimuhammedov’un, Morningstar’ı konuk ettiğini yazıyor.
Levine bu görüşmede Berdimuhammedov’un, Nabucco’ya destek isteyen Morningstar’dan “Afganistan-Pakistan” tercihi için destek istediğini öne sürüyor.

Geniş bir açıyla Irak yazısı yazmama; Erbil’de Irak Kürt Bölge Yönetimi (IKBY) Başbakanı Behrem Salih ve Eğitim ve Kültür Bakanı Safin Dizayee ile yaptığım temaslar yol açtı.
Ayağımın tozuyla katıldığım TÜSİAD Yüksek İstişare toplantısında işadamlarıyla yaptığım sohbetler, Irak’tan beklentileri daha netleştiriyordu.
Erbil cephesini ayrıntılı olarak aktarmıştım; bugün yalnızca Behrem Salih’in “Türk firmalarıyla yaptığımız ortaklıklar sayesinde Kürdistan bu kadar ilerleyebildi. Gelişmemizde Türk firmalarının katkıları çok büyük; artık kimse Kürtlerle Türkler arasında yeni tesis edilen bu iyi ilişkiyi manipüle edemez” cümlesini hatırlatmakla yetineceğim.
Dizayee’nin ise Nabucco Doğalgaz Boru Hattı Projesi’ne ilişkin yorumunun, bölgesel enerji politikalarını anlamamıza yardımcı olacağını düşünüyorum. Dizayee, “Ortadoğu’da petrol ve doğalgaz kaynakları İslami yönetimlerin elinde. Enerji vahası; Nabucco hattına verilecek Kürdistan gazını Türkiye’nin Avrupa’ya taşıması ile laik yönetimlerin istikrarına kavuşacak” diyordu.
Buraya bir nokta.

Barzani’ye iade-i ziyaret

Erbil
Federe Irak Kürt Bölgesi’nin başkenti Erbil’e yaptığımız gezi kapsamında makamında ziyaret ettiğimiz Başbakan Behrem Salih, PKK’nın sürekli ateşkes ilanını sağlamaya yönelik hükümetler düzeyinde sürdürülen, “çoklu” kritik görüşmelere ışık tutacak açıklamalarda bulundu.
Erbil’de Kürt politikacıların ifadeyse “İlk kez bir sanat etkinliği” düzenleyen Pet Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güntekin Köksal ve bir grup meslektaşımla bizi karşılayan Salih, “Başta Türkiye olmak üzere komşularımızla sınırlarımızda barışın tesis edilmesi ve bu sorunun ortadan kaldırılması konusunda çalışmalar yapıyoruz. Kandil bizim için de büyük bir sorun. Bu konuda anlaşmaya imkân verecek mantıklı çözümler arıyoruz” dedi.
Biz Salih’ten “silahların susması” formülünü öğrenmeye çalışırken, Federal Irak Hükümetinin Savunma Bakanı Abdülkadir El Ubeydi, Ankara’da Savunma Bakanı Vecdi Gönül’ü ziyaret ediyor; 26 Eylül günü Irak Kürt Bölge Yönetimi Başkanı Mesut Barzani ile Erbil’de görüşen İçişleri Bakanı Beşir Atalay ise Van’da emniyet güçleri ile Yüksekova’da incelemelerde bulunuyordu.
Erbil hükümetinden önce Bağdat merkezli Irak hükümetinin Başbakan Yardımcılığı makamında oturan Salih ile bölge

ERBİL
Eaşlıktaki sözü, Irak Kürt Bölge Yönetimi’nin (IKBY) Milli Eğitim Bakanı Safin Dizayee’ye; Pet Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve bestekar Pınar Köksal’ın “Aşk Senfonisi” albümünde yer alan eserlerini seslendiren; tenor Hakan Aysev, Türk Sanat Müziği sanatçısı Umut Akyürek ve aranjör-kanun sanatçısı Göksel Baktagir’in, önceki gece Erbil’de verdikleri konsere gösterilen ilgi söyletti.
Konseri düzenleyen Pet Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güntekin Köksal’ı makamında kabul eden Dizayee, “Bugüne kadar Kürdistan’a biletle konser vermeye geren çok şarkıcı oldu, ancak ilk kez böylesi bir sanatkar ekibi ağırlıyoruz” diyordu.

Barzani ve Talabani de gelecekti!
Konserin gerçekleşmesi için destek veren Dizayee, çaylarımızı içerken, “Mesut Barzani (IKYB Başkanı) ve Celal Talabani (Irak Cumhurbaşkanı) da konsere gelecekti ancak dün bizim için yoğun bir gündü. Bağdat’ta hükümet kurulması yönünde görüşmeler sürüyor, Biden (ABD Başkan Yardımcısı) ile de telefon diplomasisi sürdü” diyordu.
Dizayee, Barzani’nin kültür ve sanat programlarının ağırlıkta olduğu TRT-4 yayınlarını izlediğini de ekliyor.

ERBİL
Kandil’de 5000 kadar PKK ile Mahmur ilçesinde 15 bin kadar mültecinin birbirine yaslanarak Irak Kürt Bölge Yönetimi’nin (IKBY) topraklarında sürdürdüğü yaşamın, Türkiye’ye geri dönüşünün terör ve gözyaşı olduğunu biliyoruz; peki bu durum sürekli ve kesintisiz olarak ortadan kaldırılabilir mi?
İşte bu temel soruyu önceki gün hem Erbil Başkonsolosu Aydın Selcen, hem de IKBY Milli Eğitim Bakanı Safin Dizayee ile yapmış olduğumuz konuşmada tekrar tekrar sorduk.
Aldığımız yanıtlar birbirinden pek farklı sayılmazdı. Her iki “yetkili” de umutvar bir bakış açısıyla konuya yaklaşıyor ve silahların susması için atılan adımların sürdürülebilirliğine işaret ediyor.
Dün “Kürt açılımının” ne dolduğunu anlamaya çalışıyorduk, bugün de aynı çabayı “Kürt barışı” projesinin neleri içerdiğini anlamak için veriyoruz.

Politikada çıkarlar vardır

Tunceli

Avrupa’daki akademisyenlerin rehberliğinde hazırlanan “Son Tanıklar Göçmeden - Dersim 1937-1938 Sözlü Tarih Projesi”ne, yaklaşık 300 tanık ve onların çocuklarıyla görüşerek katkı sağlayan araştırmacı Cemal Taş, 2007 yılında piyasaya çıkan “Külden Evler” kitabında, Tunceli’de 1993-1994 döneminde çıkartılan köy ve orman yangınlarını yazmıştı; yazarla beraber o yerlerde dolaştık.
Tunceli’de yangınlar bitmemiş! Munzur gözelerine gittik; su akacak biz ağaçların altında serinleyeceğiz... Gözelerin başlangıç noktasındaki Ovacık’ın Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül’ün Munzur’un kenarına hazırlattığı kahvaltı sofrasında sohbet ederken, gözüm karşı tepelerden yükselen dumanlara takılıyor.
Önce algılamakta güçlük çekiyorum; bulut hareketi gibi geliyor. Sarıgül’e soruyorum: “Orman yanıyor” diyor.

Orman yangınları bitmedi
Sarıgül’e akla gelen soruyu yöneltiyorum: “Kim yakıyor? ”

KÜTAHYA

Kütahya’da çini sanatının gelişimini elimden geldiğince Kütahya’da tarih yazarak devam ettirmek için çalışmaktan hep çok mutlu oldum.
Bu sözler, UNESCO tarafından “Yaşayan İnsan Hazinesi” seçilen
7 sanatçıdan biri olan Sıtkı Olçar’a ait.
Geçtiğimiz gün Kütahya’da düzenlenen “Çini Ustası Sıtkı Olçar ve Kütahya Çiniciliğine Katkıları” başlıklı sergi, sempozyum ve panelde konuşan “Sıtkı Usta” için en iyi tanımı Alman Der Spegel dergisi yapmıştı: Çininin Picasso’su.
Sıtkı Usta açılışta yaptığı konuşmada şunları diyordu:
“Herkes New York’ta gezerken, ben saatlerce müze gezer Picasso’nun resimlerinin önünden ayrılmazdım.”

Hükümetin pek sevdiği bir kavramla ifade edecek olursam “ileri demokrasi”, Tunceli’den geçip, kanlı geçmişi silebilecek mi diye sormak gerekiyor. Bu o kadar temel bir soru ki, tüm ötekileri kapsıyor: Türk, Kürt, Ermeni, Alevi, Kırmancki, Sünni, Zaza...
Tunceli’de simgeler ve imajlar üzerinden siyaset tavan yapmış durumda.
Tunceli Belediyesi, temmuz sonunda, 1937 yılında Elazığ’da idam edilen Dersim isyanının lideri Seyit Rıza’nın heykelini dikmiş, peşinden valilik suç duyurusunda bulunmuştu.
O heykelde, ömrü boyunca sırtına yakalı bir mintan geçirmeyen Seyit Rıza’ya ceket giydirmek bir işe yaramamış!
3 bin 200 nüfuslu Ovacık’ın geçen dönemde görevde olan AK Partili Belediye Başkanı Hasan Hüseyin Dizi, döneminde 1 milyon 200 bin liraya görkemli bir belediye binası yaptırmış.
2009 seçimlerinde Dizi’nin yerine seçilen CHP’li Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül, “Bu parayla istihdam yaratan tesisler kurulurdu” diyor.
Tunceli’de sanayi yok, işletme yok; 240 ortaklı Munzur Suyu ile Tunceli Girişimci Kadınlar Derneği Başkanı da olan Fidan Aydın’ın, Zazaca “Başının hakkı için” anlamına gelen Servato markası ile ürettiği baldan başka işlenmiş ürünleri yok.