Güngör Uras

ABD’de başkan değişiyor. Yeni Başkan’ın farklı siyasi ve ekonomik görüşleri var. Bunları uygularsa, doğrudan ve dolaylı olarak ekonomimiz zarar görecek. AB ile ilişkiler bozuldu. AB’ninTürkiye’ye ekonomik yaptırım uygulamaları gündeme geliyor. AB ile ilişkiler düzelmezse ekonomimiz zarar görecek.

ABD’de de AB’de de halkın beklentileri değişti. Halk, beklentilerinin sözcülüğünü yapacak ve gerçekleştirecek politikacıları iktidara getirmeye başladı.

Sanayileşmiş, gelişmiş ülkelerde varlıklı kesimler imkânlarını paylaşmak istemiyor. İş ve ekmek için fakir insanların ülkelerine göç etmesini istemiyor. Farklı ırk ve dinden olanlarla özellikle aktivist Müslümanlarla bir arada yaşamak istemiyorlar. Kendi ülkelerinde insanlar iş bulamazken, gümrüklerin başka ülkelerin mallarına açılmasını istemiyorlar. Bu beklentiler oylara dönüşünce, bu beklentilerin sözcülüğünü yapanlar kazanıyor.

ABD’de olan budur. Daha önce Büyük Britanya, AB ile bağını bunun için kesti. Avrupa’da yapılacak seçimlerde de halkın benzer tepkisini göreceğiz.

Bizi nasıl etkiler?

Trump’ın partisi Cumhuriyetçiler kongrenin iki kanadında (Senato ve Temsilciler Meclisi’nde) çoğunluğu ele geçirdi. Açıkçası kanun çıkarması kolay.

Verg

Ayşe Hanım Teyzem soruyor: “ABD’de Trump Başkan oldu? Benim Amerika ile ilgim, ilişkim yok. Dolar alıp sattığım yok. Trump’ın Başkan olması benim hayatımı etkiler mi?” Anlatmaya çalıştım. Dedim ki, “Ayşe Hanım Teyzeciğim, günümüzde her ülke birbiriyle karşılıklı bağımlı hale geldi. Bir ülkede pişen, öbür ülkeye de düşüyor. Bir ülkede esen rüzgar, öbür ülkeleri de etkiliyor. Her ülke dünyada olan biteni (gerçekçi olalım) ekonomik gücü kadar, parası kadar etkiliyor.

ABD servet, bilgi ve entelektüel birikimi ile dünya lideri. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra, askeri gücünü artırarak “Dünyanın Jandarması” haline geldi. Dünyadaki politik gelişmeleri, askeri gelişmeleri, finans piyasalarını, ticari ilişkileri ya doğrudan ya dolaylı yönlendirir oldu.

Biz, ticari bakımdan ABD ile ilişkileri geliştiremedik ama ekonomik ve politik bakımdan ABD’ye büyük ölçüde bağımlı hale geldik. Türkiye’de TL yanında Dolar ikinci para birimi olarak işlem görüyor. Dış finansman temininde ABD’ye dolaylı olarak bağlıyız. Dünya politikasında ve özellikle Ortadoğu politikasında ABD’ye bağımlıyız.

Fatura kime çıkacak?

İhracat yapamazsak, döviz bulamazsak, dış dünya ile ilişkilerimiz iyi gitmezse ekonominin çarkları

Denizli

Türkiye İstatistik Kurumu mevsim ve takvim etkisinden arındırdığı eylül ayı sanayi üretim endeksinin yüzde 3.8 azalma gösterdiğini açıkladığında ben Denizli’de bir tekstil fabrikasındaydım.

İplik, dokuma, boyama ve konfeksiyon bölümleri bulunan fabrika 30 yıllık bir sanayi tesisi. Şimdilerde ayda 80-100 ton havlu ve kumaş üretiliyor. Yıllık ciro 25 milyon dolardan 8 milyon dolara, çalışan sayısı 1600’den 600’e gerilemiş. İhracatı da 28 milyon dolardan 9 milyon dolara inmiş.

Denizli, Türkiye’de ev tekstili sanayiinin merkezi. Ne var ki ev tekstilinde Çin’in ABD pazarına girmesi ve AB ülkelerinde pazarın daralması nedeniyle ihracat imkânlarının azalması, ihracata dönük üretim yapan firmaları zor duruma düşürmüştür.

Piyasada ne oluyor?

Denizli sanayicisine iplik veren başka şehirlerdeki büyük firmalardan bazıları, alacaklarını tahsilde zorlanınca, “zoraki olarak” Denizli’de ev tekstili konusunda faaliyet gösteren firmalara ortak olmak veya bu firmaları devralmak zorunda kalmışlar.
Bundan 15-20 yıl önce Denizli’de “Nöbetçi Kuyumcu” âdeti vardı. Aynı “Nöbetçi Eczane” örneği, bir kuyumcu gece boyu ve tatil günleri alışveriş edecekler için açık kalırdı.

Ayvalık

Erken Zeytin Hasadı Şenlikleri’ne katılmak için Ayvalık’tayız.

Zeytinde artık eskisi gibi var yılı, yok yılı yok ama hava şartları nedeniyle üretim miktarı değişiyor.

Hava şartları sofralık ve yağlık zeytinin kalitesini de belirliyor.

Dünyadaki zeytin ağaçlarının yüzde 13’ü Türkiye’de ama dünya zeytinyağı üretimindeki payımız sadece yüzde 6 oranında.

2014-2015 sezonu 170 bin ton, 2015-2016 sezonu 143 bin ton, devreden stokla birlikte 170 bin ton zeytinyağı üretilmişti.

2016-2017 sezonunda 177 bin ton rekolte tahmini ve devreden stokla birlikte 217 bin ton zeytinyağı üretimi bekleniyor. Sofralık zeytinde üretim tahmini 432 bin ton.

Ayvalık yöresi iklim şartları ve toprak yapısı ile kaliteli ve farklı aromada yağlık zeytin üreten bir yöre.

Ayvalık yöresinde yaklaşık 2 milyon zeytin ağacı var.

Bu ağaçlardan yaklaşık 25.000 ton zeytin danesi toplanacak. Toplanan zeytinin, 2.000 tonu sofralığa ayrılacak ve 23.000 ton zeytinden ise 4.500 ton zeytinyağı elde edilecek.

Geçen hafta sonu Avvalık’ta “12’nci Zeytin Hasat Şenliği” vardı. Ayvalık Belediyesi ve

Ticaret Odası tarafından düzenlenen şenliklerde, sektörün, zeytin ve zeytinyağı üreticilerinin sorunları tartışılıyor.

Şimdilerde yabancı ülkelerden de zeytinyağı üreticileri şenliklere katılıyor. Şenlikler uluslararası nitelik aldı.

Ayvalık zeytinyağı, özelliği ve kalitesi ile tüketicinin aradığı, tercih ettiği bir zeytinyağı.

Kadıköy Bele-diyesi Süreyya Opera Sahnesi’nin “10. Sanat Yılı” bu akşam İstanbul Devlet Opera ve Bale Orkestrası ve solistlerinin “Gala Konseri” ile kutlanıyor.
Son on yıldır Kadıköy Belediyesi’nin desteği sanat etkinliklerine ev sahipliği yapan Süreyya Sahnesi’nde geçen on yıl boyunca Devlet Opera ve Balesi’nin İstanbul Kadrosu opera ve bale temsillerini sergiledi. Her pazartesi oda müziği konserleri yapıldı. On yılda Devlet Opera ve Balesi 1.199 gösteri sahneledi. Bazı operaların Türkiye’deki ilk sahnelenişi bu binada oldu. DOB etkinlikleri dışında Kadıköy Belediyesi İstanbullu seyircileri Türkiye’nin önde gelen virtüözleri ile dünyaca ünlü solistleri Süreyya Sahnesi’nde buluşturdu. Kadıköy Belediyesi’nin her hafta düzenlediği oda müziği konserlerinin sayısı da 365’i buldu.

Süreyya binası

Kadıköy’ün en güzel tarihi binalarından olan Süreyya Opera Binası’nın yapımına 1924 yılında başlandı. İlk yıllar opera ve operetlerin sahnelendiği bina 1927 yılından 2000’lerin başına kadar sinema olarak kullanıldı.

Binanın fuayesi Paris’in Şanzelize (Champs-Elysées) Tiyatrosu’nun fuayesinden, iç bölümleri ise Alman tiyatrolarından örnek alınarak tasarlandı.

Süreyya İlmen Paşa’nın ölümüyle kültür

Bülent Ecevit’in 19 Ekim 1961’de Ulus gazetesinde yayımlanan yazısının başlığı, “Beraber Yaşayacağız.” Ecevit şunları yazıyor: “... Seçimlerden, bir tarafın kesin zaferle, öbür tarafın kesin yenilgiyle çıkmasına alışmış Türk halkı için iktidarın da muhalefetin de nerede başlayıp nerede bittiği belirsizdir. İsmet İnönü, CHP kurultayında söylemişti: ‘Nispî temsilin yürüdüğü bir memlekette, muhtelif siyasi partilerle beraber yaşayacağız. Siyasi partiler demek, vatandaşın hemen hepsini kaplayan teşekküller demektir. Beraber yaşayacağız... İktidarda olursak, muhalefette olursak, barışta olursak, harpte olursak...’
İşte şimdi, ‘muhtelif siyasi partiler’ olarak, ‘vatandaşın hemen hepsini kaplayan teşekküller’ olarak, beraber yaşamayı mutlaka öğrenmemiz gereken bir durumdayız. Birbirimizi beğensek de beğenmesek de, hepimiz bir yurdun, bir ulusun insanlarıyız. Ne iktidarda daha üstün, ne muhalefette daha aşağıyız...
Partilerimiz ayrı olsa da devletimiz bir, kaderimiz birdir. Çok partili siyasal düzende de beraber yaşamaya, ayrı partilerden de olsak birbirimizi sevmeye, ayrı düşünsek de gene birbirimizi düşünmeye alışmalıyız.”

Ecevit 10 yıl önce öldü

Ecevit’in makalesini SALT’ın

Ekim ayında tüketici fiyatları yüzde 1.44 oranında arttı. Yıllık artış yüzde 7.16 oldu.

Tüketici fiyatlarında, bir önceki yılın aynı ayındaki fiyata göre artışa yıllık artış deniliyor. Yıllık tüketici fiyatları endeksindeki değişim oranı da yıllık “enflasyon” göstergesi kabul ediliyor.

Temmuzda yıllık enflasyon yüzde 8.79 olmuştu. Ağustosta yüzde 8.05’e, eylülde yüzde 7.28’e gerilemişti. Ekimde yüzde 7.16 olunca, “iyimserler” “Tamam enflasyon inişe geçti” şeklinde sevinecekler.

Yıllık fiyat artışı “iki uç ay”ın fiyatı (örneğin, 2015 Ekim ayı fiyatı ile 2016 Ekim ayı fiyatı) arasındaki değişimi gösteriyor. Halbuki tüketim harcamaları yıl boyu devam ediyor. Her ay değişim oranları farklı oluyor.

İşte onun için, önemli olan, son 12 aylık ortalama tüketici fiyatları değişim oranıdır.

- 2016 yılı ocak ayında aylık tüketici fiyatı artışı yüzde 1.82 idi. Temmuz ayında yüzde 1.16, ekim ayında 1.44 oldu. Diğer aylarda yüzde 1’in altında kaldı.

- Yıllık tüketici fiyatı artış oranları (aydan aya değişim oranları) ocakta yüzde 7.87 idi. Ağustosta yüzde 7.98 oldu. Eylülde yüzde 7.92 iken, ekimde yüzde 7.89 olarak gerçekleşti.

- 12 aylık ortalama tüketici fiyatları artışı ocakta yüzde 9.58 iken, ağusto