Zeynep İşman

Müzeler bir ülkenin kültürel ve tarihi mirasını yansıtan en önemli değerlerinden. Bu açıdan çocuklarla müzeleri ziyaret etmek ve bu bilinci aşılamak gerekiyor.

Ülkemiz tam anlamıyla bir müzeler cenneti. Yazı için araştırma yaparken, bu yaşımda ülkemde ne kadar çok bilmediğim müze olduğunu fark ettim ve üzüldüm kendi adıma. Değerlerimizi, gelenek göreneklerimizi, toplum olma bilincini aşılamanın en etkili araçlardan biri de müzeler. Geçmiş ve gelecek arasında bağ kurmak ve olayları daha geniş bir çerçeveden bakabilmenin de yolunu gösteriyor bize.

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Müzeler Dairesi Başkanı Bülent Gönültaş, ülkemizde müze bilincinin hızla geliştiğini anlatıyor: “Özellikle okul çağındaki gençlerimiz belirli programlar dâhilinde müze ziyaretlerine bulunuyor. Artık hemen her müzemizde çocuk şenlikleri, atölye çalışmaları, drama gösterileri, seminerler, konferanslar, geçici sergiler ile

Boşanma oranları geçen yıl yüzde 27.46 oranında arttı. Haliyle yalnız ebeveynlerin sayısı da her geçen gün artıyor. Özellikle çocuğun yaşının küçük olduğu boşanmalarda velayet çoğunlukla annede olduğundan, anneye yüklenen sorumluluk ve dertler de çığ gibi büyüyor.

Bir çocuğu büyütmek için bir köy gerekir” denilir. Bu söz o kadar doğru ki. Ancak gün geçtikçe o köyleri kaybediyoruz. Ne aile büyükleri ne komşu teyzeler ne de en yakın arkadaşlar… Zorlayıcı, hızlı, rekabet dolu hayat koşulları, üstüne bir de pandemi yüzünden etrafımızda kimsecikler kalmadı. Çekirdek bir aile için bile çocukların bakımı zorlaşmış iken, bir de boşanmış bir anneyseniz, vay halinize!

İstatistikler gösteriyor ki, boşanma oranları son yıllarda hızla artıyor. Kadın, maddi manevi her tür baskıya rağmen mutlu olmadığı yerde kalmak istemiyor. Ancak boşandıktan sonra da kadınlar için hayat kolay değil. Bekâr bir anne iseniz, velayet, nafaka, sorumluluk paylaşımı, eğitim, sağlık gibi kritik

Günümüzde özellikle kız çocuklarında beden ve güzellik algısı çok değişti. Bunun üzerinden zorbalıklar arttı. Okullarda zorbalık yaşı da düştü. En çok da kız çocukları arasında yaygın.

Kızım 9 yaşında ve ilkokul 3. sınıfa gidiyor. Bazı arkadaşları ona çirkin ve şişko olduğu, komik ve bebeksi giyindiği konusunda baskı yapıyor. Günlük sohbetlerimiz arasında bu konuyu konuşuyor ne onu ne de başkalarını suçlamadan, doğru mesajlar vermeye, onu anlamaya ve desteklemeye çalışıyorum. Çocuklar arasında zorbalık, sadece bizim değil, tüm dünyanın sorunu. Teknoloji, sosyal medya, görselliğin ve görünürlüğün ön plana çıkmasından, kadın ve erkek için tek tip güzellik anlayışından çocuklar da nasibi alıyor. Küçücük kız çocukları zayıf, güzel, şık ve havalı (!) olma derdinde. Oysa oldukları halleriyle ne kadar da güzeller. Çocuklar tek tip güzellik algısına itiliyor. Onları nasıl koruyacağız? Klinik Psikolog Özge Çivci ile konuştum.

Çocuklar dış

‘Beslenme Dedektifi’ Kelly Dorfman anksiyete, depresyon ve pek çok duygu durum bozukluğunun altında çocukların ne tür besinler tükettiğinin ve beslenme düzeninin önemli olduğunu söylüyor

ABD’de ‘Beslenme Dedektifi’ diye tanınan, “Doğru Yiyecek, Sağlıklı Çocuk” kitabının yazarı, beslenme uzmanı Kelly Dorfman, geçtiğimiz günlerde “Çocuklarda Beslenme, Anksiyete ve Depresyon İlişkisi” konulu bir seminer verdi. Dorfman, çocuklarla çalışan terapistlerin, beslenme konusunda çok detaylı bilgiye sahip olmalarını gerektiğinin altını çizerek; anksiyete, depresyon ve pek çok duygu durum bozukluğunun altında çocukların ne yediğinin yattığını söyledi. Buna göre besin eksikliklerinden kaynaklı sorunlar arasında büyüme gecikmesi, yara iyileşmesinin gecikmesi, kas zayıflığı, yorgunluk, görmede eksiklik, kemik erimesi geliyor. Bağırsaklarımızda milyonlarca bakterinin yaşadığını ve bunların 30’a yakın duygu durumunu değiştiren kimyasallar yaydığını belirten Dorfman’ın üzerinde durduğu başlıklar

Amerika’da #MomScream etkinliğinde anneler bir araya gelip çığlık atıyor. Pandemi nedeniyle çocuklar ve ev işleriyle aşırı yük ve stres altında bunalan annelerin başlattığı etkinlik, önümüzdeki aylarda da sürecek. Peki, çığlık atmak psikolojik açıdan gerçekten etkili bir yöntem mi?

Sıkıldığınız, öfkelendiğiniz, kendinizi çaresiz hissettiğiniz anlarda avazınız çıktığı kadar bağırdığınızı hayal edin. Bu size nasıl hissettirir? Bağırmanın, öfkelenmenin ayıplandığı bir dönemden geçiyoruz. Hele ki bir ebeveynseniz, öfkenizi kontrol etmek ve bağırmayan ebeveyn olmak zorundasınız! Ancak bu ne kadar gerçekçi ve ne kadar sağlıklı? Duyguları genelde “İyi ve kabul edilen”, “Kötü ve kabul edilmeyen” olarak ikiye ayırıyoruz. Oysaki öfke, kızgınlık, çaresizlik, mutsuzluk gibi istenmeyen duygular da son derece insani ve sağlıklı bir şekilde ifade edilmeleri gerekiyor. Duygularımızı gören, fark eden ve anlayan birileri olduğu zaman iyileşiyoruz. Oysa ifade edilmeyen duygular, bedenden çıkmayan hareket, ağızdan

Masallar sadece çocuklar için değil. Eskiden uzun kış gecelerinde dinlenen masallar bugün üç nesli bir araya getiriyor. Masal seven ve dinleyen yetişkinleri hayallerde buluşturuyor. Masal anlatmanın inceliklerini Judith Malika Liberman ile konuştuk

Teknoloji, bizi 7’den 70’e ekrana bağlamışken, pandemi bunun daha da artmasına yol açtı. Artık, neredeyse dikkatimizi verip uzun yazıları okuyamıyor, uzayan sohbetleri dinleyemiyoruz. Oysa masalların insanın bu yönlerini geliştiren bir özelliği söz konusu; çünkü masallar, bizim algılayamadığımız bir zaman boyutunda geçer. Bizler için gerçek, kabul edilen bir olgudur; ama masallarda “bir vardır bir yoktur.” Masalların, hayal gücümüzü geliştirmesi ve duygusal olarak iyileşmemiz açısından da önemi büyüktür. 26 Şubat Masal Anlatma Günü’ydü. Bu vesileyle çocukluktan yetişkinliğe masal anlatmanın ve dinlemenin kazandırdıklarını Türkiye’de bu konunun öncülerinden Judith Malika Liberman ile konuştuk.

Masal anlatıcılığı neden bu kadar

Psikolog Nilüfer Devecigil ergenlik döneminde beyinde geçici bir nörolojik dengesizlik olduğunu söylüyor: “Hangi nöronlara yatırım yaparsan onlar büyüyor. Müzikle, sporla uğraşan, akademik öğrenme yapan ergenlerin beyin hücreleri bu yönde bağlantılar kuruyor. Çocukları bu anlamda desteklemek çok önemli”

Ergen sözcüğünü duymak bile ebeveynleri ürkütebiliyor. Zorlayıcı, inişli çıkışlı fiziksel ve duygusal anlamda inanılmaz bir değişim yaşanan bu dönemi sağlıklı geçirebilmek, yaşamın ilerleyen yılları için çok kritik. Pandemiden bu yaş grubu çok etkilendi. Bu dönem çocuklarımıza vereceğimiz en güzel hediye, güvenli, sağlıklı bir bağlanma ilişkisi. Psikolog Nilüfer Devecigil ile bu yaş dönemindeki çocuklarımızı anlamak için neleri bilmemiz gerektiğini konuştuk.

Ekranlar zorladı

Ergenlik hem çocuk hem ebeveyn açısından zorlu bir süreç. Ancak pandemi sonrası başka sorunlar da ortaya çıktı. En çok hangi konuda zorlandılar?

Bu dönemin en

Aynı anda birden fazla iş yapmaya çabalıyoruz. Beynimiz de tıpkı bir bilgisayar gibi arada “hata” veriyor. Dr. Sevda Sarıkaya dijital dönemle birlikte değişikliklerin çok hızlandığını, fakat beynimizin aynı hızda değişikliklere adapte olamadığını söylüyor.

Gün içinde onlarca kez telefonumuzu kontrol ediyor, yüzlerce e-postayı aynı anda cevaplamaya çalışıyor, telefona gelen bildirim ve mesaj sesiyle irkiliyoruz. Tüm bunlar dikkatimizi, verimliliğimizi ve motivasyonumuzu etkiliyor. Beyin sağlığımız için teknolojik aletlerle nasıl bir ilişki kurmalıyız? “Davranışsal sinir bilim ve demans” konularında Seattle’da çalışan Nörolog Dr. Sevda Sarıkaya ile sağlıklı bir beyin ve hafıza için yapılması gerekenleri konuştuk.

7’den 70’e neredeyse herkes, aynı anda birden fazla işle meşgul oluyor. “Multitasking” beynimiz için zararlı mı?

Aslında beynimiz her an multitasking çalışıyor. Siz şu anda bu röportajı hazırlarken bir taraftan da az evvel yediğiniz yemeğin sindirilmesi için beyninizden ilgili organlara sinyaller