ABD seçimleri: Saat saat zaman çizelgesi
04.11.2024 - 16:18 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr / BBC Türkçe
Amerikalılar yarın sandık başına gidecek. Sonuçlar Türkiye saati ile ne zaman belli olacak? Süreç nasıl ilerleyecek.
Amerika Birleşik Devletleri'nde sonuçların belli olması, yarışın ne kadar yakın olacağına bağlı olarak birkaç saat, birkaç gün ve hatta haftalar sürebilir.
Demokrat Parti adayı ve başkan yardımcısı Kamala Harris ile eski başkan ve Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş gidiyor. Kararsız seçmenin sonucu belirleyeceği 7 kritik eyalet dahil birçok bölgede, 2020 seçimi sonrası oy sayım sisteminde değişime gidildi. Bu nedenle bu bölgelerden sonuçların daha yavaş gelebileceği beklentiler arasında.
Michigan gibi bazı yerlerde oy sayımı hızlanırken Covid salgını sırasında düzenlenen bir önceki seçime göre de posta yoluyla çok daha az oy kullanılması bekleniyor.
Bu faktörlere göre sonuçlar, seçimi takip eden saatlerde belli olabileceği gibi, ertesi sabah, sonraki günler veya olası yeniden sayımlarla haftalar sonra da netleşebilir.
ABD'de Trump ve mevcut Başkan Joe Biden arasında geçen 2020 seçimleri 3 Kasım'da yapıldı ancak Trump ekibinin itirazları ve çeşitli eyaletlerdeki karışıklıklar sonuçları erteletti.
Seçimden ancak üç buçuk gün sonra, yani 7 Kasım’da, büyük Amerikan televizyon ağları Biden’ın zaferini ilan edebildi. Sonucu ilk açıklayan saat 11:24’te CNN oldu, ardından kısa sürede NBC, CBS, ABC ve Associated Press (AP) geldi. Fox News, sonucu saat 11:40’ta onayladı. Fakat 2016'da Trump ilk kez başkanlığı kazandığında, sonuçlar New York saati ile 03:00 sıralarında belli olmuştu.
2012'de Barack Obama’nın ikinci dönem başkanlığı kazandığı seçimde sonuçlar, seçim günü gece yarısından önce duyurulmaya başlanmıştı.
TSİ İLE KAÇTA BELLİ OLUR?
Amerika Birleşik Devletleri'nde seçim günü yani Salı günü Türkiye saatiyle akşam 22.00'da sandık çıkış anketleri sonuçlarla ilgili fikir vermeye başlar. Ancak Amerika'daki sandık çıkış anketleri Avrupa'daki sandık çıkış anketleri gibi gerçeğe yakın bir sonuç vermez. Bu ilk sonuçlar tahmin etmekten çok, insanların öncelikleri ve görüşleri hakkında bir fikir verir. Anketörler, seçim günü görüşmelerini hem ulusal düzeyde hem de yedi kararsız eyalette telefon anketleriyle birleştirir. ABD'deki televizyon yorumcuları gece boyunca salıncak eyaletlerdeki durumla ilgili bir şey söylemekten kaçınır. Genellikle, kazanan aday Doğu saatiyle akşam 11:00'de (İstanbul saati ile sabah 06:00) batı eyaletlerindeki sandıklar kapandıktan sonra belli olmaya başlar. Yani Türkiye'de seçim sonuçları bizim için Çarşamba sabahı netleşmeye başlar.
SAAT SAAT SEÇİM GECESİ
Seçim gecesi Türkiye saati ile şöyle ilerleyecek:
TSİ 02.00: Toplam sekiz eyalette sandıklar kapanacak. Seçim süreci normal ilerlerse Kentucky gibi rekabetin daha az olduğu eyaletlerde sonuçlar belli olmaya başlayacak.
TSİ 02.30: Demokratların adayı Kamala Harris’in büyük umutlar beslediği North Carolina da dahil olmak üzere üç eyalette sandıklar kapanıyor. Demokratlar 2008 seçimlerinden bu yana North Carolina’yı Cumhuriyetçi Parti’ye kaybediyor.
TSİ 03.00: Geçen seçimde sonucu netleştiren Pennsylvania dahil 15 eyalette daha sandıklar kapanacak.
TSİ 04.00: Michigan, Arizona ve Wisconsin gibi kritik eyaletler dahil 12 eyalette daha oylama sona erecek.
BAŞKAN NASIL SEÇİLİYOR?
538 seçmenin başkanı seçtiği dolaylı seçim ABD başkanlık seçimleri dolaylı evrensel oy sistemi üzerine kurulu. Seçmenler tercih ettikleri başkan adayına oy verirken aslında başkanı seçecek “electoral college” (seçim kurulu) adı verilen 538 seçmeni seçiyorlar.
Bu seçmenler, uzun bir sürecin ardından, nihayetinde başkanı seçmek için 17 Aralık’ta oy kullanacak. Ancak bu isimler her zaman halk oyuna bağlı olarak oy kullanıyor. Bir adayın başkanlığı kazanabilmesi için bu kuruldan en az 270 oy alması gerekiyor.
YENİ BAŞKAN’IN GÖREV TARİHİ
Göreve başlama töreni Washington DC'deki ABD Kongre Binası'nda gerçekleşecek. Geleneksel olarak Ocak ayının sonlarında yapılan bu tören günü 46’ıncı başkan Joe Biden’ın görevdeki son günü, 47’inci başkanın ise ilk günü olacak. Bir sonraki başkanlık göreve başlama töreninin 20 Ocak 2025'te yapılması bekleniyor.
