Tolga Şardan

Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş’un temaslarını takip etmek amacıyla bir grup gazeteciyle geldiğimiz Fas’ta, ülkeyle ilgili not defterimde kalanları paylaşayım.
Tunus’ta başlayan Arap Baharı hareketi, Kuzey Afrika’nın en batısında yer alan Fas’ta siyasi olarak çok destek bulamadı. Bu durumun en önemli unsuru Kral VI. Muhammed’in yönetim şekli. Meşruti Krallık olarak tanımlanan ülkede, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (PJD) büyük ortaklığında 4 partiden oluşan koalisyon hükümeti işbaşında.
Kabinede yer alan Savunma, İçişleri ve Evkaf bakanları, seçim dışından gelerek doğrudan Kral VI. Muhammed’e bağlı biçimde görev yapıyor.
2011’de çıkarılan anayasa ile yargısal bağımsızlığa önem verilip Parlamento ve Başbakan’ın yetkileri artırılmaya çalışılsa da; hâlâ Kral’ın etkileri görülüyor.
Kuzey Afrika’da görülen ekonomik istikrarsızlıklara karşın anayasa değişikliği ile Fas Parlamentosu’nun yetkilerinin artırılması önemli olarak değerlendiriliyor. Bu düzenlemelerle, insan haklarının geliştirilmesi, bireysel özgürlüklerin artırılması, muhalefetin statüsünü tanıma ve yasa yapma konularında yetkilerin genişletilmesi ülkenin önümüzdeki süreçte geleceği yeri görmek açısından önemli.

Suriye ve Irak’ta yoğun faaliyetlerine devam eden IŞİD'i Musul'dan çıkarmaya yönelik operasyon yapılması yönündeki gelişmeler Türkiye’nin dış siyasetinde yankı bulmaya devam ediyor.
Türkiye’nin bu operasyonlara destek verip vermeyeceği henüz kesinlik kazanmazken, IŞİD’in Musul’dan çıkarılması halinde Suriye’ye çekilmeye başlaması Türkiye’nin de içinde bulunacağı gelişmelerin yaşanmasını olası hale getiriyor.
Bu noktada; daha önce Büyüteç’te dile getirdiğim, Türkiye’nin sadece içeride ve yakın çevresinde değil, kendisine yakın ancak uzak coğrafyalarda da yer alan ülkelerle de işbirliğine girmesi zorunlu hale geliyor.
IŞİD’le mücadele yakın süreçte bu coğrafyada yer almayan ülkelere bile görev yükleyecek.
Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş’un 3 gündür devam eden Fas temaslarını izlerken, Faslı yetkililerin IŞİD’le mücadeledeki tavırlarını yakından görme olanağını buldum.
Kısa süre önce, Paris’teki terör saldırısının hemen ardından gittiğim İspanya’da, ülkede yaşayan Fas kökenliler ile Fas’tan gelerek İspanya üzerinden Suriye’deki cihat bölgelerine giden savaşçıların yarattığı kaygıya tanık olmuştum.
Fas’taki İspanya'nın iki özerk bölgesi bulunuyor: Ceuta ve Melilla.

Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink’in öldürülmesiyle ilgili İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yeniden açılan soruşturma kapsamında Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Dairesi eski Başkanı Ramazan Akyürek tutuklandı.
Akyürek’in tutuklanmasının sebepleri ise “ihmali davranış sebebiyle ölüme sebebiyet vermek”, “resmi evrakta sahtecilik” ve “görevi kötüye kullanma” olarak kayıtlara girdi.
Siyaset ve yargı rüzgârının bir anda ters dönmesiyle bir dönemin “en kudretli” ve “güçlü” bürokratları arasında gösterilen Akyürek’e cezaevi yolu gözüktü. Zaten Akyürek’in tutuklanacağı bir süredir hem Ankara hem de İstanbul kulislerinde konuşuluyordu.
Dink soruşturmasını yürüten Gökalp Kökçü’ye 15 sayfa ifade veren Akyürek, yargıya ifade veren tüm şüphelilerde alışageldiği gibi hakkındaki iddiaları kabul etmeyip “Dink’in öldürüleceğini kimseden saklamadığını” söyledi.
EGM İstihbarat Dairesi eski Başkanı Akyürek’in ifadesi tutukluluğunun hemen ardından kamuoyuna yansıdı. Ancak ifadenin içinde satır arasında kalan önemli bölümler var ki; kanımca bunlar soruşturmaya
asıl yön verecek bilgilerdir.
Bunlardan birisi oldukça önemli.

Hükümetin, geçen aralık ayında kamuoyu gündemine getirdiği İç Güvenlik Yasası’na ait tasarının TBMM’deki görüşmeleri tüm şiddetiyle devam ediyor.
TBMM’deki görüşmelerde milletvekillerinin yasayla ilgili yaptıkları çıkışlarında yaşananların, daha önce Tayland başta olmak üzere ve Uzak Doğu ülkelerindeki meclis kavgalarını aratmaması, yasanın kendisiyle ilgili olan eleştirileri gölgede bıraktı.
Tasarının en önemli maddeleri arasında, güvenlik güçlerine yönelik molotof kokteyli atılması konusu var. Bu konuda, hükümet ve muhalefet tam anlamıyla birbirine girdi.
Türkiye’deki sokak eylemlerinde de sıkça kullanılan molotof kokteyli, gerek yapılışının kolaylığı, gerekse kullanımının yarattığı etki; molotof kokteylinin dünyanın her yerinde protestocu grupların, kamu güvenliğinin sağlanmasında görev yapan grup ve unsurlara karşı kullanılmasına neden oluyor.
Molotofun tarihçesi
Bu çerçevede, TBMM’de son yılların en kavgalı sürecinin yaşanmasına neden olan “molotof kokteyli”nin tarihçesi oldukça ilginç.
Kimi kaynaklar; molotof kokteylinin, tarihte ilk kez İspanya İç Savaşı’nda milliyetçi kuvvetlerce Sovyet tanklarına karşı kullanıldığı kaydeder. Yakıcı ve yanıcı molotofun

Paris’teki Charlie Hebdo baskınını gerçekleştiren El Kaide’cilerin bağlantısının günışığına çıkmasıyla birlikte özellikle radikal İslami terör örgütlerine yönelik mücadelede yeniden öne çıkan ülke oldu Yemen.

Bu çerçevede son bir haftalık gelişmeleri arka arkaya sıralayalım: İngiltere ve Fransa’nın Sana’daki büyükelçiliklerini kapattıklarını dünyaya duyurduktan sonra ABD de benzer uygulamayı seçti.

Gerekçe, “ülkede devam eden güvenlik endişeleri.” ABD’nin bu açıklamasının hemen ardından Ankara’dan “Türkiye’nin Sana Büyükelçi-liği’nde ‘çekirdek kadronun görev yaptığı’ ve ‘ailelerinin ülke dışına çıkartıldığı’ açıklaması yapıldı. Dahası, Dışişleri, cumartesi akşam saatlerinde “halen Yemen’de bulunan vatandaşların ‘mücbir sebebi olmayanların’ Yemen’den ayrılmaları ve zorunlu olmadıkça Yemen’e seyahat etmemeleri kuvvetle” tavsiyesinde bulundu.

Ankara’nın bu açıklamasının, Kopenhag’daki 2. Charlie Hebdo saldırısından sadece bir kaç saat sonra gelmesi dikkat çekiciydi. Bu satırların yazıldığı süreçte, kafe ve iki sinagoga yönelik üç yeni saldırının Yemen’le bağlantısı olup olmadığı yönünde henüz bir açıklama gelmedi ancak, gelinen nokta; göründüğü kadarıyla Yemen’e

MİT Müsteşarı Hakan Fidan’ın,
7 Haziran’daki milletvekili genel seçimlerinde aday olabilmek amacıyla istifa etmesiyle başlayan bürokrasideki “seçim rüzgârı” Ankara’da epeyce hareketli günlerin yaşanmasına
neden olacak.
Kesin aday listelerinin belli olmasına kadar devam edecek bu süreç, aynı zamanda devlet ve bürokrasinin nasıl işleyeceğinin sinyallerini verecek.
İşte bu noktada; halen devam eden çok önemli adli ve idari soruşturmaların da - geçmişteki örneklerde yaşandığı gibi - gelecek bu sinyallerle şekillenmesi kaçınılmazdır.
Bu durum ne anlama geliyor?
Şöyle ki; hükümet, şu anda iki önemli konuda kararlı adım atmaya devam ediyor.

Hükümetin, Emniyet teşkilatında bir süredir yürüttüğü “yeniden yapılanma” çalışmaları çerçevesinde binlerce polis gerek görev yaptıkları il sınırları içinde gerekse farklı kentlere tayin edilerek yer değiştirdi.
Elbette birden gerçekleşen bu tayinler ve yeni atamalar bir süre Emniyet teşkilatında dalgalanmalara neden oldu.
Teşkilat içindeki en kritik birimler olan istihbarat, terörle mücadele, kaçakçılık ve organize suçlarla mücadele, siber suçlar gibi operasyonel birimlerde görev yapan kadrolar, hükümetin İçişleri Bakanlığı’na verdiği talimatlar sonrasında yenilendi.
Türkiye’de son 50 yıllık süreçte 1980 öncesindeki Pol-Der ile Pol-Bir çatışmasından sonra 17-25 Aralık’la birlikte yaşanan en şiddetli ve büyük kırılma neticesinde 2014’ün ilk 6 ayında yeni kadrolar uyum sorunu yaşadılar. Ancak ikinci altı aylık dönemde ise yavaş yavaş yeni kadroların suçla mücadele sonuçları ortaya çıkmaya başladı.

İstanbul’daki suç tablosu
Özellikle Türkiye’nin en büyük kenti olan İstanbul’daki suç ve suçlularla mücadele tablosu, genel olarak ülkenin büyük bölümünü doğrudan etkilemekte.

Komşumuz Yunanistan, hafta sonu yapılan seçimlerden zaferle çıkarak hükümeti kuran Syrİza hareketinin icraatlarıyla dalgalanmaya başladı.
Yeni hükümet, arkasındaki büyük halk desteğinin etkisiyle ilk günden bir dizi yeni uygulamaları yürürlüğe koydu.
Atina’da bu gelişmeler yaşanırken, AB Bakanı ve Başmüzakareci Volkan Bozkır ile yaptığımız Madrid yolculuğu İspanya’daki siyasi gelişmeleri gözlem imkânı verdi.
2014’ün son günlerinde, Kral VI. Felipe’nin ablası Prenses Cristina’nın eşi Inaki Urdangarin’in vergi kaçırma ve karapara aklama nedeniyle yargılanması, iç siyasi dengeleri hareketlendirmiş. Bu gelişmeler, Yunanistan’daki Syrİza hareketine benzerliğiyle dikkati çeken “radikal sol” oluşum Podemos’un yıldızını parlatmış.
Son anketlerde birinci
Dünyanın önde gelen turizm devleri arasındaki İspanya, geçen yıl yaklaşık 67 milyon turistten 63 milyar Euro turizm geliri elde etti. Buna karşın; işsizlik oranı da AB’nin şımarık çocuğu olarak adlandırılan Yunanistan’la benzerlik gösteriyor. İşsizlik yüzde 25 dolaylarında ve bu işsizlerin yaklaşık yüzde 50’si genç nüfus. Ayrıca, bu yıl ülkedeki büyüme oranı yüzde 1.5 - 2 dolayında.
Geçen yıl yaklaşık 55 bin İspanyolun