Hekimler Yazıyor

Çağın en büyük sağlık sorunlarından biri olan obezitenin, en kötü yanlarından biri çocukluk döneminde de karşımıza çıkabilmesidir. Dolayısıyla obeziteden korunma kavramı, özellikle çocukluk çağlarında daha da büyük önem kazanıyor. Bu konuda asıl görevse şüphesiz erişkin bireylere, yani ebeveynlere düşüyor. Medical Park Tarsus Hastanesi Diyetisyeni Özge Akar Özyaman, obeziteden korunmak için uygulamamız ve özellikle çocuklarımıza aşılamamız gereken kuralları 15 maddede özetledi:

1. Sık sık ve azar azar beslenin, 2-3 saatte bir, yani günde 6 öğün olacak şekilde beslenin. Böylece kan şeker düzeyiniz sabit kalır, metabolik dengeniz bozulmaz. (Özellikle sağlıklı bir kahvaltı günlük hayatın vazgeçilmezlerinden biri olmalıdır.)

2. Yemekler TV karşısında değil sofrada, yavaş yavaş çiğnenerek yenmelidir. Televizyon karşısında yemek yemek ya da yemek yerken telefonla/tabletle ilgilenmek siz farkında olmadan yediğiniz yemeğin miktarının artışına sebep olur.

3. Uyku düzeniniz de çok önemlidir. Günde 7 saatten az,10 saatten fazla uyuduğunuzda da metabolizmanız daha yavaş çalışmaktadır.

4. Her öğünde farklı besin türleri seçmeye çalışılmalı, tüketilen besin çeşitliliği arttırılmalıdır.

5. Yemek

Günümüzün en büyük sorunlarından biri olan, 7’den 70’e herkesi ilgilendiren ve önlem alınması gereken bir konu obezite. Birçok yönü olan bu konunun en büyük suç ortağı ise psikolojik etkenler. Medical Park Elazığ Hastanesi’nden Psikolog Çağla Gül, obezite konusunda sıklıkla karşılaştığı soruları ve çözüm önerilerini paylaştı:

Aşırı yeme isteğinin psikolojide nasıl bir karşılığı vardır?

Yeme bozukluklarının temelinde çeşitli psikolojik nedenlerin yattığı herkes tarafından bilinmekte ve kabul edilmektedir. Öyle ki yeme bozukluğu piramidinin ilk basamağını kromozamal anomiler, metobolizma özellikleri ve psikolojik etmenler oluşturmaktadır.

Aşırı yeme isteğinde birey fiziksel değil duygusal açlığını doyurmaya çalışmaktadır. Bu duygusal açlık; çevresel faktörler, genetik yatkınlık, beden algısı, sosyal ortamdan kaçış, depresyon, stres, sosyo-ekonomik düzey gibi birçok alanla yakından ilişkilidir.

Obezite hangi psikolojik sorunları tetikler?

Obeziteyle beraber özellikle depresyon anksiyete ve sosyal fobi ilişkilendirilebilir. Çünkü aşırı kilo almış boy-kütle endeksi yüzde 30 veya yüzde 30'u aşmış bireylerde bazı fiziksel hastalıklar görülmeye başlanacaktır. Bununla beraber kişi bazı zevk

Obezite vücutta yağ artışı olarak tanımlanır. Vücuttaki yağ artışını direkt ölçen bir metot bulunmadığı için bugün obezite tanımında vücut kitle indeksi (VKİ)(Kilo/ boy2) dediğimiz ölçüm kullanılmaktadır. VKİ değeri 30 üzeri olanlar obez kabul edilmektedir. Obezitenin nedenleri arasında en çok bilinen etken, hareketsiz yaşam ve ihtiyacımız olandan fazla kalori alımıdır. Genetik faktörlerin etkili olduğu düşünülmekle beraber bu etkinin mekanizması çok net bilinmemektedir. Özellikle çocukluk çağında çak nadir görülen bazı genetik hastalıklar obezite ile beraber seyretmektedir.

Hem hormonal hastalıklar hem de hormonlar etkili

Obezitenin oluşmasında bazı hormonal hastalıkların katkısı net olarak bilinmekle beraber bugün için net olarak bilmediğimiz diğer hormonların etkisi de bulunmaktadır. Tiroid bezinin az çalışması olarak adlandırdığımız hipotiroidi, metabolizmayı yavaşlatarak kilo alımına sebep olmaktadır. Böbrek üstü bezinde fazla miktarda kortizol salgısı ile karakterize cushing hastalığı olarak bilinen hastalıkta da kişide kilo alımı olmaktadır. İnsülin direnci, kandaki şekerin dokular tarafından kullanılmaması ve buna bağlı olarak pankreas bezinin daha çok insülin salgılamasıyla

22 Mayıs "Avrupa Obezite Günü" dolayısıyla MLP Care Hekimleri bu hafta "obezite ile mücadele" konusunu ele alıyor.

Türkiye’de ve dünyada obez kişi oranları nasıldır?

Obezite kuşkusuz günümüz dünyasında açlıktan daha çok ölüme neden olmaktadır. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki obezite oranları yüzde 25-40 iken aynı ülkede sosyoekonomik seviyesi düşük olanlarda daha yüksek oranlardadır.

Türkiye’de Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son resmi açıklama 2010 yılına ait olup bu araştırmada erkeklerde obezite yüzde 20.5, kadınlarda yüzde 41 ve toplamda Türkiye obezite oranı ise son bildirilere göre kadınlarda yüzde 35’in üzerinde ve erkeklerde yüzde 27 düzeyinde obezite mevcuttur. En korkutucu oran ise çocuk obezitesi ile ilgilidir. Türkiye’de çocukların yüzde 8’i obez gurubuna girmektedir. 0-5 yaşta obezite sıklığı yüzde 8,5 (Erkek yüzde 10,1, kız yüzde 6,8). 6-18 yaşta obezite sıklığı ise yüzde 8,2’dir. (Erkek yüzde 9,1, kız yüzde 7,3.)

Son 10 yılda (veya 5 yılda) ülkemizde obezite ne kadar arttı?

Resmi rakamlar elde olmasa da obezitenin giderek artan bir hızla ilerlediği kesindir. Tahminlere göre bu oran toplumun yüzde 30’undan fazlasını ve çocuklarda ise yüzde 8 -9 arasında

Yaz aylarında sıcaklıklıların artması, nem ve güneş ile birlikte metabolizmada değişiklikler meydana getiriyor. Kronik rahatsızlığı olan bireylerde, sağlıklı bireylerde, çocuklarda vücut ısısı artıyor ve metabolizma bu duruma uyum sağlamaya çalışıyor. Özellikle yüksek tansiyon, kalp yetmezliği ve koroner kalp hastalığında sıcaklar nedeniyle artış görülüyor. Ayrıca, sıcak havalarda terlemeyle ortaya çıkan su ve mineral kaybı sonucu; baş dönmesi, bayılma hissi ve bulantı gibi sağlık problemleri yaşamak hiç şaşırtıcı değil. Bebek ve çocuklarda da durum aynı; ishal görülme oranı artıyor ve sıcak havalarda besinlerin bozulma riski yüksek olduğu için de besin kaynaklı zehirlenmeler sık görülüyor. Beslenmenizde küçük değişikliklerle sıcak günleri sağlıkla atlatabilirsiniz;

1. Su tüketiminizi arttırın

Sıcaklıkların artmasıyla özellikle diyabet ve kalp hastalığı olsun veya ‘diüretik’ dediğimiz idrar söktürücü ilaçlardan kullanan hastaların diğer bireylere oranla daha fazla sıvı dengesine dikkat etmesi gerekiyor. Susuzluk hissettiğimizde vücut çoktan susuz kalmış, bize alarm veriyor anlamına gelmekte. Yaz sıcağında susuzluğumuzu gidermek için en iyi yöntem şekerli veya gazlı içecekler yerine

Selülit, derialtı yağ hücre gruplarının kan ve lenfatik dolaşımı bozmasıyla oluşan deride portakal kabuğu görünümü ve çukurcuklarla seyreden, deri ve yağ dokusundaki düzensiz görünümü tanımlayan genel bir kavramdır. Sıklıkla uyluk, kalça ve karın bölgesindeki deri altı yağ dokusunun bölgesel metabolik bozukluğu olarak tanımlanabilir.

Selülit oluşumu dolaşım bozukluğu ile başlar. Damar duvarlarından sızan serum, doku aralıklarında toplanarak doku ödemini oluşturur. Kan ve lenfatik dolaşımı bozulan ve doku ödemi gelişen bölgede dokulara ödemden dolayı çok daha az oksijen ulaştığı için zamanla dokular elastikiyetini kaybeder. Yağ hücre gruplarının arasında fibrotik bantlar oluşur. Bu fibrotik bantlarla çevrili aşırı büyümüş yağ dokusu hücreleri nodülleri oluşturur. Cildin hareketliliği azalır kalınlığı artar. Bu nodüller de deride çöküntülere ve portakal kabuğu görünümüne neden olur ve cilt yüzeyi pürüzlü bir görünüm almaya başlar.

Daha ileri aşamada sürecin devam etmesi ile birlikte nodüller birbirine yapışarak daha büyük nodülleri oluşturur. Bu aşamada nodüllerin sinirler üzerine baskı yapması sonucu ağrı oluşabilir.

Selülit oluşumunu kolaylaştıran faktörler

- Yüzde 90 kadında

Uzun bir kış mevsiminin sonunda nihayet bahara kavuştuk. Sıcak ve keyifli yaz günleri kapımızda. Yaz ayları denince aklımıza hep tatil gelse de, bu mevsimde artış gösteren ishal, gıda zehirlenmeleri, böcek sokmaları, güneş yanıkları gibi sağlık problemlerini de beraberinde getiriyor. Sıcak havalarda gıdalardaki bozulmaların daha çabuk olması, bakteri ve mantarların daha kolay üreyebilmesi, hijyen koşullarının yetersizliği, atık suların içme veya kullanma sularına karışması yazın ishal vakalarında artışa neden olmaktadır. Medical Park Ankara Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ayşe Esra Yılmaz, yaz ishallerine karşı alınabilecek tedbirleri anlattı:

Çocukların en sık karşılaştığı sağlık sorunlarından biri olan yaz ishallerini önlemek için nelere dikkat etmek gerekir?

-Hijyene dikkat etmek, alınacak önlemlerin en iyi bilineni, en kolayı ve en etkilisi sayılabilir. El yıkamaya özellikle önem verilmelidir. Yemekten önce, tuvaletten sonra, oyun alanları, alışveriş merkezleri gibi kalabalık ve ortak kullanım alanları sonrası eller akan suyun altında en az 2 dakika sabunla yıkanmalı, tırnak temizliği ihmal edilmemelidir.

-Alınan gıda ve içeceklerin temizliği önem taşır.

Yaza sayılı günlerin kaldığı şu günlerde tam kışın gribinden, soğuk algınlıklarından, baharın alerjilerinden kurtulduk derken uzmanlar bu kez de yaz enfeksiyonlarına karşı uyarılara başladı. Havaların ısınmasıyla böcek sokmaları da pek yakında yazlıkçıların korkulu rüyası olmaya başlayacak.

Medical Park Bahçelievler Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Uz. Dr. Ahmet Cem Yardımcı, A’dan Z’ye yaz enfeksiyonları ve böcek ısırıklarına karşı alınması gereken önlemleri anlattı:

-Sindirim sistemi enfeksiyonları:

Yazın sıcak havanın etkisiyle birlikte bakteriler kolaylıkla çoğalır ve yayılırlar. Sıvı tüketiminin artmasıyla birlikte artan gelişi güzel sıvı tüketimi, beklemiş sularla yıkanan meyve, sebzeler ve pişmiş de olsa açıkta beklemiş olan gıdaların tüketilmesiyle bulantı, kusma ve ishallerde artış görülmektedir. Önlem olarak gıdaların mutlaka buzdolabında muhafaza edilmesi, açıkta beklemiş, rengi ve kokusu değişmiş yiyeceklerin tüketilmemesi, kapalı suların tüketilmesi, sık sık ellerin yıkanması gerekmektedir. Kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin yerine konulması tedavide esas amaçtır. Özellikle bebek ve yaşlılarda görülen ishaller hayatı tehdit edici