Güngör Uras

Giyim ve konfeksiyon sektörünün önde gelen isimleriyle bir araya gelmeden önce ders çalıştım. İstanbul’da ve Anadolu’da piyasada olan biteni öğrendim. Daha sonra da Abdullah Kığılı, Vahap Küçük ve Yalçın Ayaydın ile sohbet etme imkanımız oldu. Anladığım kadarı ile sektörün başka sorunları da var ama güncel olanı “kira sorunu”. Giyim ve konfeksiyon sanayii iki bacak üzerinde duruyor. Biri iç pazar, öbürü dış pazar.

Kârdan ‘feda’ sezonu...

İç perakende pazarında neler oluyor?

Halkın talebinde bir daralma var. Nüfus artışına rağmen talep artmıyor. Hatta geriliyor.

Yabancı markalar perakende pazarında giderek fiyat rekabeti ile pay almaya başladı. Bengaldeş’te, Çin’de ürettikleri ürünlerle içeride müşteri kapıyorlar.

Markalaşma arayışındaki giyim ve konfeksiyon firmaları, hemen her AVM’de mağaza açmak zorunda kalıyor. Dolara bağlı kiralar, ciroların düşmesi ve dolar fiyatının artması ile taşınamaz hale geldi. Yabancı grupların sahibi olduğu AVM’lerde dolara bağlı kiralarda ayarlama imkanı olmuyor. Bu ise firmaları belli AVM’lerde çıkma mecburiyetinde bırakıyor.

Genelde firmalar yaşanan sorunların geçici olacağına inanarak, kârdan fedakarlık ederek, küçülerek, ayakta kalma çabasını

Antakya

Antakya’dayım. Antakya Hatay’ın merkezi. Hatay bütünüyle “Suriye” olaylarından olumsuz etkilendi, ama Antakya, Suriye nedeniyle büyük sarsıntı geçirdi.

Önce nüfusu arttı. Suriyeli sığınmacılar şehrin nüfus yapısını bozdu. Sonra, Antakya’nın adının Suriye olaylarıyla birlikte anılması ziyaretçi sayısında büyük gerilemeye yol açtı.

Rusya, Irak, Suriye ile ilişkilerin tıkanması, yaş meyve ve sebze ihracatında gerilemeye yol açtı. İhracat kapılarının kapanması uluslararası nakliyecilikte öne çıkan şehir ekonomisini zarara uğrattı.

Şimdilerde 2021 yılında düzenlenecek Uluslararası Botanik Sergisi (Expo 2021) Hatay Antakya için büyük bir moral...

Antalya’dakine benzer şekilde düzenlenecek botanik bahçesinde, değişik ulusların bitkileri sergilenecek. Hatay’ın tarım ve sanayi sektörlerinde önemli yatırımları var. Tarımsal ve sanayi üretimi birçok ile göre yüksek. Hatay şimdi, Suriye olaylarının tahribatını onarma çabasında. Ancak önemli bir ayak bağı var.

Finans ayak bağı oluyor

Ekonominin canlanmasını, çarkların yeniden dönmesini finans tıkanıklığı önlüyor. Hatay’ın karşılaştığı sorunların etkisinde banka sistemi, ekonominin canlanmasına destek veremiyor. Kredilerin geri çağırılması, kes

Sanayi üretim endeksi aralıkta, bir ay önceye göre artmadı. Yüzde 0.2 geriledi.

Sanayi üretimi canlanamıyor.

Aylık artış bir ay önce, kasımda sıfırdı, aralıkta yüzde 0.2 geriledi.

Sanayi üretiminin lokomotifi imalat sanayii...

İmalat sanayiinde aylık üretim artışı Kasım 2016’da yüzde 0.2 gerilemişti. Aralıkta kasımdaki gerilemenin üzerine çıkılamadı. Sanayi üretiminde aylık değişimler önemli ama yılın bütünü daha da önemli. Yıllık değişim ise yıllık ortalama sanayi üretim endeksinden izlenir. 2014’te sanayi üretimde yıllık artış yüzde 3.5 olmuştu. 2015’te yüzde 3.0 oldu. 2016 yılı sanayi üretim endeksinde ortalama artış yüzde 1.8 oranında.

İmalat sanayiinde 2014’te ortalama üretim artışı yüzde 3.1 iken, 2015’te yüzde 3.4 oldu. 2016’da yüzde 1.4’e indi.

Büyüme sanayi ilişkisi...

2016 yılında sanayi üretim artışının yüzde 1.8, imalat sanayiinde üretim artışının yüzde 1.4 gibi düşük oranlarda gerçekleşmesi, 2016 yılı büyüme oranının tahminlerden de düşük çıkmasına yol açacak. Sanayi üretimindeki değişim sanayi üretiminin önemli bölümünü oluşturan imalat sanayii üretimindeki değişim çok, hem de çok önemlidir.

Ayşe Hanım Teyzem’in kafası karışmış...

“Varlık Fonu kuruldu, bankalar, uçaklar fona devredildi, diye sevineyim mi? Bu bankalar, uçaklar daha önce kimindi? Şimdi kimin oldu?”

“Ayşe Hanım Teyzeciğim” dedim. Fona devredilen varlıklar devletimizin varlıkları. Bu varlıklar halkın vergileriyle kurulmuş, alınmış. Halkımız adına bunları Hazine sahipleniyordu. Gelirlerini Hazine topluyor, bütçeye gelir yazıyordu.

Şimdi bu varlıklar ‘kamu varlığı’ olmaktan çıkarılıyor. Varlıkların gelirleri Varlık Fonu AŞ’nin kasasına girecek.”

Bu fon, ‘süper’ fon

Ayşe Hanım Teyzem sordu: “Evladım, kamunun varlıkları nasıl oluyor da bir anonim şirkete devrediliyor?”

Anlatmaya çalıştım:

“Türkiye Varlık Fonu AŞ kamu kuruluşu değil de, özel hukuk kapsamında, ticaret kanununa tabi bir anonim şirket ama ‘imtiyazlı-ayrıcalıklı’ bir ‘süper anonim şirket.’

Geçen hafta sonu Bakanlar Kurulu kararıyla, (1) Devletin sahip olduğu, (2) Gelirleri Hazine tarafından tahsil edilerek bütçeye katılan bazı kamu sermayeli şirketler ile (3) Özelleştirme Yüksek Kurulu kararıyla özelleştirme programında bulunan bazı şirketlere ait hisseler Türkiye Varlık Fonu’na devredildi.

Türkiye Cumhuriyet Ziraat Bankası AŞ, Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ), Türkiye Petrolleri AO (TPAO), Posta ve Telgraf Teşkilatı AŞ (PTT), Borsa İstanbul AŞ, Türksat Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme AŞ’nin (TÜRKSAT) sermayelerinde bulunan Hazineye ait hisselerin tamamı, Türk Telekomünikasyon AŞ’nin yüzde 6,68 oranındaki Hazineye ait hissesi ile Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü ve Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü (Çaykur) Türkiye Varlık Fonu’na devredildi.

Ayrıca mülkiyeti Hazine’ye ait Antalya, Aydın, İstanbul, Isparta, İzmir, Kayseri ve Muğla’da bulunan bazı taşınmazların tahsislerinin kaldırılarak Türkiye Varlık Fonuna devredilmesi kararlaştırıldı.

THY ile Halk Bank’taki özelleştirilmesi beklenen kamu paylarının da fona devredilmesi bekleniyor.

Özel hukuk işleyecek

Şirketlerin mevcut yönetimleri ve işletme politikalarının, iş planları, yatırım ve büyüme

Hükümet, “Piyasayı canlandırmak için”, halkın ilgi duyduğu harcama alanlarında vergi indirimine gitti.

1- Konut sektöründe, “Toplu Konut İdaresi” öncülüğünde uzun vadede ucuz faiz ile konut satış kampanyası başlatılmıştı. Şimdi, alt ve orta gelir grubunun satın alacağı konutlara getirilen vergi indirimi ile konut fiyatlarında yüzde 10 dolayında bir ucuzluk sağlanabilecek.

2- Buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, klima, elektrik süpürgesi ve ütü gibi beyaz eşyada yüzde 6.7 olan ÖTV yükü 30 Nisan’a kadar kaldırıldı. Bunun sonucu beyaz eşyada perakende satış fiyatlarının en az yüzde 6 - 7 oranında ucuzlaması bekleniyor.

3- Ev, ofis ve bahçe mobilyalarında yüzde 18 olan KDV yükü, 30 Nisan 2017 tarihine kadar yüzde 8’e indirildi.

4- Gezinti gemileri ile yatlar ve kotralardaki yüzde 8 olan ÖTV sıfırlandı. KDV oranı yüzde 1’e indirildi.

Hükümet, (1) Piyasaya hareket getirmek istiyor (2) Geciktirilen satın almaları öne çekmeye çalışıyor.

Halkımızın ana harcama sektörü, gıda ve alkolsüz içki sektörü... Ülke genelinde toplam harcamaların yüzde 25 dolayındaki kısmı, alt ve orta gelir grubunda harcamaların yarıdan fazlası gıda ve alkolsüz içkiye gidiyor.

Gıdada vergiye devam

Milliyet’te “Van Gogh kardeşlerin mezarı yardım bekliyor” başlıklı bir haber yayımlandı. Bir kampanyayla mezarların ve köy kilisesinin onarımı için para toplanıyormuş.

Kilisenin onarımı önemli ama Van Gogh kardeşlerin mezarının onarılacak yanı yok. Çünkü yanyana gömülen iki kardeşin mezarlarının üzeri, yemyeşil sarmaşıklarda kaplı. İki de mezar taşı var. İşte o kadar.

Paris’e çok kişi gidiyor. Ama Paris’in 30 km uzağındaki Auvers-sur-Oise köyünü bilen pek az. Yolunuz düşerse bir gün Paris’ten kaçamak yapınız. A115 karayolundan otomobille veya Saint Lazare Garı’ndan kalkan trenle Auvers-sur-Oise’a gidiniz.

Burası ünlü ressam Van Gogh’un son 70 gününü geçirdiği, 80 tablo yaptıktan sonra intihar ettiği köydür.

7 m2’lik odada yaşam

Van Gogh 1853’te Hollanda’da doğdu. Babası din adamıydı. 16 yaşında Gospel isimli galeride çalışmaya başladı. Galerinin Brüksel, Londra ve Paris şubelerinde bulundu. Bu arada teoloji ve çizim eğitimi gördü. İlk yağlıboya resmini 1883’te yaptı. 1890’da 37 yaşında öldüğüne göre, bütün resimlerini yedi yılda yapmış... 1888-1890’de hastanede geçen günleri de var.

Ocak ayında tüketici fiyatları % 2.46 oranında arttı.

Ayşe Hanım Teyze’min tencere kaynatmak için satın aldığı malların fiyatındaki artış ise % 6.37 oldu.

Bir ayda % 6.37 mutfak enflasyonu, emekliler ve asgari ücretiler için hiç de iyi değildir.

2017 yılı için memur, işçi, Bağ-Kur emekli maaşları % 3.00-4.73 dolayında artırıldı. Asgari ücret % 1’in altında (% 0.8) zam gördü.

Daha Ocak ayında enflasyon emekli maaşları ile asgari ücret zamlarını sildi süpürdü.

İşte onun içindir ki, “Ne yapalım... Mutfak enflasyonu % 6.37 olmuşsa... Olacak o kadar...” diyemeyiz.

Ayşe Hanım Teyze’min, Ali Rıza Bey Amca’mın, işçi Memed Kardeş’imin gelirlerindeki artışı aşan fiyat artışları, onların satın alma güçlerini eritiyor. Yaşam seviyelerinin düşmesine yol açıyor. Öte yandan, ekonomide yavaşlama ortaya çıkıyor. Piyasa daralıyor.

Ana harcama gruplarından sağlık harcamaları bir ayda % 4.68, ulaştırma harcamaları % 3.24 arttı.