Güngör Uras

Ekonomide “güven”in azalması veya yükselmesi yatırımı da, üretimi de, tüketimi de etkiler. Güven arttıkça insanlar daha çok yatırım, üretim, tüketim yapar. Ekonomi canlanır, büyür. İstihdam ve gelir artar.

Ekonomik Güven Endeksi şubatta önceki aya göre yüzde 6.8 artarak 85.7 değerinden 91.5 değerine yükseldi. Ekonomik Güven Endeksi’ndeki artış, hizmet sektörü, reel kesim (imalat sanayii), inşaat sektörü ve perakende ticaret sektörü güven endekslerindeki artışlardan kaynaklandı.

Tüketici ve üreticilerin ekonomik duruma ilişkin değerlendirmeleri, beklentileri ve eğilimleri TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) tarafından izleniyor. Değişimlere dayalı olarak aylık Ekonomik Güven Endeksi hazırlanıyor.

Ekonomik Güven Endeksi 5 farklı endeksin birleştirilmesiyle oluşuyor. Bu 5 farklı endeks: 1) Tüketici güven endeksi 2) Reel kesim (imalat sanayii) güven endeksi 3) Perakende ticaret güven endeksi 4) Hizmet sektörü güven endeksi 5) İnşaat kesimi güven endeksi...

Ekonomik güven endekslerinin 100’den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği, 100’den küçük olması ise genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliği gösteriyor.

Tüketici güveni...

1) Tüketici güven endeksi şubatta yüzde 1.8

Son on yılda Türkler yurt dışında toplam 292 satın alma ve birleşme işlemi ile 26.3 milyar dolarlık yatırım yaptı.

Nasıl yabancılar Türkiye’de birleşme veya satın almayla şirket satın alıyorlar, şirket sahibi oluyorlarsa, Türkler de yurt dışında benzer şekilde şirketlere iştirak ediyorlar, şirketleri satın alıyorlar.

Doğrudan yatırımlar dışında, birleşme ve satın alma işlemleri genelde bu konularda uzmanlaşmış kuruluşlar tarafından gerçekleştirildiğinden, bu tür işlemlerin sayısı ve işlemlerin bedeli izleniyor.

Uluslararası bir kuruluş olan Deloitte’nin Türkiye bölümünün derlediği bilgilere göre Türkler;

2014 yılında yurt dışında 41 birleşme ve satın alma için 6.5 milyar dolar,

2015 yılında 35 işlem için 3.5 milyar dolar,

2016 yılında 42 işlem için 2.3 milyar dolar ödeme yaptılar.

Avrupa’yı seviyoruz

Konut piyasasında canlılık devam ediyor.

Hem yeni konutların satışında, hem de ikinci el konutların satışında artış var.

2016 Ocak ayında toplam konut satışı 84 bin iken bu yıl 95 bin oldu. Satılan yeni konutların sayısı geçen ocak ayında 40 bin iken, bu ocak ayında 44 bine yükseldi.

Ülke genelindeki toplam konut satışlarının bu yıl yüzde 16.5’i İstanbul’da gerçekleşti. İstanbul’da ocak ayında 16 bine yakın yeni ve ikinci el konut satıldı.

Özellikle İstanbul’da yeni konut yapımları devam ettiği için, yeni konut talebinin artıp artmadığı merak edilir.

2016 ocak ayında İstanbul’da 7 bin yeni konut satışı olmuştu. Bu ocak ayında 7.700 bin yeni konut satıldı. Yeni konut satışında artış var.

Konutların yüzde 38’i kredili (ipotekli) satılıyor. Bu ocak ayında ipotekli satışlarda artış var. Konut satışları tartışılırken, yabancılara ve özellikle Araplara konut satışı konusu öne çıkar. Hükümet, yabancılara konut satışını teşvik etmek için tedbirler aldı. Yabancılara satışlar şimdilik toplam satışlara göre küçük sayılarda.

İstanbul gözde...

İstanbul Devlet Opera ve Balesi sanatçıları Kadıköy’de, Süreyya’da Çaykovski’nin “Uyuyan Güzel” balesini sahneliyor. Önümüzdeki günlerde 3 temsil daha var.

Sanatçılar çok, hem de çok başarılı. Rus bestecisi Çaykovski’nin (1840-1893), müziğini duymasa da ismini duymayan az kişi vardır. İşte bu besteci, 1880’de Çarlık Tiyatrosu müdürü Vsevolozhski’den bir mektup alır. Çocuk masallarıyla ünlü Fransız şair ve yazar Charles Perrault’nun bir peri masalına bale müziği hazırlamasını ister. Koreografiyi, Fransız dansçı Marius Petipa yapacaktır. İşte bu sipariş sonucu hazırlanan “Uyuyan Güzel” balesi, ilk kez 1890 yılında St. Petersburg’da sahnelenir.

Balenin konusu basit. Kötü kalpli peri, yeni doğan prensesin vaftiz törenine davetsiz olarak katılır. Davet edilmediği için Prenses’i lanetler. Prenses, 16’ncı yaş gününde parmağına iğne batacak ve ölecektir. Ancak Leylak perisi laneti hafifletir. Prenses, parmağına iğne battıktan sonra yüz yıl uyur ve bir prensin öpücüğüyle hayata döner.

Bir bale nasıl sahneleniyor, önce onu anlatmaya çalışayım. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü’ne bağlı İstanbul Devlet Opera ve Balesi Müdürlüğü ismini taşıyan kocaman bir sanat

Turizm sektöründe sorun var, diyerek üzülmek işe yaramıyor.

Sektörün eski gücüne kavuşması için harekete geçmek şart. Sorunlar söylemle değil eylemle çözülecek.

TÜRSAB’ın Başkanı Başaran Ulusoy, Genel Sekreter Çetin Gürcün ve sektörün önde gelenleriyle birlikte olduk.

Turizm hareketinde önemli payları olan şirketlerde sorumluluk taşıyanları dinledik.

Sorunlu dönemi atlatmak için, yabancı ile yerli ziyaretçi sayısını artırmak için yapılabilecekler farklı. Ancak, her ikisi için de önemli olan “güvenlik”. Genelde ülkenin, özelde şehirlerin güvenliğiyle ilgili beklentiler turizm hareketinin eski günlere dönmesi bakımından önem taşıyor.

Geçiş döneminin atlatılabilmesi, otellerin ve diğer turistik tesisler ile işletmelerin kapanmaması, çalışanların işten çıkarılmaması için, turizm kredilerinde gerçekçi yapılandırma, ek finansman desteği, belli bir süre için çalışanların sosyal güvenlik katkı payları ile vergileri için işverene destek sağlanması gerekiyor.

Yerlide hareket var

Ülke genelinde turizm belgeli 4.500 konaklama tesisinde 1 milyon 200 bin yatak ziyaretçi bekliyor. Bu tesislerde 1 milyon 200 bin kişi çalışıyor. 9.500 turizm acentesi, 9 bin turist rehberi bu sektörde faaliyet gösteriyor.

Yaş meyve ve sebze hem iç pazar için önemli hem dış pazar için önemli.

Son yıllarda yaş meyve ve sebze ihracatında büyük payı olan Rusya, Irak pazarlarında da güçlükler sorunlar yaşanınca, Suriye üzerinden diğer ülkelere yaş meyve ve sebze ihracatında güçlükler ortaya çıkınca, yaş meyve ve sebze ihracatının durduğu havası yayıldı.

2017 yılında yaş meyve ve sebze ihracat gelirinde büyük gerileme olmadı. 2017 yılı ocak ayı ihracat rakamları geçen yılın ocak ayının üzerinde.

Bizim yaş meyve ve sebze ihracat gelirimiz olması gerekenin çok altında. Yılda 2 milyar dolarlık ihracat yapıyoruz. Bunun 900 milyon dolarlık bölümü narenciye, 600 milyon dolarlık bölümü taze meyve, 500 milyon dolarlık bölümü taze sebze ihracat geliri.

İhracat 2 milyar dolar

İhracat rakamları üretimin çok gerisinde. Yılda 1.3 milyon ton mandalina üretiyoruz. Yarısını ihraç ediyoruz. 1.9 milyon ton portakalın dörtte birini. 850 bin ton limonun yarısını, 250 bin ton greyfurt’un yarısını, 700 bin ton kiraz ve vişnenin dörtte birini ihraç ediyoruz.

Yaş meyve ve sebze ihracatında Rusya pazarının payı 900 milyon dolardan 300 milyon dolara geriledi ama diğer pazarlardaki artış nedeniyle toplam ihracat gelirinde gerileme 2016

Trabzon

“Uzun Çarşı’da yürüyüp Trabzon’un çarşısı hakkında fikir edinelim” dedik. Dükkânlara girdik çıktık. Yoldan geçenle, boyacı ve öğrencilerle sohbet ettik. Salı günü öğlen... Çarşı canlı mı canlı...

Ekonomide yavaşlama, sınır ötesi çatışmalar, içeride terör belası, evet-hayır tartışmasından sözediyoruz. Anadolu’da ekonomi, bütün bunlara ve belli sorunlara rağmen, canlılığını koruyor.

Esnaf durgunluktan, gençler işsizlikten, insanlar pahalılıktan yakınıyor ama sokaklarda aç ve çıplak dolanan yok. Alışveriş eskisi kadar canlı değil, üretim artmıyor, kapanan işyerleri var ama ekonominin “çöktüğü” söylenemez. Çarklar yavaş olsa da dönüyor.

Çarklar dönüyor

Son aylarda Bursa, Aydın, Konya, Kütahya, Çanakkale, Gaziantep, Hatay. Mersin, Denizli, Adana, Giresun’a gittim.Bu şehirlerdeki işadamlarının, esnafın, sokaktaki insanların farklı sorunları var. Ne var ki, hayat devam ediyor. Alışverişe gücü olan alışverişini sürdürüyor.

Her şeye rağmen, çarklar durmadı. Tehlike çarkların durmasında, insanların evlerine kapanmasında, üretimdeki yavaşlamanın duraklamaya, gerilemeye dönüşmesinde.

“Herkes hayatından memnun” diye bir şey yok. Ama, “Anadolu’da her şey kötüye gidiyor, ölmüş bitmiş” demeye im

Türkiye’de otel ve pansiyon-larda yabancı ziyaretçiler 2014 yılında 162.3 milyon gece konaklama yapmıştı. Bu sayı 2015 yılında 157.7 milyon, 2016 yılında 99 milyon oldu.

Yurt dışında yaşayan vatandaşlar otel ve pansiyonlarda yılda 6 milyon geceleme yapıyor.

Yurt içi turizm hareketinde, yerlilerin otel ve pansiyonlardaki geceleme sayıları yılda 38.4 milyon. Toplam ziyaretçi sayısı 35.5 milyondan 25.2 milyona geriledi. Gerilemeyen yurt dışında yaşayan vatandaşların ziyaret sayıları. Yıllardır 6 milyon dolayında.

Vatandaşlar dışında yabancı ziyaretçi sayısı 25.4 milyon iken 15.9 milyon oldu. Toplam turizm geliri 31.4 milyar dolardan 22.1 milyar dolara geriledi. Yabancı ziyaretçilerden sağlanan gelir 25.4 milyar dolarken 15.9 milyar dolar oldu.

Devletin tahmini, sektörün her yıl yüzde 4.6 büyüyeceği ve 2018 yılında turizm gelirinin 48 milyar dolara yükseleceği şeklinde idi.

Türk parası değer kaybedince Türkiye yabancı ziyaretçilere ucuz tatil ülkesi oluyor. Günlük kişi başı harcama 2014 yılında 828 dolarken, 2016 yılı ortalaması 705 dolara geriledi.

2016 yılında Antalya’ya uçakla gelen yabancı ziyaretçi sayısı 20.8 milyondan 11.7 milyona, Dalaman’da 3.1 milyondan 1.8 milyona, Bodrum’da 1.5