Güngör Uras

Adana’da Sheraton oteli konferans salonunda Adana’nın Kentsel Dönüşüm Sorunu’nun tartışıldığı bir toplantı yapıldı. Toplantıyı 600 kişinin izlemesi, kentsel dönüşüm sorununun Adana için ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.
Adana Sheraton oteli, Yüreğir mahallesinin ortasından geçen Hacı Sabancı Bulvarı ile Seyhan nehri arasında kalan 64 dönüm arazideki gecekondular temizlenerek oluşturulan parkın ortasına inşa edilmiş. Sheraton oteli, Adalı Holding’in 130 milyon dolarlık bir yatırımı. Adalı Holding’in kurucusu Hasan Adalı (1928 - 2006) Kıbrıs’tan 1950 yılında Adana’ya göç etmiş. Turizm ve inşaat işinde büyümüş. Şimdilerde 3 çocuğunun sorumluluk paylaştığı holding genel müteahhitlik, inşaat yönetimi, tasarım ve inşaat, proje geliştirme hizmetlerinin yanı sıra ABD Dışişleri Bakanlığı’na, Ortadoğu ve Avrupa’daki koalisyon kuvvetlerine ve ABD ordusuna ‘Yaşam Desteği’ hizmeti veriyor.

İyi ve kötü yan yana
Hasan Adalı’nın oğlu Serdal Adalı, otel projesini çizdirirken, arka cephede tek bir odanın yer almamasını istemiş. Çünkü arkadaki Yüregir bölgesi bir yerleşim bölgesi değil de, vahşi bir film platosu görünümünde. Kurtlar Vadisi, James Bond gibi filmlerin Irak ve Ortadoğu

Kızlarımız kadınlarımız okuyor. Türkiye’nin geleceğini onlar belirleyecek. Kadınlarla ilgili olumsuz haberler üzüntü yarattığı için öne çıkıyor. Okuyan kızlarımızın, kadınlarımızın sosyal ve ekonomik hayata katkıları, başarılı örnekler gözden kaçıyor.
Okuyan kızlar, okuyan kadınlar sosyal hayatta ve ekonomide öne çıkmaya başladı. Bu önlenemez bir gelişmedir.
Eğitim istatistikleri gösteriyor ki ilk, orta ve lise eğitiminde kız ve erkek öğrenci sayıları eşit. En son bilgilere göre üniversitelerden ve yüksekokullardan mezun olan 610 bin öğrencinin 290 bini kız, 320 bini erkek.

1 milyon kadın işsiz
Günümüzde her eğitim kurumundan mezun olan kızlarımız, kadınlarımız artık evde oturmayı kabul etmiyor. Çalışma arayışına giriyor. Örnekler ortada. Tarım ve sanayideki vasıfsız kadın işçi sayısına değil, üniversite mezunu kızların ve kadınların yurtiçi ve hatta yurtdışı önemli şirketlerde beyaz yakalı olarak aldıkları sorumluluklara bakalım.
15 yaş ve üstü erkek nüfusun yüzde 71’i çalışmak isterken, kadınlarımızın henüz yüzde 30’u çalışmak istiyor ama bu oran giderek artıyor. Artacak.

Ayşe Hanım Teyzem dolardaki fiyat artışından çok, hem de çok zarar görecek. Sakın ha, “Onun dolarla ne işi var? Dolar borcu mu var? O lüks malları almıyor ki” demeyiniz. Ayşe Teyzem’in mutfak sepeti, dolar arttıkça küçülüyor. Mutfak için neler alınır? Yumurta, süt, peynir, tavuk eti, ayçiçeği yağı, nohut, fasulye...
Tavuklar, süt inekleri fabrika yemi ile besleniyor. Fabrika yeminin girdisinin yüzde 90’ı ithal. Ayçiçeği üretimimiz yetişmiyor. Yağı çıkarılan ayçiçeği ithal.
Ayşe Teyzem bakkaldan ekmek alıyor. Buğday yetiştirilirken kullanılan gübre ithal, mazot ithal. Değirmeni döndüren, ekmek yapılan fırını ısıtan mazot ithal.
Ayşe Teyzem’in mutfağını aydınlatan elektriği üreten santralın yakıtı ithal. Ocaktaki gaz ithal.
Ramazan ayı geliyor. Her Ramazan pirinç, fasulye ithalatı yapılır.
Leblebi yapılan nohut, simidin üzerindeki susam ithal.
Şimdi söyleyiniz bakalım, “döviz fiyatı artıyor” diyerek Ayşe Hanım Teyzem üzülmesin de ne yapsın?

Anadolu’da bir deyim vardır: “Böylesi görülmedi devr-i Yusuf’tan beri” derler. İşte o biçim... Yıllardır böylesi görülmedi... İki aydır otomobile hucum var. Yerlisi, yabancısı, pahalısı, ucuzu... Otomobiller ‘ekmek gibi’ satılır oldu.
- 2014 yılının ilk 2 ayında yerlisi, yabancısı 51 bin otomobil satılmıştı. Bu yıl 65 bin satış oldu.
- 2014 yılının ilk 2 ayında satılan hafif ticari araç sayısı 16 bindi. Bu yıl 24 bin araç satıldı.
- İki ayda otomobil satışları yüzde 27’ye yakın, hafif ticari araç satışları yüzde 53’e yakın artış gösterdi.
- Satılan otomobillerin yüzde 72’si Türkiye’de üretilmeyen ithal ve de fiyatı “göreceli olarak yüksek” otomobiller. Örneğin 2 ayda 1.712 Audi satıldı. Geçen yılın aynı döneminde satış 1.205 idi. 2.755 BMW satıldı. Geçen yılın rakamı 951 idi. Geçen yıl 1.482 Mercedes satılmışken, bu yıl 2 ayda 1.801 Mercedes satıldı. İki ayda 93 Porche, 4 Bentley, 25 Jaguar satışı gerçekleşti.
- İthal binek otomobillerinden 2 ayda en yüksek satış Volkswagen’de. Geçen yılın 9.333 satış rakamına karşı, bu yılın satış rakamı 11.433 oldu.

Şubatta aylık enflasyon yüzde 0.71, yıllık enflasyon yüzde 7.55 oldu.
Ama, yılbaşından şubata, son 2 ayda gıda fiyatlarındaki artış yüzde 6.19 oranında. Yıllık gıda fiyatları artışı yüzde 13.70 oranında.
İşte Ayşe Hanım Teyzem’in enflasyonu budur. Ayşe Hanım Teyzem için şubat enflasyonunun yüzde 0.71 çıkması bir şey ifade etmiyor. Çünkü şubat ayında gıda fiyatları yüzde 2.59 oranında arttı.
Enflasyon, tüketici fiyatlarındaki artıştan izleniyor. 2014 Şubat ayı ile 2015 Şubat ayı tüketici fiyatları arasındaki fark yüzde 7.55 oldu. İşte bu 2 uç ay (iki şubat ayı) fiyatları arasındaki fark yıllık enflasyon olarak kabul ediliyor.
İnsanlar sadece şubat aylarında para harcamıyorlar. 12 ay devamlı para harcadıklarından, 12 ay içindeki fiyat dalgalanmalarından etkileniyorlar. İşte bunun için “yıllık enflasyon hesabı”nda önemli olan fiyatların 12 aylık ortalama değişimidir. 2015 yılı şubatından geriye dönük 12 ayın fiyat artış ortalaması yüzde 8.77 oldu.
Türkiye genelinde en fakir, en varlıklı kesim farkı olmadan tüketim harcamalarında gıda harcamalarının ağırlığı yüzde 25 oranında. Fakir kesimde gıda harcamalarının toplam tüketim harcamalarından aldığı pay yüzde 50’nin üzerine

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı şubatta ihracatın, 2014 yılı şubat ayı ihracatının yüzde 4.36 oranında gerisinde kaldığını açıkladı. Ocak ihracatı da yüzde 0.58 gerilemişti.
Gerilemenin artarak devam etmesi ekonomi bakımından olumsuz bir gelişmedir. Çünkü ihracatın gerilemesi, yatırım ve üretimde, büyümede gerilemeye yol açar. Yatırım ve üretimin artması, büyümenin artması, talep artışına bağlıdır. Talep iç ve dış talepten (ihracattan) oluşur. İç talepte daralma olduğunu görüyoruz, biliyoruz. Ümidimiz ihracat talebinin artmaya devam ederek, üretimi ayakta tutması.
Şubattaki gerileme, Merkez Bankası’nın yayımladığı kapasite kullanımındaki gerilemenin ihracattan kaynaklandığını gösteriyor. 2014 yılı ocak ayında 73.9 olan kapasite kullanım oranı 2015 Ocak ayında 73.7’ye gerilemişti. Şubat ayında ise 73.3’ten 72.8’e bir gerileme görülmüştü.
Bu öncü göstergeleri iyi değerlendirmek zorundayız.
Şubat ayı ihracatında dikkati çeken, kıymetli taşlar, metaller, inciler ve mücevherli eşyalar ihracatından elde edilen gelirin otomotiv, makine, demir çelik, tekstil ve giyim sanayi ihracatının önüne çıkmasıdır.
Şubatta kıymetli taşlar ve mücevherat ihracat geliri 1 milyar 880 milyon

Gıda fiyatlarındaki değişim bu ülkede yaşayan 77 milyonu ilgilendiriyor. Gıda maddeleri genelde 3 grupta toplanıyor:
n Kuru gıda maddeleri, un, bakliyat (Halkı en fazla ilgilendiren un, ekmek, fasulye, pirinç, mercimek fiyatları.)
n Et, tavuk, süt, et ve süt ürünleri (Halkı en fazla ilgilendiren kırmızı et ve özellikle sığır eti fiyatı.)
n Yaş meyve ve sebze (Halk eskiden patates, soğan fiyatına önem verirdi. Şimdilerde mevsim dışı sera ürünleri fiyatları önem kazanmaya başladı.)
Gıda maddeleri fiyatlarındaki artış enflasyonun ana sebebi oluyor. Gıda maddelerinin tümü ülkede yetiştiriliyor. Ne var ki, üretim yetersizliğinden zaman zaman canlı hayvan veya et ithalatı yapılıyor. Fasulye, nohut, pirinç, mercimek dışarıdan geliyor.
İçerideki üretimde ithal girdiler maliyeti etkiliyor. Toprak, su, emek bizden ama tohum, gübre, yem, mazot dışarıdan geliyor.
Önümüzdeki dönem dolar fiyatındaki artış, gıda ürünleri maliyetini ve sonuç olarak fiyatlarını artıracak.

Şirince’deki Matematik Köyü.

Ali Nesin (1957) 2015 Vehbi Koç Ödülü’nü aldı. Ali Nesin matematikçi. Gençlere matematiği sevdirmek ve öğretmek için çalışıyor. Üniversitede ders veriyor. Daha yaygın eğitim verme arayışında Şirince’de bir ”Matematik Köyü“ kurdu.
Ali Nesin, 1977-1981 yılları arasında Paris Diderot Üniversitesi’nden matematikten “maitrise” derecesini aldı. ABD’de Yale Üniversitesi’nde doktora yaptı. Notre Dame Üniversitesi’nde, Kaliforniya Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yaptı.
Babası Aziz Nesin’in 1995’te ölümü üzerine yurda döndü. Nesin Vakfı yöneticiliğini üstlendi. 1996’dan beri Bilgi Üniversitesi Matematik Bölümü Başkanı. Dört çocuk sahibi.
Bilimsel yayınları, ders notları yanında, matematiğe ilgi duyacaklar için Matematik ve Korku, Matematik ve Doğa, Matematik ve Sonsuz, Matematik ve Oyun, Matematik ve Develerle Eşekler gibi “yarı akademik” matematik kitapları var. Resim ve portre çalışmaları yapıyor.
Nesin diyor ki, “Üniversitede her yıl en az 10 öğrenciye matematiği öğretirim ümidiyle Türkiye’de ders vermeye başladım. Gördüm ki 4’ten fazla öğrenci matematik dersine ilgi duymuyor. Onun için önce yaz kurslarıyla öğrencilere matematiği tanıtmaya