Gıdada 2 aylık fiyat artışı % 6.19
Şubatta aylık enflasyon yüzde 0.71, yıllık enflasyon yüzde 7.55 oldu.
Ama, yılbaşından şubata, son 2 ayda gıda fiyatlarındaki artış yüzde 6.19 oranında. Yıllık gıda fiyatları artışı yüzde 13.70 oranında.
İşte Ayşe Hanım Teyzem’in enflasyonu budur. Ayşe Hanım Teyzem için şubat enflasyonunun yüzde 0.71 çıkması bir şey ifade etmiyor. Çünkü şubat ayında gıda fiyatları yüzde 2.59 oranında arttı.
Enflasyon, tüketici fiyatlarındaki artıştan izleniyor. 2014 Şubat ayı ile 2015 Şubat ayı tüketici fiyatları arasındaki fark yüzde 7.55 oldu. İşte bu 2 uç ay (iki şubat ayı) fiyatları arasındaki fark yıllık enflasyon olarak kabul ediliyor.
İnsanlar sadece şubat aylarında para harcamıyorlar. 12 ay devamlı para harcadıklarından, 12 ay içindeki fiyat dalgalanmalarından etkileniyorlar. İşte bunun için “yıllık enflasyon hesabı”nda önemli olan fiyatların 12 aylık ortalama değişimidir. 2015 yılı şubatından geriye dönük 12 ayın fiyat artış ortalaması yüzde 8.77 oldu.
Türkiye genelinde en fakir, en varlıklı kesim farkı olmadan tüketim harcamalarında gıda harcamalarının ağırlığı yüzde 25 oranında. Fakir kesimde gıda harcamalarının toplam tüketim harcamalarından aldığı pay yüzde 50’nin üzerine çıkıyor.
İşte onun için Türkiye genelinde halk için önemli olan aylık ve yıllık olarak gıda fiyatlarının ortalama artış oranıdır.
Gıda fiyatları artıyor
Şubat ayında gıda fiyatları yüzde 2.56 oranında arttı. Yılbaşından sonraki 2 ayda gıda fiyatları artışı yüzde 6.19 oldu. 12 Ay ortalamasında gıda fiyatları artışı yüzde 12.91 oranında.
Tüketici fiyatları büyük ölçüde yurtiçi üretici fiyatlarından etkilenerek oluşur. Yurtiçi üretici fiyatlarının gerisinde de “maliyeti belirleyen fiyatlar” vardır.
Her üründe ana girdi farklıdır ama her ürün döviz ve enerji fiyatlarındaki değişimden etkilenir.
Elektrik ve gaz fiyatları uzun süredir artmıyor. Petrol fiyatlarında az da olsa bir gerileme oldu. Buna karşılık, döviz fiyatı ve döviz fiyatına bağlı olarak da ithal girdi fiyatları arttı.
Bütün bunların rüzgârında üretici fiyatlarında şubat ayında yüzde 1.20 oranında artış oldu. 2014 Şubat’ı ile 2015 Şubat’ı fiyatları arasındaki fark sadece yüzde 3.10 oranında ama 12 ayda üretici fiyatlarında ortalama artış yüzde 8.79 oranında.
İnecek gibi görünmüyor
Önemli olan gıda sektöründe üretici fiyatlarındaki büyük artış. Şubattan geriye 12 ayda gıda fiyatlarında ortalama artış yüzde 16.80 oldu.
Üreticinin gıda fiyatları yıllık ortalama yüzde 16.80 artınca, bu tüketicinin gıda fiyatlarına yıllık yüzde 12.91 artış olarak yansıdı.
Şimdilerde tüketici fiyatlarındaki değişimi değerlendirmek için “Özel Kapsamlı Tüketici Fiyatları Göstergeleri” kullanılıyor. Aylık tüketici fiyatları değişim oranları, mevsimlik ürünler, alkollü içkiler, enerji maddelerinin katkısı çıkarılarak inceleniyor. Acaba mevsimlik ürünlerin katkısı olmasaydı, acaba, enerji fiyatlarındaki değişim olmasaydı, acaba alkollü içki artışı fiyata yansımasaydı, enflasyon ne olurdu diyerek hesaplar yapılıyor.
Bütün bu eklemeler ve çıkarmalarda görülüyor ki şubattan şubata enflasyon yüzde 7-8 dolayında, 12 aylık ortalamaya göre fiyat artışları yüzde 8-10 dolayında.
Bundan sonra ne olacak? Şimdilerde enflasyon rakamları “Halkın durumu nedir? Halkımız cebindeki parayla yaşamını nasıl sürdürüyor?” merakıyla değil, “Acaba enflasyon düşük çıkar da faizler ucuzlar mı?” beklentisiyle izleniyor.
Faizi indirme arayışında olanlar, “Şubat ayı enflasyonu yüzde 0.71 oldu. Faiz inmeli” havasına girecekler, enflasyonun nedenleri ve etkileri gene unutulacak.
