Gastronomide Çeşme fırsatı

ASLI ÖKTENER- Çeşme Belediyesi ve İzmir Ticaret Borsası (İTB) işbirliğinde Alaçatı Deneyim Noktası hayata geçti. Projeyi, mimarlarından olan İzmir Ticaret Borsası Genel Koordinatörü ve Borsav Vakfı Genel Sekreteri Zeynep Tansuğ'dan dinledik. Tansuğ, tarımın sadece ekip, biçip, para kazanmaktan ibaret olmadığını, ürünlerin marka değerini artırmak için dünyadaki gelişime yön veren trendleri takip etmenin yanı sıra bizzat yenilerini yaratmanın ne kadar önemli olduğunu anlatıyor.

Sizi tanıyabilir miyiz?

 İzmirliyim. İzmir Amerikan Koleji'nin ardından Ege Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi'ni bitirdim. Yüksek lisansımı ABD Georgia'da yaptım. Evliyim, 2 oğlum var. Eşim de gıda sektöründe. Aslında anne, babam da çiftçi. Hep toprakla büyüdüm.

Borsada ne gibi görevler aldınız?

Hedefimiz tarımın servetini dönüştürmek olarak belirlendi. Burada servetten kastımız sadece para pul anlamındaki servet değil. Varlıklarınızla, tarihinizle marka değeriniz asıl servetiniz. Borsanın hazırladığı Tarım 4.0 raporu 2018 yılı tarihli; yani gerçekten proaktif bir çalışma. Raporda; verimliliğin artırılması ve maliyetlerin düşürülmesi için tarımın mutlaka yeni nesil dijital sistemlere ihtiyacı olduğu konusunda mutabakat sağlanmış. Bununla ilgili yurtdışı modellerini inceledik ve LIVING-LAB isimli sistemle karşılaştık. Yaşayan laboratuvarın tarım temelli bir teknoloji geliştirme sistemi için en uygun model olduğunu gördük. Teknolojiyi ofiste geliştirebilirsiniz ama tarım öyle bir şey değil, uygulama alanına ihtiyacınız var. Böylece İzmir Tarım ve Teknoloji Merkezi'nin (İTTM) fizibilitesini İZKA ile hazırladık. Bakanlık, sistemi öncü ve diğer bölgelere örnek olabilecek nitelikte olduğunu değerlendirdi. Menemen'deki Tarım ve Orman Bakanlığımızın bünyesindeki UTAEM içindeki hazır bir binayı proje bünyesinde restore ediyoruz. İçinde tarım teknolojileriyle ilgili bir küme olacak. 30 dönüm alanda çiftçiler hem uygulama yapıp hem teknolojilerini geliştirecek.

14 ürüne reçete veriyoruz

Alaçatı Deneyim Noktası nasıl hayata geçti?

 Kovid'den sonra sürdürülebilirlik, bitkisel bazda beslenme ön plana çıktı ve yerel ürünler tercih edilir oldu. Tedarik zinciri kısaldı. Ukrayna-Rusya arasındaki savaş, enerji fiyatlarındaki artış da bunlara etki etti. Bu felaketlere üzülürken, Türkiye'nin coğrafi olarak avantajlı konumu ticarette öne çıkmamıza vesile oldu. Borsanın prestij projeleri ve yeniden yapılanma sürecinde İTTM ve Borsa Vakfı ile ilgili çalışmaları devam ederken, stratejinin son ayağı için Yönetim Kurulumuz gastronomiyi bir araç olarak kullanmayı seçti. Tarım ürünlerinin piyasa değerini artıran markalaşma ile ilgili bir projenin geliştirilmesi ve uygulanması üçlü stratejinin son ayağı oldu. Gastronomi birçok sektörü çapraz kesen, dünyada tarihsel mutfak serveti olmayan ülkeleri bile doğru operasyonlarla ihya etmiş; aşk gibi servetin de yolunun mideden geçtiği bir fırsat.

Merkezin Alaçatı'ya, üreticiye katkısı ne olacak?

 Ege Gastronomi projesinin ilk pilot uygulamasını Çeşme yarımadasının kalbinde Ovacık'ta hayata geçirdik. Üretim planlaması için satış planlaması yani, sözleşmeli üretim şart. Özellikle gastronomiye konu ürünlerin toptan pazarının oluşması gerekiyor. O yüzden sakız, anason, sakız enginarı, salep orkidesi, ölmez çiçeği, sakız koyunu, Ovacık kavunu ve domatesi, beyaz soğanı, lavanta gibi 14 ürün belirledik. Biz sektöre diyoruz ki; “Bunlarla ilgili yeni reçeteler verelim.” Mesela, bu yıl pilot ürün olarak kavunu seçtik. Michelin yıldız almış şeflerle çalışıyoruz. Reçeteleri hem yerel halka hem yerel şeflere eğitimlerle anlatacağız.