‘Dur Yolcu Anıtı’nın hikâyesi! Gerçek çok farklı

AYDIN HASAN- Çanakkale Boğazı’nın Kilitbahir sırtlarında yer alan Dur Yolcu Anıtı, zaman içinde Çanakkale’nin simgelerinden biri haline geldi. Anıtta ilk iki dizesi yer alan ‘Bir Yolcuya’ şiirinin de, bu nedenle Çanakkale Savaşları için yazıldığı sanılır. Oysa bu şiir, Büyük Zaferi anlatmak için yazılmıştır.

Şiirin yazarı Necmettin Halil Onan, Darülfünun Edebiyat Fakültesi’nde açılan sınavı kazanarak Türk Dili ve Edebiyatı bölümüne kaydoldu. Fakat İstanbul’un işgali üzerine okul geçici olarak kapatılınca Millî Mücadele’ye katılmak üzere Ankara’ya geçti. Ankara Talimgâhı’na girerek zabit vekili oldu.

 ‘BOĞAZDAN GEÇEN GÖRMELİ’

‘Bir Yolcuya’ şiirinde, somut coğrafi tasvir pek yok. Ben, ilk okuduğumda bu şiirin Polatlı Duatepe’den Afyon Kocatepe’ye uzanan coğrafyanın içindeki kahramanlıkları, yani Sakarya Muharebesi ile Büyük Taarruz’un yaşandığı alanı tasvir ettiği izlenimine kapılmıştım. Bu şiir, zaten 30 Ağustos 1922’deki zaferle sonuçlanan Kurtuluş Savaşı için yazılıyor. Ancak bu şirin Çanakkale Savaşları için yazıldığı yönünde yaygın bir popüler yanılgı var. Bu yanılgının da, benim bildiğim kadarıyla içinde iyi niyet olan ilginç bir hikâyesi var. Bu hikâye, Çanakkale Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü’nün sosyal medya hesabında, ‘Dur Yolcu’ başlığı altında şu yazıda anlatılır:

“Tarihler 1960 yılını göstermektedir. Günümüzde hâlâ faal olan, Dur Yolcu Anıtı‘nın hemen altında yer alan Değirmen Burnu Tabyaları‘nın komutanı Üsteğmen Turan Şekip Pınar,  Çanakkale Zaferi‘ni gösterebilecek bir eser bırakmak istiyordu. Bir gün Yedek Subay Seyran Çebi‘yi çağırdı. Ona düşündüklerini heyecanla anlattı. Eseri Çanakkale Boğazı’ndan gelip geçen herkes görmeliydi. Masasının üzerinde bulunan Asker Sigarası paketini gösterdi. ‘Bunu çizebilir misin?’ diye sordu. Çebi çizebileceğini söyledi. Tek başına bir asker görseli istenileni anlatmaya yetmeyecekti. Bu nedenle Necmettin Halil Onan’a ait şiirin dizeleri anıta ilave edildi. ‘Dur Yolcu! Bilmeden gelip bastığın bu toprak bir devrin battığı yerdir!’

MİLLİYET’İN MEŞALESİ

Anıta dizelerin ilave edilmesinin yanında Çanakkale Şehitler Abidesi’nin yapımı henüz yeni tamamlanmıştı. Anıt Milliyet’in başlattığı bağış kampanyası sayesinde bitirildi. Bu nedenle Dur Yolcu anıtına Milliyet’in sembolü olan meşale figürü ilave edildi. Böylece Dur Yolcu Anıtı tamamlanmış oldu.

İŞTE O ŞİİR

Dur yolcu! Bilmeden gelip bastığın,
Bu toprak, bir devrin battığı yerdir.
Eğil de kulak ver, bu sessiz yığın,
Bir vatan kalbinin attığı yerdir.
Bu ıssız, gölgesiz yolun sonunda,
Gördüğüm bu tümsek, Anadolu’nda,
İstiklal uğrunda, namus yolunda,
Can veren Mehmed’in yattığı yerdir.
Bu tümsek, koparken büyük zelzele,
Son vatan parçası geçerken ele,
Mehmed’in düşmanı boğduğu sele,
Mübarek kanını kattığı yerdir.
Düşün ki, hasrolan kan, kemik, etin
Yaptığı bu tümsek, amansız, çetin,
Bir harbin sonunda, bütün milletin,
Hürriyet zevkini tattığı yerdir.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR‘Beni buraya kadar getiren itici güç’Haberi Görüntüle

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR‘Zafere iman etmiş olanlar azınlıktaydı’Haberi Görüntüle