Prof. Dr. Erol Ulusoy

Bedelli askerlikle ilgili kanun teklifi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edildikten sonra Genel Kurul’da da kabul edildi, yakında Sayın Cumhur-başkanı’nca imzalanıp, Resmi Gazete’de yayımlanır ve yürürlüğe girer.

Yurtdışında oturma veya çalışma iznine sahip olanlar için dövizli askerlik devam ediyor. Artık 1.000 euro yerine 2.000 euro ödeyecekler. Bir de, Milli Savunma Bakanlığı tarafından verilecek olan uzaktan eğitimi almaları gerekecek.

Uzaktan eğitim

Her ne kadar ilk planda yurt dışında yaşayan veya çalışanların eğitim düzeylerinin ve uzaktan eğitim alma altyapılarının yeterli olacağı peşinen kabul edilmiş gibi görünse de, istisnaları mutlaka çıkacaktır. Yurtdışındaki bazı vatandaşlarımızın şu veya bu sebeple uzaktan askerlik eğitimi alması mümkün değilse ya da yine de gönüllü olarak fiilen kışlada temel askerlik eğitimi almak istiyorsa, 21 günlük fiili temel askerlik yapma olanağının da verilmesi iyi olurdu. Kanunun şimdiki haline göre, uzaktan eğitim alamayanlara, temel askerlik eğitimi olanağı tanınmamış.

Bedelli askerliğin kalıcı hale gelmesi planlanıyor. Bedelli askerlik bizim tarihimizde hep olmuştur. Önceden sadece Osmanlı tebaasındaki gayrimüslimler için geçerli olan

Bankadan kredi kullanırken yaptırılan hayat sigortası çok önemli. Kredi kullanırken hayat sigortası yaptıran kişi bir süre sonra vefat ederse kredi borcunu sigorta ödüyor. Ama sigortaya doğru bilgi vermek şart. Aksi halde borç mirasçılara kalıyor, primler yanıyor.

Bir bankadan kredi kullanıldığında, krediyi kullanan kişiye hayat sigortası yaptırılması da istenir. Hayat sigortası kredinin maliyetini artırsa da bir ölüm halinde, geride kalanlara yüklü bir kredi borcu bırakılmasının önüne geçilmiş olur.

Hayat sigortasında, krediyi kullanan, kredi borcunu ödemeden ölürse, kredi borcunun kalanını sigorta şirketi öder ve böylece geride kalanlar, murislerinin ölüm haberi ile üzülmüş iken, bir de kredi borcu haberi ile yıkılmamış olurlar. Ama bazen öyle olaylar olur ki, hayat sigortası da bir işe yaramaz, kredi borcu hayatta kalan mirasçılarca ödenmek zorunda kalınır.

Ne yapılmalı ki, krediyi kullanan, geride kalanlara ağır bir kredi borcunu miras olarak bırakmasın. Hayat sigortasında sigorta şirketleri ne zaman ölüme rağmen sigorta ödemeyi reddeder.

İyi örnek

Buna iyi bir örnek, gerçekten yaşanmış şu iki hukuki olaydır:

Birincisinde, bir vatandaşımız 2006’da bankadan kredi kullanır. Banka ile

Ekonomik sistem deyim yerindeyse “vücudumuz” gibidir, çeşitli organlardan, bankalardan, piyasalardan, üreticilerden, tüketicilerden oluşan bir sistemi vardır.

Bankalar ekonomik sistemin kalbi gibidirler. Kalbimizin vücudumuzda dolaşan kanı toplayıp, tekrar pompalaması gibi, bankalar da ekonomik sistemde dolaşan parayı “mevduat” adı altında toplayıp, bunu tekrar “kredi” olarak “vücut”a pompalarlar. Verdikleri kredilerin geri toplanmasında sıkıntı olursa, “müdahale” gerekir.

İster tüketici ister ticari kredi olsun, işler her zaman yolunda gitmeyebilir, aldığımız krediyi geri ödemekte zorluk çekebiliriz. Bunun sebebi bizden de kaynaklanabilir, bizim dışımızda oluşan olumsuz şartlardan da.

Kredi borcunun geri ödenmesinde sıkıntı yaşanıyorsa, en sağlam ve doğru yol, bankaya başvurup anlaşarak, kredi borcunun geri ödenmesinde yeni bir yapılanmaya gidilmesidir. Bankalar verdikleri kredilerin geri ödenmesi için teminat almak zorunda değiller. Eğer teminatsız bir kredi kullanılmışsa, geri ödenmesinde zorluk çekilen kredinin yeniden yapılandırılması şansı da azdır. Bankalar teminatsız kredilerin yeniden yapılandırılmasında yeni bir teminat alırlarsa, yapılandırmaya daha sıcak bakabilirler.

Bugün

Para transferi yaparken, havale gönderirken bu ödemenin ne için yapıldığını mutlaka yazın. Yoksa borç verirken borçlu duruma düşebilir, nafakayı boşa ödemiş olabilirsiniz...

Bankalar veya PTT aracılığıyla ya da para transferi yapan diğer kuruluşlar aracılığıyla birisine para göndermeyen, havale yapmayan neredeyse yok gibidir.

Birçoğumuz, ödeme yaptığımız kişinin, havale alıcısının ne için bu havalenin yapıldığını, ödemenin ne için yapıldığını bildiğini düşünerek, havale açıklaması yazmayız, ödeme gerekçesi bildirmeyiz. Nasıl olsa karşı taraf da biliyor, biz de biliyoruz, birbirimize güvenmeyelim mi?

Güvenelim tabii ama güvenimizin istismar edilebileceğini de unutmayalım. Hem, ödeme veya havale gerekçesini, açıklamasını yazarsak, karşı tarafa bir güvensizlik duymuş da olmayız. Ama olası olumsuz sonuçların doğmasını baştan önlemiş oluruz.

Yazmazsak ne olur?

Banka havalesine açıklama yazmazsak, Yargıtay bunun bir borcun ödemesi için yapılmış kabul ediyor. Örneğin, siz havale alıcısına borç vermek için para gönderseniz bile, havale dekontuna açıklama yazdırmamışsanız, borç veren siz olmanıza rağmen, karşı taraf itiraz edip, sizin kendisinden aldığınız borcun havalesini yaptığınızı ileri

Konut veya siteniz tanıtım broşüründeki gibi çıkmazsa hemen mahkemeye başvurup eksik ve ayıpları tespit ettirin. Bunları 30 günde satıcıya bildirin, yoksa hakkınız yanar.

Ev sahibi olmak herkesin hayali. “Bu ay kirayı nasıl öderim?”, acaba “Duvara resim asmak için çivi çaksam depozitomdan kesilir mi?”, “Kontratta enflasyon oranında kira artacak ama oturduğum yerde kiralar hiç yükselmedi, kira artırmasam ev sahibi beni çıkartır mı?” gibi birçok soruyla kiralık evin tadını çıkarmak mümkün olmuyor.

Reklamlara, tanıtım broşürlerine, maketine bakıp, beğendiğiniz bir projeden ev satın almaya karar veriyorsunuz. Broşürlerde belirtilen tanıtıma göre, inşaatın kaliteli malzemeden yapılacağı taahhüdünü görüp, dişinizden tırnağınızdan artırdığınız parayı peşinata sayıp, bankadan da bir miktar kredi kullanarak projesinden evi satın alıyorsunuz.

Hemen mahkemeye...

İnşaat bitip konutlar teslim olduktan sonra bakıyorsunuz ki inşaat işçiliği kötü, kullanılan malzemenin kalitesi üçüncü sınıf, çevre düzeni de projeye uygun değil. Bu duruma sadece küçük müteahhitlerin inşaatlarında mı rastlanır? Hayır. Anlı şanlı inşaat şirketlerinin projelerinde de bu tür ayıplı işler az değildir.

Yine böyle bir ev

Boşanan eşlerden, boşandığı için yoksulluğa düşen eşe, diğer eş nafaka ödemekle yükümlü. Bunun için koşul, en az yoksulluğa düşen eşi kadar kusurlu olması. Eşit kusurlu olsa bile, mahkeme nafakaya hükmediyor.

Üstelik yoksulluğa düşen eş isterse, yoksulluk nafakasını ömür boyu alıyor. Allah uzun ömür versin, boşandıktan sonra 60 sene yaşa, 60 sene nafaka alabiliyor. Süresiz nafakanın ne kadar adaletsiz, sosyal ve ekonomik denge bozucu bir sonuç olduğu, boşanan eşlerin yolları ayrılmasına, belki birbirlerini bir daha hiç görmeyecek olmalarına rağmen, 60 yıl mali bir yükün ve külfetin altına yasayla sokulduğu apaçık ortada. Üstelik evliliğin ne kadar sürdüğü de önemli değil, bir gün, bir ay, bir yıl bile sürse, süresiz nafaka mümkün.

İlaç olunması lazım

Hatta, zaman zaman tayin isteme, sosyal güvenlik gibi çeşitli sebeplerle önce resmi nikâhın kıyıldığı ama henüz düğün yapmamış, henüz karı koca hayatı yaşamamış olanlar da boşansa, yine de süresiz nafaka mümkün. Üstelik bu kişinin henüz fiilen yaşamadığı evliliği bitti diye nasıl bir yoksulluğun içine düşeceği de muamma.

Süresiz nafakanın mağduru sadece nafaka yükümlüsü olan eş değil. Yeniden evlenmesi ve çocuk sahibi olması halinde,

Türkiye’nin uluslararası ilişkilerinin en yoğun olduğu ülke Almanya... 3.5 milyon Türk Almanya’da yaşıyor.

Cumhurbaş-kanı Erdoğan, yurtdışındaki vatandaşlara, yaşadıkları ülke vatandaşlığını almalarını öneriyor. Alman İstatistik Dairesi’nin verilerine göre, 2017’de Alman vatandaşlığına geçen Türk sayısında % 8 düşüş var. Bunu iyice düşünmeli. Alman vatandaşlığına geçmek isteyenler mi azaldı, yoksa Alman makamları mı vatandaşlık vermede sıkı davranmaya başladı, bilemiyoruz.

Entegrasyon şartı

Vatandaşlık; acıma, dayanışma gibi nedenlerle verilmez. Vatandaşlığına geçmeyle entegrasyon sağlanmaz, topluma entegre olmuşsa vatandaşlık verilir.

Biz bu sorunu Suriyeli göçmenlerle yaşıyoruz. Suriyelilere vatandaşlık verirsek Türk toplumuna entegrasyonları hızlanır mı? Kendisini Türk toplumuna entegre olmuş hissetmeyen bir Suriyeliye vatandaşlık verirsek, seçimlerde hangi saiklerle oy kullanır? Türkiye’nin çıkarlarını düşünerek mi oy verir?

Almanya’da yaşayan Türkler, Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin aksine, büyük oranda yaşadıkları ülkeye entegrasyon sağlamış. Elbette Türkler Almanya’da neredeyse 60 yıldır var, Suriyeliler ise Türkiye’de 6-7 yıldır... Türkler Almanya’ya gönüllü gitmişler,

Ödemelerimizin büyük bir bölümünü bankalar aracılığıyla yapıyoruz. Alışverişlerimizdeki ödemeleri kredi kartıyla yapıyorsak, en az bir banka bu ödeme sistemine dâhildir. Abonelik aidatlarımızı otomatik ödeme talimatı vererek banka üzerinden yaparız.

Bankalar para piyasalarının en önemli kurumudur. Şirketler finansman ihtiyaçlarını genellikle bankalardan alacakları kredilerle karşılarlar. Banka kredi verirken geri ödenmeme riskine karşı bir teminat ister. En yaygın teminat türü, ipotek, teminat senedi ve kefalettir.

Kefalet en fazla sorunla karşılaşılan teminat türüdür.

Ortağı ya da yöneticisi olduğu şirketin aldığı krediye kefil olanların sayısı hiç te az değildir. Niye kefil olmuştur: Çünkü ortağı, yöneticisi olduğu şirketin alacağı krediye ilk onun kefil olması haklı ve makuldür, bu durum bankaya da ayrı bir güvence verir.

Banka der ki ortağı olduğun şirket aldığı krediyi ödemezse, ben bu krediyi senden alırım, sen de kefilsin. Hem de şirkete başvurmadan doğrudan kefilden isteme hakkım var.

Kefalet sona ermez

Şirket krediyi kullandığında, ortağı, yöneticisi olduğu şirketin kredi borcuna kefil olan kişi bazen daha sonra şirketten ayrılır, yöneticiliği sona erer. Ama kefalet sona ermez.

O