Özay Şendir

Milliyet’te geçen seneden beri her gün işlenen işlenen cinayet sayılarını bir grafik olarak veriyoruz.

Eylül 2023’ten Eylül 2024’e işlenen cinayet sayısı 1388.

7 Ekim’i baz aldığımızda son 13 ayda 1455 cinayet işlenmiş.

Bu cinayetlerin 969’u ateşli silahlarla, 414’ü delici-kesici silahlarla, 72’si de darp yoluyla gerçekleşmiş.

Rakamlardan yola çıkarak varabileceğimiz sonuçlar var:

Önce Türkiye’de cinayetler artıyor mu sorusuyla başlayalım:

2022’de Türkiye’de işlenen toplam cinayet sayısı 767, son bir yılda rakam neredeyse 2 kat artmış ve algımızı da bu belirliyor.

Çarşamba gününden bu yana İsrail’in, İran’a yapacağı misillemenin ne olacağını konuşuyoruz.

Senaryo yazan çok, kimi bölgesel savaşın kaçınılmazlığını anlatıyor, kimi dünya savaşından dönüş olmadığını.

Abartı oranı o kadar yüksek ki, İran’ın Pakistan ya da Rusya’dan nükleer silah alıp almadığının bilinmediğini söyleyenler de çıktı karşımıza.

Bu senaryo bolluğu arasında bizim bakmamız gereken tek yer Hürmüz Boğazı.

Dünyada deniz yoluyla nakledilen petrolün 3’te 1’i, Rusya-Ukrayna savaşından sonra talebi çok yükselen dondurulmuş gaz, LNG’nin 5’te 1’i Hürmüz Boğazı’ndan geçer.

Sadece İran’ın değil, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Irak’ın ürettiği ham petrolün yüzde 80’i ve Katar doğal gazının neredeyse tamamı bu su yolu kullanılarak dünyaya ulaşır.

1980’lerdeki İran-Irak savaşından beri Tahran’ın en büyük tehdidi hep Hürmüz Boğazı’nı kapatmak oldu.

Bu yüzyılın en büyük insanlık suçunu işleyen İsrail Ordusu’nun İngilizce kısaltması IDF. 

IDF’nin açılımı Israel Defence Force, yani İsrail Savunma Kuvvetleri, ama önce Filistin şimdi de Lübnan toprağına saldırdı, katliam yapıyor. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İsrail’in gözünü Anadolu’ya diktiği uyarısından sonra Türk ve İsrail ordularını karşılaştıranları gördüm. 

Kitabın ortasından gidelim; Türkiye’ye saldırmak, Hamas ya da Hizbullah’a saldırmaya benzemez. 

Hamas ve Hizbullah, ABD’nin terör örgütleri listesinde yer aldıkları için ağır yaptırım altında tutulan siyasi partiler, silahlı kanatlarını eğitme ve donatma faaliyetleri İran’ın verdiği destekle sınırlı kaldı, asla bir hava kuvvetleri olmadı. 

Türk Silahlı Kuvvetleri’nin saha tecrübesi son derece yüksek, hava kuvvetleri tecrübeli, deniz kuvvetleri son dönemde çok güçlendi. 

Çoğu kişinin unuttuğu bir başka gerçeği daha yazayım, İsrail’in tanker uçak filosu ortalama 50 yaşında,

Zannedilir ki, kutup yıldızı sadece zifiri karanlıkta yolunu kaybedenler için hayat kurtarıcıdır. 

Eğer böyle düşünüyorsanız, Güneri Cıvaoğlu’nu hiç tanımamışsınızdır demektir. 

Güneri Cıvaoğlu, engin tecrübesi, zarafeti ve bitmeyen gazetecilik aşkıyla hayatın yapay ışıkları arasında doğru yolu gösteren kutup yıldızıydı. Sadece hedefe varmak yerine yoldan yani yaşamdan keyif almak gerektiğini de öğreten adamdı. Yaşama ve mesleğine aşık bir büyük ustanın son dönemini, bir çınarın beklenen sona doğru giderkenki vakar duruşunu anlatacağım size: 

7 Eylül tarihli mesaj 

Hikayelere ortadan başlayıp, başa dönmek sadece televizyon dizilerinin senaryolarında yaşanan bir durum değil. 

Güneri Cıvaoğlu adı, 1994 senesinde, ATV için çektiği Nazım Hikmet belgeselinde, Nazım’ın son eşi Vera’yla yaptığı röportajda kazınmıştı kafama. 

Güneş gazetesini çıkarırken gazetecilerin yaşam standartlarını yükselten adam olduğunu çok sonra öğrenmiştim. 

■Sosyal medya, internet, televizyon, radyolar ve aklınıza gelebilecek “her an” yayın yapma şansına sahip tüm mecralar karşısında gazetelerin şansı yok zannediliyor uzun zamandır. Bu hatalı algıyı düzeltmek zor ama imkansız değil. Milliyet olarak cumartesi ve pazar sabahı elinize aldığınız gazeteler bunun için güzel bir örnek oldu.

■Gazeteler güçlerini markaları ve insan kaynağından alırlar. Milliyet olarak Cuma akşamı İsrail’in Lübnan’a düzenlediği saldırının ardından gözümüzü kulağımızı bölgeye çevirdik. Yazı işlerimizin toplam meslek tecrübesi iki asır, dış haberler servisimizin toplam meslek tecrübesi de yarım asırdan fazla. Sahip olduğumuz tecrübe bize, kriz durumlarında kimlerle konuşmamız, nerelere bakmamız gerektiğini söylüyor.

Bölgedeki tüm haber kaynaklarımızı, dinleme ve izleme servislerimizi aynı anda harekete geçirdik. Sonuçta Milliyet’in pazar günü karşınıza çıkan manşeti, dün internet sitelerinin manşetlerinde yer alıyordu. Eğer işinizi doğru yaparsanız “gazetelerin bu çağda

İsrail Başbakanı Netanyahu, ABD ile kedinin fareyle oynadığı gibi oynamakla kalmıyor aynı zamanda Trump’ın başkan seçilmesi için müthiş bir kampanya yönetiyor.

Netanyahu bir soykırım zanlısı, bir bebek katili, bir vicdansız olabilir ama aptal bir adam değil.

Seçimler öncesinde Demokrat yönetimin kendisine karşı atabileceği adımların çok az olduğunu fark etti ve bunu çok iyi kullanıyor.

Cuma sabahına Lübnan’da ateşkes umuduyla başlayan ABD, Fransa ve dostları cuma gecesini bölgesel savaşın kapıya dayanan haliyle yüzleşerek tamamladı.

Beyaz Saray kaynakları bilmem kaçıncı keredir, Başkan Biden’ın, Netanyahu’ya çok kızdığı haberini sızdırıyorlar ama Biden, bir ekmek kızartma makinesi misali kızıp, soğumaktan başka bir şey yapamıyor.

Biden çok iyi biliyor ki, Netanyahu’nun katliam politikalarına karşı atacağı her adım Trump tarafından seçimde aleyhlerine kullanılacak.

Sadece İsrail’de değil ABD’de de etkili olan Jerusalem Post’un, geçen hafta “İsrail’i seven Trump’a oy versin” makalesini yayınladığı bir ortamda ABD,

ABD Başkanı Biden, Birleşmiş Milletler’de konuştu, Gazze’de insanlar cehennemi yaşıyor dedi, cehennemi yaşatan silahları veren zaten ABD. Fransa Cumhurbaşkanı Macron, New York’ta görüşmelerinin ardından sosyal medyada coştu:

Mesajlarından birisi “Daha adil bir dünya düzenine ihtiyaç var” oldu. Fransa İsrail’e milyarlarca avro silah satıyor, Fransa’da İsrail’i protesto gösterileri yasak, Fransa, BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyesi.

Adaleti bozanlar, daha adil bir dünya çağrısı yaptığında gülsek mi ağlasak mı bilemiyoruz.

Ve Türkiye...

Cumhurbaşkanı Erdoğan yıllardır Dünya 5’ten büyüktür diyor, 2009’da Davos’ta, 2019’da yine New York’ta İsrail’in katletme ve sınırlarını durmadan genişletme politikalarına itiraz etti.

O zaman sesi çıkmayan ABD Yönetimi, bugün Batı Şeria’daki Yahudi işgalcilerin ABD’ye girişine kısıtlama getirmeye çalışıyor.

Bir konuşmayı inandırıcı kılan sözlerle eylemlerin birbirine uyumudur. ABD Başkanı ve Fransa Cumhurbaşkanı’nın adalet ve barış

Cezaevleri bir cezalandırma mekânı mı yoksa suçluyu rehabilite etme yeri mi? Cezaevlerinde hükümlülere katı ve acımasız bir tutum mu takınmalı yoksa onlara rahat bir ortam mı sağlanmalı?

Bu iki soru, dünyanın hemen her yerinde uzun zamandır tartışılıyor.

Cezaevlerini rehabilitasyon aracı olarak kullanan gelişmiş ülkelerde suçluların cezaevinden çıktıktan sonra tekrar suç işleme oranı oldukça yüksek. Cezaevlerinin rehabilitasyon değil cezalandırma merkezi olması gerektiğini savunanlar bu veriler üzerinden yürüyorlar.

Buna karşın Kury ve arkadaşları, Silberman ve Foucault gibi isimlerse hapishanelerin, suçluları namuslu bireyler haline getirmenin aksine, onları daha çok suça eğimli kıldığını ileri sürüyorlar.

Bu tartışma insanlığı nereye götürür bilmem ama bizim bundan daha öncelikli bir problemimiz var.

Suç işlemekte ısrar eden, çok sayıda suç dosyası olanların toplumun arasına karışmasına neden engel olamıyoruz?

Farklı türlerde olsa da birisi ısrarla suç işlemeye devam ediyorsa, onu durduracak, toplumun arasına