Dilara Koçak

Geçtiğimiz pazartesi yani 14 Kasım, Dünya Diyabet Günü’ydü. Artık birçoğunuzun bu hastalık hakkında az çok bilgi sahibi olduğunu biliyorum. Uluslarası Diyabet Federasyonu’na göre,

11 yetişkinden biri diyabetli.

Yedi doğumdan biri gebelik diyabetinden etkileniyor.

542 bin çocuk, Tip1 diyabet hastası.

Her altı saniyede bir kişi, diyabet hastalığından hayatını kaybediyor. (Vefat edenlerin sayısı 5 milyon.)

Üzülerek söyleyebilirim ki; ülkemizde de durum hiç iç açıcı değil. Uluslararası Diyabet Federasyonu’nun yayımladığı Diyabet Atlası’na göre Türkiye, Avrupa ülkeleri arasında diyabet görülme sıklığının en yüksek olduğu ülkelerden.

Diyabet, metabolik rahatsızlıklardan olan ve yaşam kalitesini, sağlıklı yaşamı etkileyen bir hastalık. Glukoz, beyin ve diğer organlar için enerji kaynağıdır. Yalnız hücrelerin bu glukozu kullanabilmesi için insülin hormonuna ihtiyacı vardır. Vücutta yeterli derecede insülin bulunmazsa, glukozun enerji olarak kullanımı da mümkün olmaz. Çünkü kandaki glukozu hücrelere insülin götürür.

Yokluğunda kanda glukoz birikir. İşte bu olayın gerçekleşmesi, diyabet yani kandaki şekerin yüksek olması olarak isimlendirilir.

Bugünkü yazım, yaşamında birçok diyeti deneyip, başarılı olamayanlar için. Yani çeşit çeşit diyet programını deneyip, belirli bir süre sonra vazgeçen, verdiği kiloları belki de fazlasıyla geri alan kişiler için. Konunun uzmanı olmayanların önerilerini deneyip, bir zaman sonra kaybının kilo değil, para olduğunu fark edenler için. Kısacası her türlü diyeti ve egzersizi deneyip, kısa vadede kilo verse de uzun vadede kilosunu koruyamayanlar için...

Siz de bu kişilerden biriyseniz belki de sabrınız tükenmiştir ve artık başka bir diyeti denemek yerine, diyet yapmayı bırakmaya, uyguladığınız diyetlerin neden sonuç vermediğini araştırmaya karar vermiş olabilirsiniz.

Eğer diyet yapmayı bırakmaya karar verdiyseniz doğru yoldasınız. Araştırmalar, sürekli kilo verip almanın sağlığa çok zararlı olduğunu gösteriyor. Sağlıklı olmak için çok ince olmanız da gerekmiyor.

Biliyorum, birçok insan 8-10 kg. daha zayıf olmak, daha büyük bir ev, parlak saçlar, yeni bir araba, daha şık elbiseler istiyor. Şu soruyu kendinize sormanızı istiyorum: “Neden?”
Sizi başkalarının daha güzel bulması için mi? Sizi bu kadar çok seven varken, daha fazla sevenleriniz olması için mi? Siz zayıf olunca daha fazla

Yeterli ve dengeli beslenmek çok önemli ama dünyayı kurtarmaya yetmiyor! Doğadan aldığımız şeyleri ona geri vermeye ve borcumuzu ödemeye çalışmamız gerekiyor. Bu yüzden son yıllarda ‘sürdürülebilir beslenme’ kavramı gündeme gelmeye başladı.
Sürdürülebilir beslenme; beslenme ve kültürel ihtiyaçları karşılayan, aktif bir yaşam tarzını mümkün kılan, yeterli, güvenilir, besleyici gıdaya fiziksel ve ekonomik olarak ulaşabilmeyi, tüm bunları gelecek nesillere aktarılabilmeyi temel alıyor.

Üzülerek söyleyebilirim ki; yılda üretilen 3.9 milyar ton yiyeceğin 1.3 milyar tonu israf ediliyor. Dünyada bir tarafta obezite problemi varken, diğer tarafta yetersiz beslenen 800 milyon insan var. Her gün sekiz insandan biri aç yatıyor. 1.3 milyar ton israf edilen gıda, 800 milyonun dört katı kadar insanı doyurabiliyor.

Dünyadaki 7 milyar insanın 1 milyarı, yaşamını temiz sudan uzak sürdürüyor. Bu da maalesef her gün 4 bin çocuğun ölümüne neden oluyor.

Evde önünüze gelen 1 kilo etin su maliyeti 15 ton. Tarım ürünlerinin 1 kilosunun su maliyeti ise bin 500 ton. Doğanın ve toprağın bize verdiklerinin değerini bilmeliyiz.
İşte bu noktada geçen hafta katıldığım

“Erkeğin kalbine giden yol midesinden geçer” cümlesini duymaya alışık olduğunuzu biliyorum. Evet, ama sadece erkeklerin değil; kadınların da kalbine giden yol midesinden geçiyor. Yani beslenme düzeni, kalp hastaları açısından ayrıca önem taşıyor.
Dünyada ve ülkemizde ölümlerin büyük nedenini koroner kalp hastalıkları oluşturur. Erkekler daha çok risk altında gibi görünse de durum kadınlarda da kritik... Türkiye
İstatistik Kurumu verilerine göre, her 100 kadından 44’ü dolaşım sistemi hastalıkları sebebiyle hayata gözlerini kaparken, erkeklerde bu oran yüzde 35. Yani sadece erkeklerin değil; kadınların da kalbi tehlike altında!

Kan, damarlar içinde serbestçe akıp dokulara ve organlara oksijen ve besin taşır. Sağlıklı bir damarın iç yüzeyine bakıldığında, pürüzsüz olduğunu görebilirsiniz. Yüksek kolesterol, sigara, tansiyon, aşırı alkol, kişinin beslenme alışkanlıkları ve çevre kaynaklı birçok faktör, zamanla damar içinde deformasyona neden olur ve plak oluşumu gözlenir. Bu plaklar, damarların esnekliğini azalttığı gibi kan akışını da engeller. Damarları korumanın en önemli yolu; kolesterol düzeyinde, kan basıncında, kan şekerinde, vücut ağırlığında, homosistein ve ürik asit

Yaşımız ilerledikçe, iyi beslenmek zihinsel yetenekleri, enerji seviyelerini ve hastalıklara karşı bağışıklığı geliştirebilir. Sağlıklı beslenme, aynı zamanda olumlu bakış açısı ve duygusal olarak dengeli kalmanın anahtarıdır. Ancak diyet ve mahrumiyet anlamına gelmez.

Yaşınız kaç olursa olsun, sağlıklı beslenmenin ve iyi yaşamın anlamı;
ihtiyaç duyduğunuz besin ögelerinin hepsini alırken aynı zamanda sevdiğiniz besinleri tüketmek ve mutlu hissetmektir.

Ruhunuzu besleyin

Yaşınız ya da daha önceki yeme alışkanlıklarınız ne olursa olsun, diyetinizi, nasıl düşündüğünüzü ve hissettiğinizi değiştirmeniz için asla geç değildir.

Soğuyan havalar size düşük enerjili hissettiriyor olabilir. Eliniz basit şeker ve yağ içeren besinlere gidiyorsa kötü haber; bu besinler size geçici enerji sağlar ve sonrasında tekrar enerjiye ihtiyacınız olduğunu hissedebilirsiniz. İyi haberse doğru besinleri doğru tariflerle birleştirdiğinizde bütün gün enerji dolu olabilirsiniz.

Ben de bugünkü yazımda sizlere enerji veren besinlerden ve onlarla yapabileceğiniz kolay, besleyici ve lezzetli tariflerden bahsetmek istedim.

1. Badem: Diyetlerin ve atıştırmalık dünyasının vazgeçilmezleri arasındadır. Yiyecekleri enerjiye çevirmeye yardımcı olan magnezyum ve B grubu vitaminlerini içerir. Araştırmalar, magnezyumun enerji metabolizmasındaki yeri yüzünden düşük magnezyum seviyesi olan bireylerin egzersiz sırasında daha çabuk yorulduğunu söylüyor. B vitaminlerinin eksikliği yorgunluğa, asabiyete ve konsantrasyon eksikliğine yol açabilir. Ama yine de yerken miktara dikkat etmekte fayda var. 15 adet badem 1 tatlı kaşığı zeytinyağına eşittir ve yaklaşık 45 kalori içerir.

BADEMLİ HURMA TATLISI (20 PARÇA)

Malzemeler:
- 10 adet hurma

Geçtiğimiz çarşamba yayınlanan, ‘Kendi Diyet Programını Yarat’ yazı dizisinin ikinci bölümünde bütün ölçümlerinizi yaptınız, hedefinizi belirlediniz ve günlük almanız gereken enerjiyi hesapladınız. Kendi diyet programınızı yaratmanıza çok az kaldı. Bugün sizlerle ihtiyacınız olan enerji doğrultusunda günlük almanız gereken porsiyonları paylaşacağım.

2’nci basamak: Günlük almanız gereken porsiyonlar

Günlük ihtiyacınız olan enerjiyi hesapladıktan sonra yukarıdaki tablodan bir gün içinde almanız gereken besin gruplarını inceleyebilir ve beslenme planınızı buna göre yapabilirsiniz.

3’üncü basamak: Ne yemeniz gerektiğini öğrenin

Günlük almanız gereken enerjiyihesapladıktan sonra bunu hangi besinlerden ve nasıl sağlayacağınızı öğrenin.

Geçtiğimiz pazar günü sizlerle herkesin metabolizmasının parmak izi gibi birbirinden farklı olduğunu paylaşmış ve kilo vermek veya verilen kiloları korumanın yolunun ancak kişiye özel planlanan sağlıklı bir beslenme programıyla olabileceğini yazmıştım. ‘Kendi Diyet Programını Yarat’ dizisinin ikinci bölümü olan bu yazımda da adım adım yapmanız gerekenleri paylaşacağım.

Cevaplamanız gereken altı soru

1. Günde üç ana öğün mü, yoksa üç ana ve 1-2 ara öğün yemeyi mi tercih ediyorsunuz? Beslenme programını belirledikten sonra, kalorilerinizi buna uygun olarak bölün.

2. Yiyecek hazırlamaya ne kadar zaman ayıracaksınız? Yemek yapmaktan hoşlanmıyor ya da zaman ayıramıyorsanız, sağlıklı, taze ve hafif işlenmiş yiyecekleri hazırlamayı basitleştirmenizi öneririm.