‘Somut destek bekliyoruz’

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AB ile mülteci zirvesi için geldiği Brüksel’de ilk olarak NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile Türkiye’nin AB Daimi Temsilciği binasında yaklaşık 1 saat görüştü. Erdoğan ve Stoltenberg daha sonra basın açıklaması yaptı. Erdoğan, şu mesajları verdi:

İLAVE DESTEK SAĞLANMALI: 27 Şubat tarihinde İdlib’te ülkemizin güvenliği için hayatlarını ortaya koyan askerlerimize yönelik menfur bir saldırı gerçekleşti. Saldırının akabinde 28 Şubat günü Washington Anlaşması’nın 4. maddesi çerçevesinde NATO Konseyi olağanüstü toplantıya davet edilerek müttefiklerimizle bilgi paylaştık, danışmalarda bulunduk. Genel Sekreter ile bugünkü görüşmemizde öncelikle Suriye’deki durumu ele aldık. Konsey toplantısında NATO’dan ve müttefiklerimizden talep ettiğimiz ilave desteğin bir an önce sağlanmasının önemini vurguladım.

KAYITSIZ KALMA LÜKSÜ YOK: Türkiye’nin Suriye sınırı aynı zamanda NATO’nun güneydoğu sınırıdır. Suriye kaynaklı kriz güvenlik ve insani boyutlarıyla bölgemizi, hatta Avrupa’nın tamamını tehdit eder durumdadır. Hiçbir Avrupa ülkesinin Suriye’deki çatışmalara ve insani drama kayıtsız kalma lüksü yoktur. Suriye meselesinde çabalarımızı har zamankinden daha fazla arttırmalıyız. Türkiye tam 9 yıldır Suriye kaynaklı tehdit ve tehlikelerle mücadele ediyor. DEAŞ ile göğüs göğüse çarpışan ve bu uğurda şehitler veren tek NATO ülkesiyiz. Ayrıca, 3,6 milyon Suriyeli sığınmacıya ev sahipliği yapıyoruz. Türkiye’nin büyük özveriyle ve tek başına yürüttüğü bu mücadeleye müttefiklerimizin tamamının somut desteğini bekliyoruz. NATO, ittifak dayanışmasını net bir şekilde göstermesi gereken kritik bir dönemin içindedir. NATO’dan taleplerimizin önemli bir kısmı 2012-2015 yıllarında alınan kararlar temelinde Türkiye’nin savunulmasını desteklemeye yönelik tedbirlerin tam manasıyla uygulanmasına ilişkindir. Sayın Genel Sekreter bu konuda ittifak içindeki çalışmaların sürdüğünü ve süreci bizzat takip ettiğini söylemiştir.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Charles Michel ve Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile üçlü görüşme gerçekleştirdi.

AKIL VE İZAN DIŞI: Sayın Genel Sekretere ayrıca düzensiz göç konusundaki değerlendirmelerimizi aktardım. Bir müttefik ve komşu ülkenin düzensiz göç dalgasının müsebbibi olarak Türkiye’yi işaret etmesi akıl ve izan dışıdır. Bu ülkenin mevcut durumu ve AB’yi de kullanarak kendine haksız kazanımlar elde etmeye çalışmasına izin vermeyeceğimizi Sayın Genel Sekretere özellikle ifade ettim. Afganistan’daki barış süreciyle bu ülkedeki NATO mevcudiyetinin geleceği hakkında da görüş alışverişinde bulunduk. Türkiye, gelişmelerden bağımsız olarak Afganistanlı kardeşlerinin yanında olmayı sürdürecektir.

GECİKMEKSİZİN KARŞILANMALI: Türkiye NATO’ya, NATO da Türkiye’nin gücüne güç katıyor. Tabi burada esas olan NATO’nun ülkemizin savunmasına ve terörle mücadelesine katma değer sağlamasıdır. Ayrıca müttefiklerimizin ülkemizle dayanışmalarını ayrım gözetmeden ve siyasi koşullar ileri sürmeden sergilemeleridir. Talep ettiğimiz desteğin daha fazla gecikmeksizin karşılanması bu bakımdan çok önemlidir. Önümüzdeki süreçte gereken adımların atılacağına inanıyorum.

‘Ortak çözüm gerekli’

Stoltenberg de şunları söyledi: “Türkiye önemli ve değerli bir müttefik. Ortak güvenliğimize birçok açıdan katkıda bulunuyor. Türkiye’de şu anda 4 milyona yakın mülteciye ev sahipliği yapmaktadır. Biz şunun da farkındayız; Türkiye ağır bir yük taşıyor. Türkiye-Yunanistan sınırındaki son zamanlarda ortaya çıkan olaylardan dolayı da endişemizi dile getirdim. Bu bağlamda karşılaşılan kriz ortak bir zorluktur ve ortak çözümler getirmektedir. Türkiye ile AB arasındaki diyalogu memnuniyetle karşılıyorum. NATO bundan sonra üzerine düşen rolü oynayacaktır. Şu anda mülteci ve göçmen krizine yardımcı olmak için gereken adımları atmaya başladık. Müttefiklere aynı şekilde Türkiye’ye destek verme çağrısında bulunuyoruz.”

İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın uçakta, Brüksel’de yapacağı konuşma metninin yer aldığı notları okuduğu fotoğrafı sosyal medya hesabından paylaşarak “Brüksel yolundan... Pür gayret, pür samimiyet...” ifadelerini kullandı.

Erdoğan’ın vurguladığı tedbirler

NATO’ya destek çağrısı yapan Erdoğan’ın kastettiği ve devam etmeyen desteklerden bazıları şöyle:

Türkiye 2012’de NATO’dan hava savunma takviyesi istedi. Kilis ve Akçakale’ye füzelerin düşmesi üzerine Ocak 2013’ten bu yana 5 farklı ülke geçici olarak Patriot ve SAMP-T füzesi gönderdi. İdlib’deki çatışmalar sebebiyle yeni füze savunma takviyesi istendi.

4 Aralık 2012’de Brüksel’de düzenlenen NATO Dışişleri Bakanları toplantısında “Türkiye’nin ulusal hava savunmasının takviyesi konusunda” mutabakata varıldı. Bu mutabakat sonrası ilk Patriot füzesi, ABD’den gelerek Gaziantep’e konuşlandırıldı. ABD, Ağustos 2015’te Gaziantep’te konuşlu Patriot füzelerini “tehdit algısının değişmesi sebebiyle” geri çekti.

NATO mutabakatı sonrası Almanya da 2 adet savunma füzesini 2013 yılında Kahramanmaraş’a yerleştirdi. 1 yıllığına gönderilen füzelerin süresi 2 kez uzatılarak 2015 yılına kadar Kahramanmaraş’ta kaldı. ABD ile eş zamanlı olarak Almanya da füzeleri geri çekti.

Haziran 2016’da, Kahramanmaraş’ta İtalya’ya ait Fransa-İtalya’nın ortak yapımı SAMP-T hava savunma sistemi kuruldu. 2019 yılı sonunda bu sistemler de geri çekildi.

Korona selamı

Basın açıklaması sonrası Erdoğan, “Korona” diyerek elin göğsüne götürdü ve Stoltenberg’e bu yöntemle selam verdi.

AB Zirvesi’nden ‘çalışmaya devam kararı’ çıktı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, AB Konseyi Başkanı Charles Michel ve AB Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen ile bir araya geldiği AB zirvesinden ‘çalışmaya devam’ kararı çıktı.

Mülteciler ve vize serbestisi başta olmak üzere göç sorununun da ele alındığı toplantı 1 saat 20 dakika sürdü. Zirvenin ardından Erdoğan, basın toplantısına katılmama kararı aldı ve Avrupa Konsey binasından ayrıldı. Erdoğan, Michel ve Leyen’in, “kendi ulusal basınına hitap etmeleri” konusunda anlaştıkları kaydedildi. Görüşmede “18 Mart 2016 tarihli vize serbestisi ve göç konularını içeren mutabakatın” hayata geçirilmesi noktasındaki eksikliklerin giderilmesi için “ortak anlayışı bulma” ve “daha fazla çalışma yapma” konularında anlaşılırken, bu konuda da AB Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ile Dışişleri Mevlüt Çavuşoğlu’nun çalışması konusunda karar alındı. Çavuşoğlu ve Borrell, teknik düzeyde atılacak adımlar ile 18 Mart 2016 mutabakatının uygulanabilmesi noktalarında çalışma yürütecek.

‘Verimli geçti’

Cumhurbaşkanlığı kaynakları zirveye ilişkin yapılan açıklamada, “AB’deki toplantı verimli geçti. Toplantı öngörülen sürede yapıldı. Uçaktaki gazeteciler ile bir araya geldiğinde toplantı ile ilgili değerlendirmelerini yapacak” denildi.

Basın toplantısında Michel, Türkiye ve AB arasında imzalanan 18 Mart Mutabakatı’nı ve diğer konuları Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüştüklerini belirterek, bu görüşmeyi Türkiye ile kısa, orta ve uzun vadede daha güçlü bir siyasi diyaloğa sahip olmak için ilk adım olarak gördüklerini bildirdi. “Borrell ile Çavuşoğlu, 18 Mart Mutabakatı’na ilişkin çalışma yürütecekler” diyen Michel, her iki tarafın da gelecek günlerde bir heyet eşliğinde çalışmalara başlayacağını söyledi. Von der Leyen de “Göçmenlerin yardıma ihtiyacı var, Yunanistan’ın yardıma ihtiyacı var ama Türkiye’nin de yardıma ihtiyacı var” dedi. Türkiye ile ileriye dönük bir yol çizilmesi gerektiğini belirten Von der Leyen, tarafların “açık, yapıcı ve samimi” bir görüşme gerçekleştirdiğini kaydetti. Von der Leyen, “Görüşmelerimiz hem AB hem de Türkiye’nin çıkarlarının nasıl korunacağına ilişkin bir yol haritası oluşturmaya odaklandı. 18 Mart göçmen mutabakatı hala geçerli. 18 Mart Mutabakatı’nın eksik kalan kısımlarını nasıl tamamlayacağımızı görüştük” diye konuştu. Taraflar arasında bazı görüş ayrılıklarının bulunduğuna dikkati çeken Von der Leyen, tüm mutabakatın gözden geçirileceğini duyurdu. Yunanistan sınırındaki sığınmacılara müdahale konusunda da Von der Leyen “Aşırı güç kullanımının hiçbir türü kabul edilemez. Tüm müdahaleler orantılı olmalıdır” açıklaması yaptı.