Tsunami dehşeti

Endonezyanın Sumatra adasının batı kıyısı açıklarında denizin 40 kilometre derinliğinde dün yerel saatle 06.59da (TSİ 02.59) meydana gelen Richter ölçeğine göre 8.9 büyüklüğündeki depremin neden olduğu dev dalgalar (tsunami) Hint Okyanusuna kıyısı olan 8 ülkede büyük can kaybına yol açtı. İlk belirlemelere göre toplam 11500 kişi, deprem ve ardından yaşanan tsunami sonucu öldü. ABDdeki Jeolojik Araştırmalar Merkezinin açıklamasına göre, 1964ten bu yana kaydedilen en şiddetli, 1900den bu yana da 5inci en büyük sarsıntının yol açtığı ve yüksekliği yer yer 10 metreye ulaşan dev dalgalar Sri Lanka, Hindistan, Endonezya, Tayland, Malezya, Myanmar, Maldiv Adaları ve Bangladeşte can kayıplarının yanı sıra maddi hasara yol açtı. Depremde, "Andaman" fay hattının yaklaşık 1000 kmlik bir bölümünün kırıldığı belirtildi.Dalgaların denizden 1 km kadar içeri girmesiyle binlerce kişi yaralandı ve çoğu balığa çıkan binlerce kişi de kayboldu. Evler, tarlalar, sokaklar ve iş merkezleri sular altında kaldı. Depremin ardından iletişim altyapısı çöktüğü için, gerçek hasarın boyutları ve ölü sayısı kesin olarak belirlenemedi. 10 metrelik dalgalar 8.9luk ilk ve en büyük depremin ardından 5.8 ve 7.3 büyüklüğünde çok sayıda artçı sarsıntı meydana geldi. Singapurda da hissedilen depremde, dev dalgaların ulaştığı Afrikanın doğu sahillerinde bulunan Somalide ilk belirlemelere göre 9 kişi öldü, onlarca balıkçı kayboldu. Dalgaların, Mauritius Adası ile Reuniona da ulaşmasıyla, yetkililer halktan plajlardan uzak durmalarını istedi. Artçısı bile 7.3 Önce terör sandılar Sri Lankanın güneyindeki Unawatunada bulunan BBC muhabiri Roland Berk, dev dalganın gelmesinin ardından otelden dışarı çıktıklarını belirtti. Tırmandıkları ağaçların suların yükselmesiyle 300 metre sürüklendiğini kaydeden Berk, bir direğe tutunarak kurtulduğunu söyledi. Hindistanın Madras kentinde yaşayan Chellappa adlı bir balıkçı, dev dalganın sahile gelirken kulakları sağır eden bir ses çıkardığını anlattı. Chellappa, dalganın sahildeki evleri dümdüz ettiğini söyledi. Phuket Adasında bulunan İsveçli turist Boree Carlsson da, dalgalarla sürüklenen bir arabanın bir anda kaldığı otelin lobisine daldığını ve ters döndüğünü ifade etti.Alman bir turist, dev dalganın sahile çarptığı anda bungalovlarını yıktığını söyledi. Yaşadıklarını, "Yarından Sonraki Gün" adlı filmdekilere benzeten Alman turist, arabaların yüzlerce metre sürüklendiğini belirtti.Olay anında kaldığı otelden dışarıya bakan Polonyalı bir turist, dev dalganın çarptığı sahilde bulunan herkesin öldüğünü söyledi.İngiliz turist Gerrard Donnelly de, otel odasında büyük bir patlama sesi duyduklarını ve başlangıçta olayı bir terör saldırısı zannettiklerini belirtti. Lobiye araba girdi Uzmanlara göre, Türkiyeyi tetiklemez DEV depremi yorumlayan Türk uzmanlar, depremin Türkiyedeki fayları tetiklemesinin söz konusu olmadığını söyledi. Uzman görüşleri şöyle: Prof. Dr. Ahmet Ercan: Burada boşalan enerji yaklaşık 150 ile 175 atom bombasına denk. Bütün dünya bir hafta - 10 gün sallanacak. Depreme duyarlılığı artmış bölgelerde yeni deprem boşalmaları olabilir. Önceki gün dolunay oldu. Dolunay zamanlarında ve ilk ay zamanlarında yani, ayın hiç görünmediği veya tabak gibi göründüğü zamanlarda dünyadaki deprem sayısı beş kat artar. Bu bir gözlemdir.Prof. Dr. Naci Görür: Depremin büyüklüğü ürkütücü boyutta, bu tarihi bir deprem. Ancak buna rağmen, bu sarsıntı Türkiyeyi etkilemez. O bölge, Türkiyenin etki alanının çok uzağında kalıyor.Prof. Dr. Şükrü Ersoy: Bilimsel olarak bile şaşırtıcı ve korkutucu, büyük bir deprem. Dünyada bu büyüklükte bir depremin meydana gelme sıklığı ortalama 50 yıldır. Marmarada olsaydı herhalde ölü sayısı 1 milyonu geçerdi.Prof. Ahmet Mete Işıkara: Depremin Türkiye ile bir ilgisi yok. Farklı bir tektonik rejimde meydana geldi. Marmara kapalı bir alan. Tsunami açık denizlerde olur. Marmarada en fazla 2 - 3 metre dalga bekliyorum.Doç. Dr. Oğuz Gündoğdu: Düşey atımla meydana gelmiş. Yani bir yer bloku, diğer yer blokunun üzerine çıkmış. Tsunamiler de bu yüzden oluşmuş. Kandilli Rasathanesi: Güney Asyada meydana gelen 8.9 büyüklüğündeki depremin Türkiyede yaşanması söz konusu değil. Bu tür büyük faylanmalar özellikle dalma - batma zonlarında meydana gelmektedir. Bu depremler genellikle okyanus tabanlarında, ana levhaların sınırlarında, dalma-batma zonları boyunca nadir olarak oluşurlar. Ülkemizdeki fay zonları ile bire bir ilişkileri yoktur.