Gençlerle gururluyuz

Ege Doğaç Erdoğan - Onlarca kişinin doldurduğu salona sessizlik hakimdi. Tribünde ve salon dışında veliler heyecanla çocuklarının maçlarının bitmesini bekliyorlardı. İlkokul yıllarımda katıldığım satranç turnuvaları aklıma geldi ve nostaljik duygular içerisinde 2023 Türkiye Küçükler ve Yıldızlar Takım Satranç Şampiyonası’nı bu sefer 7 yaşında bir çocuk olarak değil, yolun yarısına yaklaşmış 30’lu yaşlarda bir gazeteci olarak takip ettim. Çeşme Belediyesi’nin katkılarıyla tarihi Aya Haralambos Kültür Merkezi ve Sıdıka Kelami Ertan Ortaokulunda düzenlenen turnuvaya 43 kulüp, 85 takım ve
400 genç sporcu katıldı.

Satrancın geleceği

Şampiyonanın açılışına teşrif eden Türkiye Satranç Federasyonu Başkanı Gülkız Tulay ile dünyada ve ülkemizde satranç sporunun önemi, ve geleceği hakkında konuştuk. Çeşme’deki şampiyona ile eş zamanlı olarak Dünya Okullar Satranç Şampiyonası da oynanıyordu. Orada alınan başarılı sonuçlar da aslında Başkan’ın bana söylediklerini doğrular nitelikteydi zira üç dünya şampiyonluğu, iki ikincilik ve iki üçüncülük ile döndü milli satrançcılarımız turunuvadan. Düşünmeyi, kısıtlı zamanda analitik davranmayı gerektiren satranç sporunda gençlerimizin başarıları ülkemiz için umut verici.

Özellikle 2020’den beri Netflix dizisi Queen’s Gambit’in popülerliği, pandemi sürecinde evlerde oluşumuz sayesinde dünya çapında satranca olan ilgi çok arttı. Ülkemizde de böyle bir durum gözlemliyor musunuz? Gençleri satranca teşvik etmek için ne gibi çalışmalarınız mevcuttur?

Dünya Satranç Federasyonu’na göre, dünyada 600 milyondan fazla kişi düzenli olarak satranç oynuyor. Queen’s Gambit’de Bobby Fischer, Judit Polgar gibi gerçek satranç ustalarının ilham verdiği Beth karakteri, çizdiği güçlü ve dayanıklı profiliyle hepimizin hayranlığını kazandı.

Aslında Queen’s Gambit’den önce de Türkiye’de satranca ilgi yüksekti, diziyle birlikte bu ilgi daha görünür oldu. Çünkü biz Türkiye Satranç Federasyonu olarak gençlerimize satranç sevgisini aşılamak için her gün durmadan, gece gündüz çalışmaya devam ediyoruz. Türkiye’de satranç sıfını olmayan tek okul kalmasın diye çalışıyoruz. Ülkemizin dört bir yanında turnuvalar düzenliyoruz. Sporcularımız ulusal, uluslararası turnuvalara katılıyor. Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanemizde Satranç Sınıfı kurduk ve düzenli olarak 5-17 yaş grubu çocuklarımız için burada satranç atölyeleri düzenleniyor. Ana sponsorumuz Türkiye İş Bankası’nın da desteği ile okullardaki satranç sınıfı sayımız 30 bini geçti. Hedefimiz 2024 yılına kadar Türkiye’de ilk ve orta dereceli okulların tamamında satranç sınıfı açmak. Bunu birlikte başaracağımıza inanıyorum.

Türkiye Satranç Federasyonu Başkanı Gülkız Tulay, arkadaşımız Ege Doğaç Erdoğan’ın sorularını yanıtladı.

13 ‘büyükusta’ var

Ülkemizde futbol dışında maalesef spor çok fazla konuşulmuyor, diğer branşlardaki başarılar medyada fazla yer bulamıyor. TSF olarak satrancın daha çok duyulması, başarıların gündeme gelmesi için ne yapılması gerektiğini düşünüyorsunuz?

Ben artık bu söylemi değiştirdiğimizi düşünüyorum çünkü satranç sevgisi her geçen gün büyüyor. Son 11 yılda altyapıya yaptığımız yatırımlarla uluslararası camiada daha güçlü bir noktaya geldi satranç. İstatistikler de bu sözlerimi kanıtlıyor. Gençlik ve Spor Bakanlığı verilerine göre futbol dahil tüm spor dallarının önüne geçmiş durumda satranç. Satrancın lisanslı sporcu sayısı bugün 1 milyon 200 binin üzerinde. Üstelik bu rakam dünya sıralamasının da üstünde. Ülkemizde 2012 yılına kadar
5 “büyükusta” varken, bugün
bu sayı 13’e ulaştı.

Büyükusta unvanı satrançta gelinebilecek en büyük unvan. Azerbaycan’ın Nahçıvan şehrinde düzenlenen FIDE Dünya 16 Yaş Altı Satranç Olimpiyatları’nda Türkiye Satranç Milli Takımımız büyük bir zafere imza atarak, satranç tarihinde ilk kez ‘Olimpiyat Şampiyonu’ oldu. Aynı hedef için, birlikte çok çalışmanın, yaptığımız yatırımların, verdiğimiz emeklerin
karşılığını alıyoruz.

Şu an Dünya Satranç Şampiyonası gerçekleşiyor. Magnus Carlsen unvanını savunmak istemedi ve Dünya Satranç Şampiyonu sıfatından feragat etti. Youtube yayınları yapıyor, online satranç oynuyor. Satrancın giderek online platforma kayması hakkında neler düşünüyorsunuz?

Satranç, zaman ve mekandan bağımsız oynanabilen, sürdürülebilir, herkes açısından erişilebilir, her anlamda ‘eşitlikçi’ bir spor. Devamlılığı ve uluslararası kitlelere ulaşması bakımından birleştirici. Bunun avatanjlarını değerlendiriyoruz. Tüm dünya gibi biz de Türkiye Satranç Federasyonu olarak geleneksel medyadan dönüşen yeni medya çağına ayak uyduruyoruz. Tüm mecralarda aktif rol alıyoruz. Türk gençlerini çağın global mecralarında duyurmak ve onların başarılarını kamuoyu ile paylaşmak bizler için önemli. Bu açıdan, yeni medyanın avantajlarını ve teknolojinin verdiği tüm imkanları kullanıyoruz. Pandemi gibi zorlu bir süreçte de durmadık, çok sayıda dijital turnuva yaptık. Ancak tabi dijitalde de çok iyi örnekler yaşıyoruz. Dünyaca ünlü Magnus Carslsen’i herkes tanır. Dünya şampiyonluğu dışında bir satranç oyuncusunun ulaşabileceği en yüksek mertebe olan büyükustalığa 13 yaşında erişen bir sporcu. Bizim de çok başarılı büyükustalarımız var. Örneğin 24 yaşındaki Vahap Şanal, 18 yaşında Büyükusta ünvanına ulaşan en genç Türk sporcu. Vahap Şanal “online karşılaşmada” Carlsen’le karşılaşıyor, maçın sonunda Carlsen, “İyi oyun. Terk düğmesi nerede?” diye oyundan çıkıyor. Carlsen, Vahap sayesinde ‘terk düğmesinin de yerini öğrenmiş’ oldu dersek yeridir.

Apaydın Satranç Okulu tüm ödülleri topladı

Fide Ustası (FM) Fethi Apaydın da şu şekilde görüşlerini bildirdi: “Ülkemizin en önemli turnuvalarından birinden dört kupa ile dönmek gurur verici fakat bizim için asıl gurur verici olan 23-31 Temmuz tarihlerinde Romanya’da yapılacak olan 2023 Avrupa Genç Takımlar Şampiyonasında 3 kategoride ülkemizi temsil edecek olmak. Bu turnuvada şampiyon olan kulüpler Avrupa şampiyonasında milli takım olarak bayrağımızı temsil edecek. Sorumluluğumuzun farkındayız. Çalışmalarımıza şimdiden başladık. Motivasyonumuz yüksek. Geçen sene de Yunanistan’da ülkemizi temsil etmiş, Avrupa Şampiyonluğunu Polonya ile paylaşmıştık. Hedefimiz tek başımıza şampiyon olarak Romanya’da İstiklal Marşımızı okutmak. Sporcularımızı ve emeği geçenleri tebrik ediyor, Satranç Federasyonu Başkanı Gülkız Tulay’a teşekkür ediyorum.”