Dev Elmas Çukuru: Mir Madeni

Mirny Mine adıyla bilinen Mir madeni, Utah'taki Bingham Bakır Madeni'nin ardından dünyadaki en büyük ikinci insan yapımı kazı çukuru. Doğu Sibirya'da küçük bir kasaba olan Mirny'nin eteklerinde bulunan elmas madeninin kazım işlemine 1955 yılında başlanmış. Bugün ise Mir madeni, 525 metre derinliğinde ve 1,25 kilometre genişliğinde devasa bir çukur görünümünde.

Lenin Ödülü Getiren Keşif

Elmas yatakları, 13 Haziran 1955'te Sovyet jeologlar Yuri Khabardin, Ekaterina Elagina ve Viktor Avdeenko tarafından Yakut Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ndeki büyük Amakinsky Seferi sırasında keşfedildi. Jeologlar burada genellikle elmaslarla ilişkili olan kimberlit isimli volkanik kayacın izlerini buldu. Bu bulgu, Rusya'daki kimberlit arayışında 1940 ve 1950'lerin başarısızlıklarının ardından gelen ikinci başarıydı. (Birincisi ise 1954'te bulunan Zarnitsa madeniydi.) Bu büyük keşif için 1957'de Khabardin'e Sovyetler Birliği'nde en prestijli ödüllerden biri olan Lenin Ödülü verildi.

Bir Ülkeyi Yeniden Ayağa Kaldıran Maden

Sovyet lideri Stalin, II. Dünya Savaşı sonrasında Mir madeninin kazılmasını emretti. Böylece savaş dolayısı ile yıkılan ülkeyi Mir madeninden gelen parayla yeniden inşa edebildi. Ancak Mirny’de kazılara başlamak hiç de kolay olmadı. Çünkü her şeyden önce bölgenin zorlu hava koşulları, kış mevsiminin yedi ay kadar sürmesi ve sıcaklığın çoğu zaman -40 santigrat derecelere kadar düşmesi maden işçilerinin mesailerini oldukça güçleştirdi. Bilim insanları, permafrostu (donmuş toprak) bir türlü eritemedikleri için dinamit kullanmak zorunda bile kaldılar.

13 Milyar Sterlin Değerinde Elmas Rezervi

Mir madeni, Sovyetler Birliği'ndeki en büyük elmas madeni. Maden, 1960'larda yılda 10.000.000 karat (2.000 kg) elmas üretiyormuş, ki bu da dünyadaki taş pazarının yüzde 20'si demek. Ekspertiz sonucu maden rezervinde toplam 13 milyar sterlinlik elmas olduğu düşünülüyor. Madenin 340 metreye kadar olan üst katmanları, çok miktarda cevher ve endüstriyel taş içeren, her tonda 4 karatlık çok yüksek elmas içeriğine sahip. Madenden çıkan en büyük elmaslardan biri ise, yaklaşık bir golf topu büyüklüğündeki 130.85 karatlık Olonkho pırlantası. Olonkho pırlantasının değeri 250 milyon pound.1990'larda Yakut Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti elmas şirketi Sakha tarafından işletilen Mir elmas madeni son olarak Rusya'nın en büyük elmas şirketi olan Alrosa tarafından satın alındı. Mirny'de açık maden ocağı faaliyetlerine son verilse de çalışmalar yerin altında sürüyor. Mir madenini merak edenler ise şimdilik sadece fotoğraflarına bakmakla yetiniyor, çünkü kasabaya giriş-çıkışlar sadece özel izinle gerçekleşiyor ve otoriteler yabancıların ziyareti konusunda çok katı.