Evdeki ‘açığı’ destek bitirir

2021 yılının yeni konut projeleri üretilmesi açısından durağan geçmesi öngörülüyor. 2020’de alınan yapı ruhsatlarının sayısı önemli bir artış gösterse de, pandemi koşulları, artan emtia fiyatları, yüksek faiz oranlarının müteahhitleri ‘heveslendirmediğini’ anlatan sektör temsilcileri, 2021’de yeni üretimin sınırlı olacağını ve ‘her keseye göre ev’ bulmakta zorluk yaşanacağını belirtiyor.

Belediyeler tarafından verilen yapı ruhsatları 2020 yılında, önceki yıla göre yüzde 70’e yakın arttı. Ancak bu artış, 2018 ve 2019’da yaşanan büyük azalışlar ardından bir baz etkisi olarak görüldü.

Stoklar azaldı

Buna göre, 2014 - 2017 arasında yıllık neredeyse 1 milyon konut üretimi için ruhsat alınırken, bu sayı 2019’da 300 bine kadar düşmüştü. Dolayısıyla 2020’de alınan ruhsatlar 600 binin üzerinde konut üretimi işaret ediyor. Ancak müteahhitler henüz projelerini yoğun olarak hayata geçirmiyor. Yeni alınan ruhsatlarla gerçekleştirilecek yeni projelerin devreye girmesinin bile en az 1 - 2 yıl süreceği öngörülüyor.

Geçtiğimiz yaz kamu bankaları tarafından düzenlenen ve 0.64 oranı ile bugüne kadarki en düşük faiz oranlarından birini sunan konut kampanyası sayesinde birinci ve ikinci eldeki stoklar büyük oranda tükenmişti. Yani ihtiyaca yönelik konutların bekleyen stokta da yer almadığı dile getiriliyor.

‘YENİ KONUTA İHTİYAÇ VAR’

İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, ‘stokta mal yok’ teşhisini yaparken şu açıklamayı getiriyor:

“Yani satılacak, talep gören ürün anlamında bir konut kalmadı. Yeni proje üretimi çok düşük. Uygun koşullardaki kredi fırsatlarıyla ise konutların çoğu alındı.

Yeni projelerin devreye girmeleri zaman alacağı için eldekiler değerleniyor. Ne olursa olsun yeni konuta ihtiyaç olduğu ve olacağı gerçeğini biliyoruz.”

‘Faizler harekete geçirir’

Sektör temsilcileri, temkinli oldukları 2021 yılı için; faizler tarafında bir kampanya ile tüketicilerin harekete geçirilebileceğini belirtiyor. Ayrıca satışların yüzde 70’inin yapıldığı haftasonu için kısıtlamaların tamamen kaldırılması beklentisi de var. Sektör ayrıca, KGF destek paketi beklentisini de iletiyor.

‘Pandemi sonrası talep hızlı artar’

Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Altan Elmas, bir yandan düşük faizli kredi ile yazın satışların artması ve azalan stoklar; diğer yandan ise konut arzının düşmesiyle, ihtiyaca göre alınan konut tarafında bir açık oluşabileceğini söyledi.

Ailelerin küçülmesi, eğitim, evlenme, boşanma gibi pek çok nedenle Türkiye’de yıllık konut ihtiyacının 650 binin üzerinde olduğunu hatırlatan Elmas, pandemi sonrası evliliklerin de etkisiyle talebin hızlı artmasının öngörüldüğünü dile getirdi. Konuta ihtiyaç olduğunu ve artacağını dile getiren Elmas şunları söyledi:

“Yeni üretim konusunda müteahhitlerin çekinceleri var. Önümüzde maliyet artışları var. Fiyatlar yükseldiği için insanlar konuta erişmekte de zorlanacaklar çünkü faizler de yüksek. Her keseye göre konut bulmak zorlaşacak. Fiyat ve maliyet yüksek olunca, müteahhit temkinli yaklaşıyor.”