Rus tanklarının Ukrayna'ya sürülmesinin üzerinden yarın itibarıyla tam 500 gün geçmiş olacak, Kiev yönetimine yoğun şekilde destek veren ABD ise birçok kırılma noktasının kayda geçtiği savaşta en tartışmalı adımlarından birini atıyor.
Amerikan NBC televizyonunun Perşembe günü ekrana getirdiği bir haber, saatler sonra Beyaz Saray tarafından doğrulandı. Habere göre, ABD'li emekli diplomatlarla Rusya arasında son aylarda gizli müzakereler gerçekleşti. Tecrübeli diplomatlar, ayrıca Nisan ayında Birleşmiş Milletler toplantısı için New York'a gelen Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'la da buluştu. NBC'nin haberinde söz konusu gizli temaslardan Beyaz Saray'ın haberdar olduğu ancak herhangi bir engelleme ya da teşvik sunulmadığı belirtildi.
Beyaz Saray ve Dışişleri Bakanlığı temsilcileri, NBC'nin haberinin ekrana gelmesinden sonra yaptıkları yorumlarda alternatif bir iletişim kanalı için girişilen gizli müzakereleri bildiklerini ancak aradaki mesafeyi koruduklarını söyledi.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi'nin Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, verdiği röportajda temaslardan haberdar olduklarını doğrulayıp "Ancak müzakereleri teşvik etmedik, başlatmadık ve onlara aktif bir destek sunmadık. Bunları vurgulamak isterim" dedi. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcülüğü de John Kirby ile benzer açıklama yaptı.
Amerikan Washington Post gazetesi ise, bugüne kadar Ukrayna'ya HIMARS füze sistemlerinden Abrams tanklarına, Javelin tanksavar füzelerinden Patriot hava savunma sistemlerine on milyarlarca dolarlık silah yardımı sağlayan Joe Biden yönetiminin sıra dışı bir adım atacağını bildiriyor. Habere göre, bugün ABD Savunma Bakanlığı Pentagon tarafından ilan edilecek yeni silah paketinin içerisinde misket bombaları da var.
Başkan Biden'ın Ukrayna'ya misket bombası sevk edilmesine onay verdiğini kaydeden Washington Post, geniş bir alana yayılan yüzlerce küçük bombayı ifade eden patlayıcının dünyada 120'yi aşkın ülkede yasak olduğunu hatırlatıyor.
'Bomba içinde bomba' olarak da bilinen 'misket' yani parça etkili mermi atan füze ya da bombaların içinde çok sayıda küçük patlayıcı oluyor. Genellikle karadan fırlatılan bu bombalar hedefe eriştiğinde açılıyor ve içindeki çok sayıdaki bombacığı boşaltıyor. Küçük bombalar bazen yıllarca patlamayarak tehdit oluşturmaya devam ediyor.
Kullanımı 2008'de imzalanan uluslararası sözleşmeyle yasaklanan misket bombası ya da diğer adıyla salkım bombasının, işgalin ilk ayından itibaren Rusya tarafından Ukrayna'ya karşı atıldığı biliniyor. Uluslararası Af Örgütü, Haziran 2022'de yaptığı açıklamada Rus ordusunun Ukrayna'nın en büyük ikinci şehri Harkov'da yüzlerce sivili misket bombaları da atarak öldürdüğünü duyurdu.
ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Rusya, Ukrayna ve Avrasya'dan sorumlu bakan yardımcısı Laura Cooper, bir süre önce muharebe alanındaki Ukrayna etkinliğinin artırılması için Washington'ın misket bombalarının kullanılmasının faydalı olacağını söyledi.
Rusya ve Ukrayna, misket bombasını yasaklayan ülkeler arasında değil. Hakeza NATO'nun en büyük gücü ABD de imzacılar arasında yok.
ABD'nin her yeni silah adımıyla Moskova-Washington hattı iyice gerilirken, Kremlin'in 'misket bombası' hamlesine nasıl bir yanıt vereceği bilinmiyor. Önceki silah sevkiyatlarının ardından Moskova defalarca 'nükleer savaş' tehdidi savurdu ve işgalin başından bu yana birçok kez 'Üçüncü Dünya Savaşı'nın başlayıp başlamayacağını sorguladı.
Rus işgalcileri Kiev ve Harkov çevresinden temizleyen Ukraynalılar, Vladimir Putin'in ele geçirebildiği tek bölgesel başkent olan Herson'u da geçtiğimiz yıl Kasım ayında geri aldı. Ukrayna birlikleri bu yılın ilkbahar mevsimi biterken yeniden karşı taarruza girişti, özellikle güney cephesinde devasa savunma hatları kuran Ruslar şimdilik karşı taarruzun hızını kesmiş gibi görünüyor. Ancak paralı askerler Wagner Grubu'nun Rusya'yı alt üst eden ayaklanmasıyla Rus ordusu içindeki derin çatlak dünyanın gözleri önüne serildi.
Karşı taarruzun kaderini Ukrayna ordusunun performansı ve Batılı ülkelerin göndereceği silahlar belirleyebilir. 2023'ün ilk günlerinden bu yana NATO ülkelerinden F-16 savaş uçakları talep eden Ukrayna, Doğu Avrupa'daki müttefiki Çekya'dan helikopter desteği geldi. Bugün Çekya'yı ziyaret eden Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy'ye Prag yönetimi askeri helikopter göndereceğini bildirdi. Zelenskiy ise, Ukrayna ordusunun uzun menzilli silahlara aşırı şekilde ihtiyaç duyduğunu söyledi.