06.07.2023 - 11:46 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Ukrayna işgaline katılan paralı birliklerini geri çekerek Rusya'nın güneyindeki Rostov kentini ele geçiren Wagner Grubu'nun lideri Yevgeni Prigojin, Moskova'nın Soğuk Savaş'tan bu yana en uzun 24 saatini yaşamasına yol açtı.
Wagner Grubu paralı askerlerinin Rusya'nın başkentine 200 kilometre kadar yaklaşmasıyla askeri ayaklanma başka bir boyuta taşınırken, arabulucu olarak devreye Belarus lideri Alexander Lukaşenko girdi.
Wagner'in patronu Yevgeni Prigojin birliklerine geri dönme emri verdi, kendisi ise Doğu Avrupa ülkesi Belarus'a sürgüne gitti. Haziran ayı sonundan bu yana hiçbir görüntü vermeyen Prigojin, yalnızca birkaç ses kaydı yayınladı.
Prigojin'in ülkesinde olduğunu daha önce doğrulayan Belarus lideri Lukaşenko, bugün Wagner'in liderinin Rusya'ya döndüğünü açıkladı. Lukaşenko'nun verdiği bilgiye göre, 62 yaşındaki Yevgeni Prigojin halihazırda memleketi St. Petersburg'da. Belarus liderinin açıklamaları, uluslararası haber ajansları tarafından 'son dakika' koduyla dünyaya servis edildi.
Yabancı gazetecilerin sorularını yanıtlayan Lukaşenko, Wagner'in bazı savaşçılarının ülkesinde konuşlanması teklifinin hala geçerli olduğunu yineledi, paralı askerlerin Belarus için bir risk oluşturmayacağını savunup Wagner'in yeni bir isyan başlatacağını düşünmediğini kaydetti.
Belarus lideri ayrıca, kısa süre içinde Rus mevkidaşı Vladimir Putin'le Wagner'in geleceğini konuşmak üzere buluşacağını da ekledi.
Minsk'ten yapılan açıklamaların ardından gözlerin çevrildiği Kremlin'den ilk yorum geldi. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, "Onun hareketlerini takip etmiyoruz" diyerek Yevgeni Prigojin'i izlemediklerini savundu.
Yıllarca Wagner'i kurduğunu inkar eden Yevgeni Prigojin, Rus ordusu Ukrayna'da bataklığa saplanırken paralı askerlerini cepheye sürdü. Bir anda hapishanedeki azılı mahkumlara af karşılığı savaşa gitmeyi teklif ettiği videolar sosyal medyada dolaşıma girdi, aynı günlerde Wagner'i kurduğunu itiraf etti.
Prigojin'in itirafıyla birlikte hemen Kremlin'in tutumunda da gözle görülür bir değişiklik oldu, 'Putin'in Şefi' lakabının sahibi olan Yevgeni Prigojin bir vatansever olarak tanımlanıyordu. Rus medyası ise Wagner Grubu'nu öven haberler yayınlamaya başladı. BBC'den Matt Murphy'ye göre, "Artan gücüne rağmen Prigojin, Putin'in dar çevresindeki danışmanları arasında bir yabancı olarak kaldı. Prigojin, yıllardır ordunun başında olan Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov ve Savunma Bakanı Sergey Şoygu'ya karşı özel bir nefret besliyordu."
Prigojin, Şoygu ve Gerasimov üçgenindeki derin çatlak, ilk kez Şubat ayında Wagner'in liderinin Telegram hesabından yayınladığı videoyla gizlenemez oldu. Arkasında onlarca ölü Wagner askerinin göründüğü kadrajda Prigojin Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı'na ağzına geleni söyledi. Cephe hattından sık sık küfrederek yaptığı çıkışlar, Prigojin'i dünya medyasının dikkatini çeken bir kişiye dönüştürdü.
Düzenli ordu ve Wagner arasındaki gerilimin dozajı giderek artarken, Prigojin Telegram kanalından çılgın mesajlarına devam etti. Bir videoda, öfkeden büyümüş gözleriyle "Şoygu! Gerasimov! Cephane nerede?...Wagner savaşçıları buraya gönüllü olarak geldiler ve siz ofislerinizde kendinizi şişmanlatın diye öldüler" diye bağırdı.
Mayıs ayı başında savaşın aylarca donduğu Bakhmut'tan birliklerini çekeceği tehdidini savurdu, Moskova'ya şantaj yapmayı denedi. Ancak saatler sonra bu kararından geri adım attı.
Kremlin'le Wagner Grubu'nun arasında köprülerin atılmasına yol açan hamle ise, Haziran ayı başında geldi. Rusya Savunma Bakanlığı paralı askerler ve gönüllü oluşumları kendileriyle sözleşme imzalanmasını zorunlu tutan düzenlemeyi duyurdu. Doğrudan Wagner'den bahsedilmese de, hedefin Prigojin olduğu açıktı.
24 Haziran günü birliklerini Moskova'ya doğru harekete geçiren Yevgeni Prigojin, aynı günün akşamında geri dönme emri verdi. Kendisi ise Belarus'a doğru yola çıktı.