ABD basını 'yeni dünyanın işareti'ni Türkiye ile verdi!
02.08.2023 - 09:45 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Rus haber ajansı Erdoğan ve Putin görüşmesindeki başlıkları sıraladı, Kızıldeniz kıyısındaki buluşmayı haberleştiren CNBC ise 'orta güçler' Türkiye ve Suudi Arabistan'ın oynadığı rolün ortaya çıkardığı tabloyu yazdı.
Temmuz ayında gerçekleşen NATO Zirvesi'nin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin'le ilk kez görüşecek. İsveç'e ittifakın kapılarını açacağını ilan eden Türkiye ve Rusya arasındaki kritik temas, özellikle tahıl koridoru anlaşmasının geleceği açısından önemli. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Putin son olarak NATO Zirvesi'ne haftalar kala telefonda konuştu. Son yüz yüze buluşmanın tarihi ise, Ekim 2022'ydi.
Bugünkü telefon görüşmesinde tahıl koridorunun yanı sıra Türkiye-Rusya ilişkilerinin de masaya yatırılması bekleniyor. Ayrıca, iki liderin yeniden yüz yüze buluşacağı bir randevunun tarihi de belirlenebilir. Vladimir Putin, hafta sonu gerçekleşen bir basın toplantısında kendisinin Türkiye'yi ziyaret edebileceğini ya da Erdoğan'ın Rusya'ya gelebileceğini söyledi.
Rus haber ajansı TASS, bu sabah servis ettiği haberde Erdoğan ve Putin'in Haziran sonundan bu yana ilk kez konuşacağını, Kremlin'in ise görüşmede ele alınacak başlıkları açıklamamasını öne çıkardı. Ancak yine de ajansa göre, özellikle Rusya'nın dünyaya gübre ihracatı, Türkiye'ye kurulması planlanan doğalgaz merkezi ve Türkiye'nin Rus yangın söndürme uçakları satın alması önemli başlıklar olacak.
Moskova'nın Temmuz ayında tahıl anlaşmasından çekildiğini hatırlatan ajans, Türkiye'nin Azov taburu komutanlarını Ukrayna'ya gönderme kararını ise son telefon görüşmesinden bu yana gerçekleşen başlıca olaylar arasında saydı.
TASS, Erdoğan ve Putin'in bu yıl geride kalan yedi ayda şimdiden dokuz telefon konuşması yaptığını kaydetti.
GÖZLER KIZILDENİZ KIYISINDA
Ankara-Moskova hattında çalacak telefonun yanı sıra dünyanın gözü Suudi Arabistan'ın sahil şehri Cidde'de olacak. Suudi Arabistan, aralarında Ukrayna, Türkiye, ABD, Çin, Avrupa Birliği ülkeleri, Hindistan ve Brezilya'nın da bulunduğu ülkelerin katılacağı bir zirveye ev sahipliği yapıyor.
İlk olarak Amerikan Wall Street Journal gazetesinin Temmuz ayının sonunda duyurduğu sürpriz Ukrayna barış zirvesine Rusya davetli değil. Moskova'nın yakın müttefiki Çin'in katılıp katılmayacağı fazlasıyla merak ediliyordu ve daha önce kendi barış planını duyuran Pekin yönetimi Cidde'ye temsilci gönderiyor.
WSJ, Cidde buluşmasının Kopenhag'da Haziran ayı sonlarında Türkiye, Brezilya, Güney Afrika ve Hindistan'dan üst düzey yetkililerin katıldığı toplantıyı izlediğini aktardı. Danimarka'nın başkenti Kopenhag'daki toplantıya ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan telefonla dahil oldu.
'ŞOKE EDİCİ BİR DUYURU'
Amerikan CNBC ise, bugün 'Türkiye ve Suudi Arabistan Rusya-Ukrayna savaşında yeni arabulucular olarak ortaya çıkıyor' başlığıyla bir haber yayımladı. Eylül 2022'de idamla ya da süresiz tutuklulukla yüzyüze olan Ukraynalı ve Rus 300 savaş esirinin, tam da Vladimir Putin'in kısmi seferberlik ilan ettiği gün takas edildiğini hatırlatan CNBC, anlaşmanın 'şoke edici bir duyuru'yla dünyaya ilan edildiğini yazdı.
24 Şubat 2022'de başlayan Rus işgalinden itibaren gerçekleşen en büyük esir takasının aniliği ve boyutunun asker aileleri için de şoke edici olduğunu kaydeden CNBC, teşekkür edilecek adresin ise Rusya ya da Batı değil, Türkiye ve Suudi Arabistan olduğunu vurguladı.
Esir takası için zorlu müzakerelerin perde arkasında beklenmedik iki lider, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman tarafından denetlendiğini aktaran haber, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan'ın aynı günlerde hem Türkiye'ye hem de Suudi Arabistan'a ayrı ayrı teşekkür ettiğini hatırlattı.
Natasha Turak imzalı CNBC haberinde Erdoğan ve Selman'ın geride kalan Temmuz ayında yeni bir arabuluculuk çabasına giriştikleri, Rusya tarafından alıkonulan Ukraynalı çocukların ailelerine teslim edileceği bir anlaşmayı hayata geçirmeyi denedikleri bildirildi.
TÜRKİYE'NİN ÖZEL DİPLOMATİK AVANTAJI
Ankara'nın halihazırda rafa kalkan çok önemli tahıl koridoru anlaşmasını yeniden diriltmeye çalıştığını vurgulayan CNBC, NATO'nun en büyük ikinci ordusuna sahip Türkiye'nin elinde bulundurduğu siyasi ağırlık ve Karadeniz'den Akdeniz'e tek geçiş yolu olan boğazlardaki kontrolü nedeniyle özel bir diplomatik avantaja sahip olduğu yorumunu yaptı.
Türkiye ve Suudi Arabistan gibi 'orta güçler'in geniş çaplı çatışmalarda arabulucu olarak ortaya çıkmasının yeni bir dünyaya işaret ettiğini kaydeden Amerikan yayın organı, ABD ve Batı dışındaki oyuncuların kararlar alabildiği, daha küçük devletlerin kendilerini ABD, Rusya ya da Çin'e bağlamak zorunda olmadıkları bir tablonun ortaya çıktığını yazdı.
Rusya lideri Vladimir Putin'le iyi ilişkilere sahip Ankara ve Riyad yönetimlerinin yanı sıra Batı bloğuyla on yıllara dayanan müttefikliğe sahip olduğunu dile getiren CNBC, iki başkentin de Rusya-Ukrayna savaşında tarafsız konumlarını sürdürdüğünü aktardı.
'REKABETE DAYALI ARABULUCULUK ROLÜ'
Kiev yönetiminin Türkiye ve Suudi Arabistan'a saygı duymak için sebepleri olduğunu belirten Natasha Turak, Ankara'nın Ukrayna'ya gönderdiği silahları ve yardımları öne çıkardı. Suudi Arabistan Veliaht Prensi Selman ise, Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy'i Arap Birliği zirvesine davet etti.
Rane'de kıdemli Ortadoğu ve Kuzey Afrika analisti olan Ryan Bohl, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Veliaht Prens Selman'ın rekabete dayalı arabuluculuk rolleriyle meşgul olduklarını söylüyor. Bohl'a göre, her iki lider de devam eden savaşta insani hedefleri başararak ülkelerinin diplomatik prestijini geliştirmeyi deniyor.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, 24 Ağustos'ta bir buçuk yılını dolduracak. Ukrayna ordusu, yaz mevsimi başında başlattığı karşı taarruzda Rusların yüzlerce kilometrelik savunma hattını aşmayı deniyor ancak şimdiye kadar cephe hattında kaydadeğer bir değişiklik yaşanmadı.
Moskova, halihazırda işgal altında tuttuğu bölgelerden çekilmeden müzakere masasına oturmak istiyor. Kiev yönetimi ise, 1991 sınırlarına geri dönülmesini hedefliyor. Bu, Kırım Yarımadası'nın yeniden Ukrayna'ya dönmesi demek ve Kremlin'in en büyük kabusu.
