Zeynep Aktaş

Ekonomide yeni dönem faiz indirimiyle başlayacak. Para faizli enstrümanlardan kayacak. Paranın yeni rotası yeniden belirlenecek. Konut, otomotiv ve beyaz eşyada hareket yakın.

Ekonomideki sıkılaşma döngüsü FED’in parasal gevşemeye geçmesi ile birlikte yeniden canlanmaya döndü. Amerikafaizi 50 baz puan indirdi. Gözler TCMB’nin faizi ne zaman indireceğine çevrildi. Neticede para faizli enstrümanlara park etmiş durumda. Buradan yatırım ve üretime geçiş süreci faizlerin düşmeye başlaması ile gündeme gelecek. Merkez Bankası, ekim toplantısında sıkı duruşunu koruyacağına dair net tavrını koyarken yavaş yavaş piyasaları faiz indirimi fikrine alıştırmaya başlayacağı alt mesajını da verdi.

Piyasada beklenti en erken faiz düşüşünün kasım toplantısında gelebileceği yönünde. Bu beklentiye yakın duran İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, faizin kasımda 250 baz puan düşme olasılığının olduğunu CNBC-e’ye verdiği röportajda belirtti. Yabancı kurumlardan da kasım ve aralık açıklamaları geliyor. Faiz indirimi konut

Merkez bankaları faiz indirim döngüsüne girdi. FED’in 50 baz puanlık faiz indirimi küresel piyasalarda yeni bir döneme işaret ediyor. Riskli varlıklara ve emtialara ilgi artacak.

Bu hafta, merkez bankalarının faiz kararları ve verdikleri mesajlar piyasalarda büyük bir dikkatle takip edildi. FED, Mart 2020’den bu yana ilk defa faizi 50 baz puan düşürdü. Temmuz sonundaki toplantısında politika faizini 25 puan düşüren İngiltere Merkez Bankası (BoE) ise politika faizinde bir değişikliğe gitmedi. Japonya Merkez Bankası (BoJ) da politika faizini sabit tutarken TCMB de faizi 50 baz puanda sabit tuttu. Fed’in faiz indirimi ve ardından verdiği mesajlar, ekonomik aktivitedeki yavaşlamayı kontrollü bir şekilde yöneterek bir denge kurmaya çalıştığını gösteriyor.

Borsa ve altın önde

Faiz kararları ile birlikte geçtiğimiz hafta boyunca yatırım araçları farklı performanslar sergiledi. Döviz tarafında, dolar kuru yüzde 0,52 artış ile 34,13 TL seviyesinde. Euro kuru yüzde 1,60 oranında yükseliş gerçekleştirdi ve 38,17 TL’den işlem görüyor.

Altının ons fiyatı, 2.507 dolar. 2.530 doları aşmada zorlanan altın, merkez bankalarının faiz indirim döngüsünde 3.000 doları hedefleyecek. Yatırımcılar getiri arayışında güvenli limanda olmayı tercih ediyor.

Altın güven sağlamaya devam ediyor. Piyasadaki fiyat dalgalanmalarına rağmen uzun vadede sağladığı yüksek getiri ve istikrarlı seyri, altını yatırımcılar nezdinde güçlü kılıyor. Haftalık ve aylık bazda öne çıkan altın merkez bankalarının faiz indirim sürecinde daha fazla gündemde olacak.

Altının onsunda önümüzdeki dönemde hedef 3.000 dolar olacak. Kısa vadede dalgalanmalar yaşansa da yatırımcıların altını daha fazla tercih ettiklerini görmeye devam edeceğiz. Haftalık bazda bakıldığında da getiriler bunu işaret ediyor.

Fonlarda öne çıkanlar

9 Eylül haftasında, hisse senedi ve karma fonların baskı altında kaldığı bir haftayı geride bıraktık. Fonlar arasında en yüksek getiriyi yüzde 1,99 ile kıymetli maden fonları sağlarken, hisse senedi fonları yüzde 1,18’lik kayıpla olumsuz performans gösterdi. Karma ve değişken fonlar yüzde 0,04 gibi

Üsküdar meydanındaki tezgahlarda üzüm 70 TL, armut ise 60 TL… Özellikle ürünlerin tazeliği de dikkate alındığında fiyatlarda bir dengelenme var. Ancak şikayetçi olanlar, tezgahlara yaklaşmaya pek cesaret edemeyen tüketiciler de bulunuyor.

Cumartesi günü Üsküdar’ın tarihi sokaklarında dolaşırken gözüm hemen rengarenk meyve tezgahlarına takıldı. Her köşede göze çarpan bu tezgahlar, hem Üsküdarlıların günlük alışverişlerini yaptığı hem de dışarıdan gelen ziyaretçilerin ilgisini çeken canlı bir pazar alanı oluşturuyor. Çekirdeksiz üzümden şeftaliye, armuttan siyah üzüme kadar mevsimin en taze meyveleri, ahenkli bir düzenle sergilenmiş durumda.

Bu tür pazar yerleri, sadece ticaretin yapıldığı değil, aynı zamanda kültürel ve sosyal dinamiklerin gözlemlenebildiği önemli noktalardan biridir. Buradaki tezgah sahipleriyle yaptığım kısa sohbetler, onların sadece ürün satmadığını, aynı zamanda yıllardır süregelen bu geleneği yaşattıklarını ortaya koyuyor.

Fiyat oynaklıkları azalıyor, ekonomide dengelenme süreci gözleniyor. BIST 100 Endeksi’nin yılbaşından bu yana çıkışı yüzde 30 seviyesinde bulunuyor. Yatırım fonlarında ortalama getiriler yüzde 34 ve altında yüzde 37. Yatırım araçları arasındaki getiri farklılıkları dengeleniyor.

Ekonomide ve fiyatlarda dengelenme süreci yaşanıyor. Bir yandan kredi kuruluşlarının Türkiye’nin notlarına ilişkin değerlendirmelerinde iyileşmeler gözlenirken bir yandan da fiyat farklılıkları azalıyor.

Borsa, dolar, altın, faiz dengesi arasındaki ayrışmalar daraldığı gözleniyor. Yatırımcıların kaygılarının azaldığı noktada tek bir yatırım enstrümanına yoğunlaşmaları da zayıflıyor. Bunun ana nedeni getirilerdeki dengelenmeler.

Beklentilerdeki ayrışmaların ortadan kalkması, yatırım kararlarını da etkiliyor.

Yılbaşından bu yana yatırım araçlarındaki getiri ortalaması yüzde 30-37 arasında değişiyor. BIST 100 Endeksi yüzde 30 yükselirken Altın yüzde 37 arttı. Yatırım fonlarındaki artış ortalama yüzde 34 oldu.

Fitch sonrası piyasalar nasıl olur?

Yılın ilk sekiz ayında altının getirisi tüm yatırım araçlarının üzerinde gerçekleşti. Cumhuriyet altını yüzde 38.09 yükselirken BIST 100 Endeksi’nde yükseliş yüzde 31.63 oldu. Yatırımcılar altın fonlarına da yüksek ilgi gösterdi.

Yılın ilk sekiz aylık döneminde yatırım araçları arasında en fazla kazandıran altın oldu. Cumhuriyet Altını, yüzde 38,09’luk yılbaşından bu yana getirisi ile diğer yatırım araçlarını geride bırakmayı başardı. Yüksek enflasyon, belirsizlikler ve küresel ekonomik sıkıntılar, yatırımcıları güvenli liman olarak bilinen altına yönlendirdi ve altının performansını zirveye taşıdı. 

BIST 100 dalgalı  

BIST 100 Endeksi, yılın ilk yarısında güçlü bir performans sergilemesine rağmen, son ayda yaşanan dalgalanmalar nedeniyle getirilerde düşüş yaşadı. Yılbaşından bu yana yüzde 31,63 getiri sağlasa da, son bir aylık performansında yüzde 8,39’luk bir kayıp gözlemlendi. Bu durum, borsanın kısa vadede dalgalanmalarını bir süre daha sürdürebileceğini gösteriyor. Yatırımcıların ise uzun

Fonlar, piyasalardaki dalgalanmalara rağmen yılbaşından bu yana yüzde 33,3 getiri sağlayarak yatırımcılara güvenli bir liman sundu. FED’in çıkışıyla bitlikte eylülde yeni dönem kapıda.

Piyasalar gerek yurt içi gerekse yurtdışı gelişmelerle hareketli. Yurt içerisinde TCMB’nin faiz kararı hafta içerisinde tartışılan ana gündem maddesi oldu. Karar metninde faiz indiriminin ne zaman başlayacağına dair ipuçları bulunmaya çalışıldı. Merkez Bankası faiz yüzde 50’de sabit kaldı. Bu durum yatırımda mevduat ve para piyasası fonlarının öne çıkmaya devam edeceğini gösteriyor. Öte yandan ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, para politikası için ayarlama zamanı geldiğine işaret etti. Powell açıklamasında, “Önümüzdeki veriler faiz indirimin hızını ve miktarını belirleyecek” dedi. Bu da emtialara ve riskli varlıklara yeşil ışık yakıyor. Ekonomiye dair kararlar yatırım araçlarını doğrudan etkiliyor. Yılbaşından bu yana piyasalarda gözlenen dalgalanmalara rağmen, yatırım fonları istikrarlı performanslarıyla dikkat

Ekonomik, çevresel ve toplumsal boyutuyla her geçen gün daha fazla önem kazanan sürdürülebilirlik politikalarına sahip firmalar yatırımcıların tercihlerinde ön sıraya çıkıyor.

Üretim ve sanayinin bir paydaşı olarak görülen çevreye karşı duyarlılık hiç olmadığı kadar sıkı takipte. Şirketler uzun vadede sürdürülebilir bir faaliyet için çevreyi koruyucu tedbirler alıyor. Yatırımcılar da sürdürülebilirliği önceleyen firmaları tercih ediyor. Sürdürülebilirlik ekonomik, çevresel ve toplumsal boyutuyla, her geçen gün daha fazla öne çıkıyor. Süreç içinde sürdürülebilirlik politikasına sahip firmalar yatırımcıların tercihlerinde ön sıraya çıkacak.

Sürdürülebilir üretim, şirketlerin faaliyetlerini yürütürken karbon salımını önce minimize etmek, bilahare ilerleyen süreçte de sıfırlamayı öngörmekte. Çevreyle barışık bir üretimi zamanla yatırımcıların da benimsemesi sürdürülebilir ekonomiyi