Yaman Törüner

Ekonomiden Sorumlu Bakan Mehmet Şimşek, kur riskine karşı gözetim amacıyla Merkez Bankası tarafından bir veri toplama modeli oluşturacağını söyledi. İlk aşamada toplam yabancı para borcunun yüzde 83’üne sahip olan 2 bin firmaya dair detaylı veri toplanacak. Bu veriler ışığında teşvikler ve makro tedbir uygulamaları gündeme gelecek.

Merkez Bankası’nın bu konuda bir açıklaması olmadı, internet sitesinde de bu konuda bir bilgi yer almıyor. Öte yandan, istenilen bilgilerin tümü Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nda (BDDK) var. Merkez Bankası’nın sadece bu bilgileri BDDK’dan alıp yorumlayacağı anlaşılıyor. Banka ve firmalardan da ek bilgiler isteyebilir.

Önerilerde bulunma

Bu bilgiler kullanılarak hem dövizle borçlanmış olan şirketlere önerilerde bulunulabilecek hem de bankacılık sistemiyle görüşülüp dış kaynaklı kredilerin yeniden yapılandırılması sağlanabilecek.

Yabancı kaynaklı kredilerin bir bölümü yurt dışıyla iş yapan firmaların ve ihracatçıların kullandıkları kredilerden oluşuyor. Bunların önemli bir bölümünün zaten karşılığı var. Örneğin, ihracatçılar, paralarını peşin almış veya akreditif kredisi kullanmış olabiliyorlar.

Dışarıdan alınan kredilerin diğer bir bölümü de firma

Einstein, aptal insanın aptallığının ve evrenin sonsuz olduğu söylemiştir. “Ama evren konusunda pek emin değilim!” demiştir. “Teoride, teori ve pratik aynıdır; ama pratikte aynı değildir” diyen de Einstein’dır. Einstein’ın çekim teorisi, geometrideki tüm bilinenleri değiştirmiştir. İki nokta arasında sadece düz hatların bulunmadığı teorisi, aynı biçimin içine, çok daha fazla kütle girebileceğini açıklamıştır.

Evrenin büyümesi, bir çocuğun büyümesine benzer. Ana rahminde süratle gelişen çocuk, doğduktan sonra gelişmesini gittikçe yavaşlayarak sürdürür; sonunda ölür. Evrenimizin başına gelecekte olan da budur.

Maddenin yoktan var edilişi, “Enerji yoktan var olmaz” prensibiyle çelişiyor gibi görülüyor. Oysa bu ilk enerji, evrendeki çekim gücünden ödünç alınmış olan enerjidir.

Soruyu cevaplandırın: Geleceğimiz karanlık mı?

“Karanlık madde” yıldız kümeleri ve parçacıklarını barındırdığı halde, “karanlık enerji” barındırmaz. “Karanlık madde” genişleme eğilimli olduğu halde, “karanlık enerji” değildir. “Karanlık madde”nin çekim gücü varken, “karanlık enerji”nin itiş gücü vardır. “Karanlık madde” galaksilerin gelişmesine olanak sağlarken, “karanlık enerji” bu genişlemeyi durdurma

Max Tegmark “Matematiksel Evren (Our Mathematical Universe)” isimli kitabında, “Gerçek nedir?, Uzaydaki ve zamandaki yerimiz neresidir?, Kozmik köklerimiz ve birden çok evren var mı?” gibi sorulara cevap bulmaya çalışıyor.

Dr. Tegmark’a en sık sorulan sorular şunlarmış:

- Uzay boşluğunun sonu var mı?

- Uzay sonsuzsa, nasıl başlangıç zamanı oluyor?

- Evrenimiz, neyin içinde büyüyor?

- Big Bang patlaması denilen “evrenin başlangıcı” nerede oldu?

- Big Bang patlaması sadece tek bir noktada mı gerçekleşti?

n Big Bang patlamalarının benzeri patlamaların daha önce de gerçekleşmediği konusunda bir kanıt var mı?

Peter Diamandis, Fortune dergisi tarafından 50 önemli lider arasında gösterildi. Diamandis’in başarı kuralları şunlar:

Sizden iki şeyden birini seçmeniz istenirse, ikisini de seçin.

Projeler arttıkça, başarı olanaklarınız artar.

Kazanamazsanız, kuralları değiştirin.

Kuralları değiştiremezseniz, onları göz ardı edin.

Size “hayır” denilirse, bir üst seviyeden başlamanız isteniyor demektir.

Bir konuda şüpheniz varsa, yapacağınız tek şey konu hakkında düşünmektir.

Ne kadar hızlı hareket ederseniz, zaman o kadar yavaş geçer; siz de hayatınızı uzatmış olursunuz.

Mucitlerin karşılaş-tığı en önemli problem buluşlarını nasıl piyasaya sürebilecekleri konusunda yaşanıyor. Tarihte bir buluş yapanın bir sıra başka buluşlar yaptığını da görüyoruz. Edison’un ‘Buluş Evi’ herkesin buluşlarını bir araya getirdiği ve finans sağladığı bir buluş noktasıydı. Bu nedenle, Edison yalnız ampulü değil, asansörü, çimentoyu, sinemayı ve gramofonu da icat edebilmişti. Meşhur Tesla da Edison’un ‘Buluş Evi’ tezgâhından geçmişti. Sonrasında Tesla, Edison’unkileri de aşan icatlar yapabildi.

Günümüzde ileri ülkelerde ‘Buluş Evi’ projeleri devam etmekle birlikte buluşlara finansman ve pazarlama gücü sağlayan yeni yöntemler geliştirildi. Bu yöntemlerden birisi ‘Melek Yatırımcılar Programı’, diğeri ise birkaç yatırımcının bir araya gelip kişilerin buluşlarını değerlendirdikleri televizyonda da yayınlanan ‘Shark Tank’ programları oldu.

İnternet zamanı

Gelişmiş ülkelerde yeni buluşlar artık yoğunlukla internet üzerinden finansman ya da pazarlama sağlıyor. Her durumda öncelikle yaptığımız buluş için patent almamız gerekiyor. Bir buluşun patenti varsa bu buluşun eşi olmadığı ve yeni olduğu anlaşılıyor. Ancak patentin Türkiye’den alınması halinde bu patent yabancı ülkelerde

Tim Ferriss “Meşhurların Alet Çantaları (Tools of Titans) isimli kitabında, başarılı kişilerin taktiklerini, günlük yaşamlarını ve alışkanlıklarını ele alıyor. Servet sahibi milyarderin ve birçok kişinin idolü haline gelmiş olan kişilerin hayat hakkındaki görüşleri kitabın bir bölümünü oluşturuyor. Sizler için bu bölümden bazı alıntılar yaptım.

Daniel Khaneman; insanların otomatik davranışlar sergileseler de yavaş düşünmeleri gerektiğini söylüyor. Akılcı öneriler ancak, bu sayede yapılabiliyor. Khaneman’ın “Hızlı ve Yavaş Düşünme Teknikleri (Thinking, Fast and Slow) kitabı bir süredir Amerika’nın en çok satan kitapları arasında.

Morgan Spurlock; “Eksikliklerinizi göstermekten kaçınmayın” uyarısında bulunuyor. Zamanımızda bazı kişiler, yaptıkları hataları, hastalıklarını, yakınlarının başarısızlıklarını saklayarak, onlara çare bulunulması da engellemiyorlar mı?

Linkedin’in kurucusu Reid Hoffman; başarısının sırrını, kendini eleştiren kişilere “Çok haklısınız” diyebilmekle izah ediyor.

Peter Thiel; “Küçük fakat kendine özgü bir işle, kazanmaya başlayın. Başkalarının göremediği fırsatların farkında olun. Ürününüzü sadece üretmekle değil, onu pazarlamakla da uğraşın”; “Başkalarını taklit

Döviz kurlarındaki dengesiz yükseliş, yerini istikrara bıraktı. Kurlardaki her yüzde 10’luk artış, yaklaşık yüzde 1.5 oranında enflasyona neden oluyor. Kurdaki istikrar, yerinde Merkez Bankası politikası, vergi tedbirleri ve Varlık Fonu başta olmak üzere hükümetin aldığı diğer tedbirler sayesinde gerçekleşti. Referandumdan önce, kurun daha aşağı seviyelere gelmesini de bekleyebiliriz. Öte yandan, ödemeler dengesindeki “Net Hata Noksan” rakamı, görülmemiş büyüklüğe ulaştı. Bu da, ülkemize kaynağı belirlenemeyen para girişi olduğunu ifade ediyor. Bütün Arap ülkeleri vatandaşlarından, ülkemizdeki gayrimenkule büyük talep var.

Belirsizlik azalıyor

2014 yılında 30 milyar dolara ulaşan turizm gelirlerimiz, 2016 yılında 19 milyar dolara kadar düştü. Ancak, yapılan turizm kampanyaları, bu yıl, turizm gelirini eski seviyesine getirmese bile, yükseltecek.

Dış ticaret ortağımız ülkelerdeki büyüme, yükselme eğiliminde. 2017’de Avrupa Birliği’nin ihracatımıza katkı payı, yüzde 44’ten yüzde 48’e çıkacak. Ortadoğu ülkelerine ihracatta da artış görülecek. Alınan teşvik ve tedbirlerle konut kredileri son 3 ayda yüzde 23, tüketici kredileri ise yüzde 15 artış gösterdi.

Varlık Fonu kurulması, kamu

Özer Uçuran Çiller’in başucu kitaplarından beşincisi, “Başarının Sırları” adıyla çıktı. Kitapta, önceki başbakanlardan Tansu Çiller’in eşi olan Özer Bey’in özdeyişleri ve Cumhuriyet tarihimizin otuz ünlü kişisinin başarı ve azim öyküleri yer alıyor. Bu kişiler arasında, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk başta yer alırken, ikinci ve üçüncü sıralarda Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakanımız Binali Yıldırım var.

Proje yönetimi tarafından belirlenmiş isimler arasında, İsmet İnönü, Adnan Menderes, Süleyman Demirel, Bülent Ecevit ve Mesut Yılmaz gibi isimler yok. Özer Bey’e, şaka yollu, “Beni niçin koymadın?” diye sorduğumda, “Ben kendimi bile koymadım!” dedi.

Proje yönetimi tarafından belirlenen diğer isimler, soyadı sırasıyla: İshak Alaton, Cahit Arf, İbrahim Bodur, Tansu Çiller, İhsan Doğramacı, Nejat Eczacıbaşı, Üzeyir Garih, Halil İnalcık, Yaşar Kemal, Muhtar Kent, Asım Kocabıyık, Vehbi Koç, Şerif Mardin, Zeki Müren, İlber Ortaylı, Mustafa Öz, Hüsnü Özyeğin, Orhan Pamuk, Sakıp Sabancı, Aziz Sancar, Kemal Sunal, Şarık Tara, Mustafa Taviloğlu, Sabri Ülker, Murat Vargı, Kemal Yazıcı ve Ahmet Nazif Zorlu.

Muhteşem önsöz

Özer Uçuran Çiller, kitaba yazdığı