Güngör Uras

Hükümet, çok yaygın olarak “sosyal yardım” programı uyguluyor.

Türkiye’de 21.6 milyon hane var.

Hanelerin 2.3 milyonu düzenli yardımlardan, 2 milyonu geçici (süreli) yardımlardan yararlanıyor. 6.6 milyon kişinin sağlık sigortası primini devlet ödüyor.

77.1 milyon sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanma imkânına sahip.

Değişik kesimlere, muhtaç kişilere farklı isimler altında ödemeler yapılıyor.

Aile ve Sosyal Güvenlik Politikaları Bakanlığı’nın 2016 yılı raporuna göre:

- Her yıl 2 milyon haneye yakacak yardımı devam ediyor.

- Eşi vefat eden muhtaç durumdaki 290 bin kadına her ay 250 TL ödeme yapılıyor.

Bugün, Kadınlar Günü. Kadınlar Günü farklı ülkelerde ”Dünya Kadınlar Günü” veya “Dünya Emekçi Kadınlar Günü” olarak kutlanıyor.

Birleşmiş Milletler tarafından tanımlanan bu gün boyunca, kadınların siyasi ve sosyal bilincinin geliştirilmesinin önemi vurgulanıyor, ekonomik, siyasi ve sosyal başarıları kutlanıyor.

Nüfusumuzun 49.8’i kadın. Tabiat kadın-erkek dengesini koruyor.

Nüfustaki kadın-erkek eşitliğinin yaşamda da sürmesini bekliyoruz.

Sağlık, yaşamın temeli. Kadınlarımızın sağlığı erkeklerden daha iyi. Yaşam süreleri daha uzun. Erkeklerde ortalama yaşam süresi 75, kadınlarda 80 yıl.

Kadınların en önemli sağlık sorunları dolaşım hastalıkları, iyi ve kötü huylu tümörler ve solunum sistemi hastalıkları.

25 ve daha yüksek yaştaki kadın nüfusun % 19.5’i lise ve dengi okul, yüzde 13.1’i yüksekokul ve fakülte mezunu.

Kadınlarımız okuyor

Şubat ayının başında tüm elektrikli ev aletleri ve beyaz eşyaların yüzde 6.7 olan ÖTV oranı 30 Nisan’a kadar sıfırlandı. Klima, buzdolabı, çamaşır ve kurutma makineleri, bulaşık makineleri, elektrik süpürgesi, gıda ve meyve presleri ile elektrikli küçük ev aletlerine uygulanan ÖTV kaldırılmış oldu. Böylece fiyatlarda yüzde 7-8 dolayında bir düşüş olacağı ve ülke genelinde beyaz eşya satışlarının artacağı beklentisi ortaya çıktı.

Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri’nin verilerine göre ocakta 1.9 milyon adet beyaz eşya (buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, fırın, derin dondurucu ve kurutucu) üretildi. İç piyasada 538 milyonluk satış yapıldı. Ocak 2016’ya göre üretimde % 6.2, iç satışta %25 artış vardı. Geçen yıl şubat ayında üretim bir önceki yılın aynı ayına göre % 6, satışlar yüzde 11 artmıştı. Şubat rakamları bekleniyor. Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği Başkanı, ”ÖTV teşviki gelmeseydi, iç pazarda satış 400 bin olacaktı. Şimdi 200 binlik artışla, aylık satış 600 bine çıkacak” diyor.

Şanslı sektör

Beyaz eşya sektörü güçlü ve şanslı bir sektör. 2016’da diğer sektörlerde daralma olurken beyaz eşyada üretim, iç satışlar ve ihracat artmıştı. ÖTV‘nin kaldırılmasıyla, şimdi satışlar

Devletimizin tespitlerine göre (Türkiye İstatistik Kurumu, 2016 Yaşam Memnuniyeti Anketi, 22/2/2017) halkımızın yüzde 61’i mutlu, yüzde 78’i umutlu. Bundan iyisi can sağlığı (!)

Mutlu olduğunu söyleyen kadın ve erkeklerin, nüfusa oranı 2015 yılında yüzde 56.6 iken, 2016 yılında yüzde 61.3’’e yükseldi. Mutsuz olduğunu söyleyenlerin oranı ise yüzde 11.4’ten yüzde 10.4’e düştü.

Kadınlar erkeklere göre daha mutlu. Kadınların yüzde 64.5’i, erkeklerin yüzde 58.1’i mutlu olduğunu söylüyor.

Yaş gruplarına göre en yüksek mutluluk oranı yüzde 65.1 ile 18 - 24 yaş grubunda, en düşük mutluluk oranı ise yüzde 58.2 ile 35 - 44 yaş grubunda.

Bir okul bitirmeyenlerde ve ilkokul mezunlarında mutluluk oranı yüksek. Lise ve yüksek eğitim görenlerde mutluluk oranı aşağıya iniyor.

Evlilerin yüzde 64.7’si mutlu iken, evli olmayanlarda mutluluk oranı yüzde 53.5’a geriliyor. Evli kadınlar evli erkeklerden daha mutlu.

Evli kadınların yüzde 6.4’ü mutsuz iken, evli olmayan kadınlarda mutsuzluk oranı yüzde 16.0’ya yükseliyor.

Halkımızın mutluluğunun yüzde 70.2’si, aile mutluluğundan kaynaklanıyor. Yüzde 15.1 ile çocuklar, yüzde 4.7 ile eş, yüzde 3.6 ile anne/baba, yüzde2.7 ile kendisi, yüzde 1.9 ile torunlar mutlul

Galata Limanı’nın antrepolarından birinde bulunan İstanbul Modern’in binası yakınlarda yıkılıyor. Bu binada ilgi çekici bir sergi var.

Bugünkü binası da, ileride yapılması beklenen yeni bina da liman bölgesinde olan İstanbul Modern’in, 4 Numaralı Antrepo’ya veda sergisinin konusu “Liman” olarak seçilmiş.

Çelenk Bafra ve Levent Çalıkoğlu küratörlüğünde düzenlenen sergide deniz kenarında ve liman çevrelerinde gelişen kültürel ve toplumsal hayatı konu alan eserlere yer verilmiş.

Farklı dönem ve disiplinlerden 34 sanatçının 200 dolayında resim, heykel, model, gravür, çizim, fotoğraf, video ve yerleştirmeleri sergileniyor.

Sergide, Avni Arbaş, Cevat Dereli, Abidin Dino, Burhan Doğançay, Feyhaman Duran, Mıgırdiç Givanian, Ara Güler, Nedim Günsür, Nuri İyem, Özer Kabaş, Gülsün Karamustafa, Muhsin Kut, Mıgırdiç Melkon, Cemal Tollu, Selim Turan, Ömer Uluç gibi sanatçıların liman ve deniz konulu çalışmalarına yer verilmiş.

120 sergi ve etkinlik

İstanbul Modern’i yaşatan, uluslararası bir sanat kuruluşu haline gelmesini sağlayan Yönetim Kurulu Başkanı Oya Eczacıbaşı, “12 yıl önce Türkiye’nin ilk özel modern sanat müzesi olarak kapılarını açan İstanbul Modern’in, bugüne kadar 120 sergi ve yüzlerce

Tüketici fiyatlarındaki (enflasyonun) arkasında üretici fiyatlarındaki (Yurt içi üretici fiyatlarındaki) artış var.

Tüketici fiyatları 2 nedenle artar:

Üretici fiyatları artmıştır. Toptancı, perakendeci artışı tüketici fiyatına yansıtır. Tüketici fiyatı (enflasyon) artar.

Mal ve hizmet arzı (artışı) sınırlı iken, tüketicinin harcanabilir geliri artar. (Halk anlatımıyla, piyasa canlanır, coşar). Toptancı ve perakendeci fiyatları imkân ölçüsünde yukarıya iter. Tüketici fiyatı (enflasyon) artar.

Üretici ve tüketici, talep yetersizliğinden, belli süre maliyet artışlarını üretici ve tüketici fiyatlarına yansıtmayabilir. Bunun için (1) ya kârdan fedakârlık eder, (2) ya da hazmedilebilir ölçüde zararına satışa razı olur. Ama belli süre sonunda hem üretici, hem tüketici fiyatları zorunlu olarak artar.

Şimdilerde, tüketicinin harcanabilir gelirinde artış çok sınırlı. Gelir dağılımındaki yapısal bozukluk nedeniyle alt ve orta gelir grubunun tüketim harcamaları artamıyor. Açık anlatımıyla, tüketici talebi canlı değil.

Maliyetler artıyor

Enflasyonu tüketici talebi değil, üretici fiyatlarındaki artış yukarıya itiyor.

Ekonominin yavaşlaması, dövizin beklenenin üzerinde artması sonucu:

Üretici, toptancı, perakendeci, tüketici arasında para trafiği tıkandı. Ödeme zincirinde kopan bir halka, tüm sistemi kilitler...

Üretici, toptancı, perakendecinin; (a) iş hacmindeki küçülme, (b) para trafiğindeki tıkanma sonucu bankalara ve reel sisteme borcunu ödeme gücü kalmadı.

Çarkları döndürebilmek için; (a) mevcut borçların yapılandırılmasına, (b) ek finansman desteğine ihtiyaçları var.

Bugün küçüğünden büyüğüne bütün işletmelerin tüketicisinden üreticisine her kesimin banka sisteminden beklentisi var. Genel beklenti ekonomideki tıkanıklığın açılmasına bankaların destek vermesi.

Sorun: Yüksek enflasyon

BDDK’nın verilerine göre;

Mevduatın yüzde 32’sini kamu sermayeli 3 banka, yüzde 38’ini özel, yüzde 25’ini yabancı bankalar topluyor. Katılım bankalarının payı yüzde 5.

İyi haber, şubat ayında ihracattaki artıştır.

İhracat artışı, şubat ayında ihracata dönük üretimin arttığını gösteriyor.

Üretim artışı ise, özlenen, gözlenen bir haberdir.

Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre şubat ayında ihracat geliri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5.1 artışla 11 milyar 296 milyon dolar oldu.

İhraç ettiğimiz malların ağırlığı yüzde 10.2 artarken, ihracat geliri yüzde 5.1 arttı.

İhracat gelirimiz artıyor ama ya daha çok malı daha ucuza ihraç ediyoruz ya da giderek yükte ağır, pahada ucuz ürünleri ihraç etmeye başladık.

2017 yılının ilk 2 ayındaki ihracat geliri artışı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9.6 oranında artış gösterdi.

Son 12 aylık ihracat ise bir önceki döneme göre yüzde 2.6 artışla 143 milyar 218 milyon dolara ulaştı.