Güngör Uras

Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi nisanda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6.7 artış gösterdi. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi aylık yüzde 2.3 arttı.

Nisanda mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi aylık %2.3 oranında, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi yıllık % 6.7 oranında artış gösterdi.

Beklentileri aşan artış oranları, ekonominin yılın 2. çeyreğine güçlü bir başlangıç yaptığı şeklinde yorumlanıyor.

Bu oranlar takvim etkisinden, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış büyüme oranları.

Türkiye İstatistik Kurumu, sanayi üretimdeki aylık değişimi belirledikten sonra, mevsim ve takvim etkilerine göre değişimde düzeltmeler yapıyor.

Düzeltmesiz sınai üretim değişim oranı, gerçek-fiili üretim değişimi gösteriyor.

Düzeltilmemiş endekslere göre, 2017 Yılı ocak ve şubat aylarında sanayi üretim yavaş gidiyordu. Martta üretim yükselmişti. Nisan ayında (düzeltilmemiş endekse göre) sanayi üretimi, bir önceki ayın 1.9 gerisine düştü. (Açık anlatımla, nisanda sanayi üretimi artmadı. Geriledi.) İmalat sanayii üretiminde % 1.5 azalma oldu. Ama her şeye rağmen nisan ayı (düzeltilmemiş) üretim endeksi 2016 Nisan ayının % 5.9

TL, bir süredir başta dolar olmak üzere yabancı paralara karşı değer kazanıyor.

“Kırılgan Beşliler” diye adlandırılan Brezilya, Endonezya, G. Afrika ve Hindistan paralarına göre son 3 yıldır değer kaybı büyük olan TL toparlanmaya başladı.

2014 ve 2015 yıllarında real ve rand’dan sonra dolara karşı en fazla değer kaybeden para birimi TL idi. 2016’da TL ve rupi dışında değer kaybı yaşayan para birimi kalmadı. Real, dolara karşı yüzde 17.5 değer kazanıp rekor kırarken, TL yüzde 20.8 değer kaybına uğradı. İktisatçı Mahfi Eğilmez’e göre, 2016’da TL hariç 4 kırılgan ülke para biriminde değer kaybı ortalama yüzde 6.5 iken, TL’nin değer kaybının yüzde 20.8 olması, değer kaybının dış ekonomik gelişmelerden değil, iç sorunlardan kaynaklandığını gösteriyor. 2016’da darbe girişimi, anayasa değişikliği girişimleri, terör, komşu ülkelerdeki sıcak çatışmalar ve enflasyon TL’nin değer kaybını artırdı. Derken, TL değer kazanmaya başladı. Dolar fiyatı 3.50’TL’ye doğru harekete geçti.

Neler oluyor?

Bunun değişik nedenleri var:

- Yüzen gezen fonlar yüksek getirili yatırım araçlarına yöneliyor. - Türkiye’nin dış ve iç politika riski azaldı. 306’ya kadar tırmanan risk primi 193’lere indi. - Ekonomide

Ülke ekonomisinde üretimin, istihdamın, ihracatın artması için, “ekonomik ölçekli”, basit anlatımıyla, “büyük” sanayi kuruluşlarına ihtiyacımız var.

Ekonomik ölçekli sanayi kuruluşları araştırmaya, geliştirmeye, yenilikçiliğe para harcayabiliyor. Dünyada talebi olan malları dünya kalitesi ve fiyatıyla üretime ve ihracat pazarlarında yer edinme gücüne sahip olabiliyor.

İstanbul Sanayi Odası her yıl ülkenin 500 büyük sanayi kuruluşunun faaliyetiyle ilgili bilgileri derliyor.

Türkiye’nin 500 büyüğünün durumu, Türk sanayinin durumunu yansıtıyor. 500 büyük sanayi kuruluşunun sanayi sektörü toplam üretimindeki payı % 19.7 oranında. GSYH (Milli gelir) oluşumundaki payı % 7.1 oranında.

Bizim sanayi üretimimizin büyük bölümü, küçük ölçekli, KOBİ ağırlıklı işletmeler tarafından gerçekleştiriliyor. Ekonomik ölçekli sanayi kuruluşları ile KOBi’lerin üretim yapıları, güçleri farklı.

Beklentimiz üretimin, istihdamın, ihracatın artması.

2016 yılında:

- 500 büyüğün üretimden satışları cari fiyatlarla % 8.8 oranında arttı ama enflasyondan arındırılmış olarak üretimden satışların net artışı sadece % 0.2 oranında. Açık anlatımla, 500 büyük 2016 yılında üretimden satışları artıramadı.

Enflasyon mayıs ayında yüksek çıktı ama nisan ayına göre gerileme var. Bu durum ‘tepeden aşağı inişi’ gösterdiğinden olumlu karşılandı. Gıda fiyatlarındaki yükseliş sürüyor ama arandığında iyi fiyatlar da bulunabiliyor...

Yıllık enflasyon (geçen mayıs ile bu yılın mayısındaki tüketici fiyatlarındaki artış oranı) yüzde 11.72 oldu. 12 aylık ortalama enflasyon (son 12 ayın fiyat artışları ortalaması) yüzde 9.09 oranında.

Gıda fiyatları mayısta yüzde 0.55 oranında geriledi. Yıllık artış yüzde 16.91 oldu. Yıllık ortalama artış yüzde 8.60 oranında. Enflasyon nisan ayında tepe yapmıştı. Yıllık artış 11.87 olmuştu. Mayıs ayında yıllık artış yüzde 11.72’ye geriledi. Gerileme küçük ama tepeden aşağıya bir inişi gösterdiği için olumlu karşılandı.

Aynı şekilde Yurt İçi Üretici Fiyatları’nda yıllık artış, nisanda yüzde 16.37 ile tepe yapmıştı. Mayısta artış yüzde 15.26’ya geriledi.

Gıda fiyatları ne oldu?

Ayşe Hanım Teyzem için önemli olan gıda enflasyonudur. Tüketici fiyatlarında gıda ve alkolsüz içki fiyatlarında, yılbaşından sonraki 5 ayda yüzde 10.08 artış oldu. Mayıs ayı fiyatları bir yıl önceki mayıs ayı fiyatlarının yüzde 16.91 üzerinde. Gıdada yıllık ortalama artış yüzde 8.60 ama iki yılın

Her ayın sonunda, ihracat rakamlarındaki artış oranı açıklanınca seviniyoruz.

Neden seviniyoruz?

Çünkü bizim ithalat faturamızı, ihracat gelirimiz karşılayamıyor. Kabaca ithalat 100 iken ihracat 70 dolayında.

İhracat artsın ki, ara kapansın istiyoruz.

Biz ihracat artışına sevinirken, ithalattaki artışın ihracattaki artıştan daha fazla oluğu dikkatlerden kaçıyor.

Mayıs ayında:

İhracat yüzde 9.5 artarken,

İthalat yüzde 21.4 arttı.

45. İstanbul Müzik Festivali’ni Elginkan Topluluğu (E.C.A. firması) destekliyor.

Festival süresince bu yıl 15 farklı mekanda 25 konser izlenecek. Elginkan Topluluğu kimdir? Neden Müzik Festivali’ni destekliyor?

Elginkan Topluluğu; E.C.A., Serel, Arsel, Emas, Odöksan, Elba, Ar, Yak ve Spil Serel markalarının sahibi bir sanayi grubu... Armatür, seramik ve ısı sektörlerindeki ürünleri 100’den fazla ülkeye ihraç ediyor.

İTÜ mezunu iki mühendis kardeş, Ekrem ve Cahit Elginkan müteahhitlik yaparlarken kaliteli sıhhi tesisat malzemesi bulamamaları üzerine 1957’de E.C.A. pres döküm tesisini kurdular. E.C.A. markası iki kardeşin ve babalarının isimlerinin baş harflerinden oluşuyor.

Küçük kardeş Cahit Elginkan’ın erken ölümünden sonra topluluğu Ekrem Elginkan büyüttü. Ekrem Elginkan 1970’teki 15-16 Haziran olayları sırasında, işçilerinden duyduğu bir slogana üzüldüğü için ölümüne kadar topluluğu fabrikalarına adım atmadan yönetti.

15-16 Haziran’da ne oldu?

İşçiler E.C.A. Maltepe fabrikasının kapılarını kaynatmışlar, çatının üzerine çıkmışlardı. Ekrem Elginkan her sabah fabrikaya giderdi. Direniş günü fabrikanın önüne geldiğinde işçiler çatıdan slogan atıyorlardı; ‘İşçiler elele, bütün patronlar

Mayıs ayının öncü göstergelerinden ihracat rakamları ile PMI ve SAMEKS göstergeleri beklentilerin üzerinde çıktı.

İhracat artışı mayıs ayında üretim artışını gösteriyor. PMI ve SAMEKS göstergeleri, mayıs ayında imalat sanayinde işlerin açıldığını, üretimin arttığını, siparişlerin iyi durumda olduğunu haber veriyor.

İhracat artışı başladı

İhracatta beklenen hareket başladı. Mayıs ayında ihracat gelirleri beklentinin de üzerinde arttı.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM)in belirlemelerine göre, 2017 Mayıs ayı ihracatı geçen yılın mayıs ayı ihracatına göre yüzde 15.8 artışla, 12 milyar 472 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Yılın ilk 5 ayında ihracat, yüzde 10 artışla 63 milyar 146 milyon dolar oldu.

Mayıstan geriye 12 aylık ihracat yüzde 5.2 yükselişle 146 milyar 958 milyon dolara ulaştı.

Bütün bunlar ihracatta hareketin başladığını gösteriyor.

Ramazan ihtiyaç sahiplerine ilginin arttığı aydır. Suriyeli göçmenler nedeniyle ihtiyaç sahiplerinin sayıları çoğaldı.

Suriyelilerin, çoğu yer yurt sahibi değil. Hemen her şehirde sokaklarda yardım arayışında.

Devlet büyük ölçüde yardım sağlıyor ama yetmiyor. Çünkü sığınmacı sayısı fazla. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi, Türkiye’ye sığınan ve biyometrik kimlik kartları verilerek kayıt altına alınan Suriyelilerin sayısının 2 milyon 969 bin olduğunu açıkladı. 1 milyon 376 bin 588’i kadın. İçişleri Bakanlığı’nın açıklamalarına göre, sığınmacıların 1 milyon 351 bini 18 yaşın altında.

Sınırdan geçenlere ek olarak Suriyeli aileler, ülkemizde 356 bin 337 çocuk daha doğurdu. Mehmet Y. Yılmaz diyor ki; “Doğurganlık hızına bakacak olursak, artık Suriye’den yeni göç almasak bile Türkiye’deki Suriyelilerin sayısının katlanarak artacağını söyleyebiliriz.

Nasıl uyum sağlayacaklar?

Bu insanlar bu ülkeye nasıl uyum sağlayacaklar, nasıl bir arada yaşayacağız, bununla ilgili etkili bir devlet politikası da ortada yok.

18 yaşın altında, eğitimi ve mesleği olmayan 1 milyondan fazla gencin üzerine bir de Türkiye’de giderek artan işsizliği ekleyince tehlikenin ne kadar büyüdüğünü ve gelecekte nelere yol