Kuşbaşı: 35,90 TL Domates: 0,99 TL
Enflasyon mayıs ayında yüksek çıktı ama nisan ayına göre gerileme var. Bu durum ‘tepeden aşağı inişi’ gösterdiğinden olumlu karşılandı. Gıda fiyatlarındaki yükseliş sürüyor ama arandığında iyi fiyatlar da bulunabiliyor...
Yıllık enflasyon (geçen mayıs ile bu yılın mayısındaki tüketici fiyatlarındaki artış oranı) yüzde 11.72 oldu. 12 aylık ortalama enflasyon (son 12 ayın fiyat artışları ortalaması) yüzde 9.09 oranında.
Gıda fiyatları mayısta yüzde 0.55 oranında geriledi. Yıllık artış yüzde 16.91 oldu. Yıllık ortalama artış yüzde 8.60 oranında. Enflasyon nisan ayında tepe yapmıştı. Yıllık artış 11.87 olmuştu. Mayıs ayında yıllık artış yüzde 11.72’ye geriledi. Gerileme küçük ama tepeden aşağıya bir inişi gösterdiği için olumlu karşılandı.
Aynı şekilde Yurt İçi Üretici Fiyatları’nda yıllık artış, nisanda yüzde 16.37 ile tepe yapmıştı. Mayısta artış yüzde 15.26’ya geriledi.
Gıda fiyatları ne oldu?
Ayşe Hanım Teyzem için önemli olan gıda enflasyonudur. Tüketici fiyatlarında gıda ve alkolsüz içki fiyatlarında, yılbaşından sonraki 5 ayda yüzde 10.08 artış oldu. Mayıs ayı fiyatları bir yıl önceki mayıs ayı fiyatlarının yüzde 16.91 üzerinde. Gıdada yıllık ortalama artış yüzde 8.60 ama iki yılın mayıs ayları arasındaki fiyat farkının büyüklüğü Ayşe Hanım Teyzemi üzüyor. Türkiye istatistik Kurumu, gıda enflasyonunu 124 maddenin fiyatındaki değişimi izleyerek belirliyor.
Et ve domates ne alemde?
Enflasyon gündeme geldiğinde genelde bizler et fiyatları ile domates fiyatındaki artıştan söz ediyoruz. Domates fiyatlarındaki değişimin toplam enflasyon hesabındaki payı (ağırlığı) 0.66 puan. Dana eti fiyatlarının ağırlığı 1.89 puan. Türkiye İstatistik Kurumu’nun enflasyon hesabında dana etinin kilo fiyatı geçen mayısta 37.67 TL. Bu nisanda 40.73 TL, mayıs ayında 41.98 TL olarak kabul edildi.
Et fiyatlarında devamlı bir artış var. Ülke genelinde karkas dana etin kilosu 28.31 TL’ye, kuzu etinin kilosu 35.70 TL’ye yükseldi. İstanbul’da Acıbadem semtindeki kasaplarda dana kuşbaşı 58 TL’den, dana kıyma 50 TL’den satılıyor. Bebek’te dana kıymanın kilosu 60 TL, kuşbaşının kilosu 65 TL. Acıbadem’de öyle, Bebek’te böyle ama... Arayan daha ucuzunu bulabiliyor.
Gazetelerde yayımlanan market ilanlarına bakınız. Benim alışveriş ettiğim marketin ilanları her gün gazetelerde yayımlanıyor.
Dana kuşbaşı 35.90 TL (Et Süt Kurumu’nda 31.80 TL). Dana kıyma 32.90 TL (Et Süt Kurumu’nda 28.75 TL). Piliç etinin (baget) kilosu 8.45 TL (Et Süt Kurumu’nda 8.57 TL). Bir zamanlar marketlerde kilosu 10 TL’ye satılan domatesin kilosu 0.99 TL, salkım domatesinki 2.49 TL.
Aramadan olmuyor
Bunları neden yazıyorum? Et ve et ürünlerinde ve sebzede ve bakliyatta, gözü kapalı olarak belli kasaplardan ve bakkallardan alışveriş etme dönemi geçti. Günümüzde yaş meyve ve sebze fiyatları, arz ve talebe, hava şartlarına göre inip çıkıyor. Et fiyatları dahi, yaş meyve sebzede pazarlama kuruluşları rekabet için fiyatları aşağıya çekebiliyor. İki litrelik zeytinyağını 48.90 TL yerine 36.95 TL’den, 5 litrelik ayçiçeği yağını 30.90 TL yerine 27.90 TL’den satın almak mümkün. Manavda, pazarda 30 TL’ye satılan kirazın kilosu 10 TL, beyaz üzümün, elmanın kilosu 10 TL, kayısı 7 TL.
Bunlar benim bulabildiğim en ucuz fiyat ile tüketebileceğim kalitedeki ürünler. Büyük olasılıkla daha da ucuzları vardır. Aramak lazım. Aramadan olmuyor. Ramazan ayının yaş meyve ve sebzenin bol olduğu bir aya rastlaması, Ramazan’da tüketicinin gıda yükünün daha da artmasını engelledi ama gıda fiyatlarında 12 ayda ortalama yüzde 8.60 oranında artış hiç de küçümsenecek artış değil. İşte o nedenle, aynı kalite malı (sadece gıda maddelerini, sadece yaş meyve ve sebzeyi değil, her türlü malı) daha ucuza nereden satın alabilirim diye aramak gerekiyor.
YÜKSELİŞ SONA ERDİ
Yükseliş trendindeki enflasyon rakamı, mayıs ayında yönünü aşağı çevirdi. Yıllık enflasyon, Kasım 2016’dan beri ilk kez düşüşe geçti. TÜFE aylık bazda yüzde 0.45 artarken, yıllık enflasyon yüzde 11.72’ye indi. Böylece TÜFE yıllık bazda 9 yılın zirvesinden dönmüş oldu.
‘Umre’ fiyatı uçtu
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, umreye gidiş ücretindeki yüzde 30’luk fiyat artışını yüzde 21.6 ile
yurt içi bir hafta ve daha fazla süreli turlar izledi.
Mayısta fiyatı en çok artış gösteren diğer ürünler arasında yüzde 19.6 ile yurtdışı bir hafta ve daha fazla süreli turlar,
yüzde 16 ile kuru soğan, yüzde 15 ile limon, yüzde 12.6 ile kivi, yüzde 10 ile erkek gömleği dikkati çekti.
Sivri biber ucuz
Geçen ay en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 59,8 ile sivri biberde gerçekleşti. Bunu yüzde 40 ile taze fasulye, yüzde 33.7 ile salatalık, yüzde 19.6 ile patlıcan, yüzde 16.8 ile kabak, yüzde 12 ile domates, yüzde 8.9 ile kasko ve zorunlu trafik sigortası, yüzde 5,36 ile yumurta ve yüzde 3,92 ile mücevher (altın) takip etti.
