Güngör Uras

Yılbaşı öncesi, Mısır Çarşısı ve çevresini gezdim. Alışılmış kalabalık yok. Turist az. Esnaf dertli. En çok ‘dilek feneri’ satılıyor. Ben de 2 fener aldım. Dileklerimi yazıyorum. Yılbaşı gecesi fenere iliştirip havaya salacağım. Bakalım bizim fenerler nasıl yükselecek...

Rüstem Paşa Camii’nin (Mimar Sinan, 1562) Eminönü caddesine bakan giriş kapısının yanındaki yol boyunda tenekeci, sobacı dükkânları vardır. Tenekecilerin, sobacıların önündeki duvarın dibinde ise yıllardır Siirtli Memduh Ağa kullanılmış (eski) ayakkabı satar. (Ağa diye anılmasına aldanmayınız. Ağalıkla ilgisi olmayan garibanın garibanı bir Doğu’ludur.) Kullanılmış(eski) ayakkabıları boyar, parlatır.

Yan yana dizer. Baktım önünde sadece 3 çift spor ayakkabı var... ”Ne oldu?” diye sorunca, “Eski ayakkabıları 10, 20, 30 TL’ye satıyorum. Bu fiyata bile alabilen kalmadı. Bizim işler öldü. Baktım gençler markaya meraklı. Gençlere eski spor ayakkabı satmaya çalışıyorum” dedi.

Tenekecilerin ve sobacıların dükkânlarını dolaştım. Hal, hatır sordum. “Hoca inanamazsın... Doğalgaz kesilecek diye halk sobaya hücum etti. Soba yetiştiremiyoruz” demezler mi? Sobanın en ucuzu 300 TL imiş.

Esnaf Cuma namazı için

Erimtan Arkeoloji ve Sanat Müzesi, Ankara’nın Rahmi Koç Müzesi’nden sonra ikinci özel müzesi.

Ankara Kalesi’nin giriş kapısının karşısında, Rahmi Koç’un onartarak müze ve otel haline getirdiği tarihi Çukurhan binasının yanında.

Müzede MÖ 3000’li yıllara dayanan Eski Tunç Çağı ve Hitit uygarlığıyla başlayıp, Geç Roma ve Bizans uygarlıklarına kadar uzanan döneme ait arkeolojik eserler, sikkeler, mühür taşları, cam eşyalar, takılar, çanaklar, çömlekler sergileniyor.

Yaklaşık iki bin taşınır eserden oluşan koleksiyon, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi denetiminde, kayıtlı, özel bir “arkeoloji koleksiyonu” özelliğine sahip.

Yüksel Erimtan (1927) İTÜ’de eğitimini tamamlayan bir mühendis. Önce kamu işletmelerinde çalışmış, 1959’da Gama şirketler gurubunun kurucusu olmuş. Yurtiçinde ve dışında birçok projenin gerçekleşmesini sağlamış.

Buluntuları kim alır?

1960’lı yılların başında Tarsus yakınlarında bir inşaat projesinde çalışırken, yerel dostlarının teşvikiyle Roma yüzük taşları satın almaya başlamış. Daha sonra arkeologların tavsiyelerinden de yararlanarak, koleksiyonunu büyütmüş.

Beyaz eşya sanayimiz hızla büyüyen, üretiminin yüzde 75’ini ihraç eden bir sanayi kolumuz.

Beyaz eşya üretiminde öne çıkan 6 firma 22 yerli ve uluslararası markayla üretim yapıyor.

Beyaz eşya denilince 6 farklı üründen söz ediliyor. Buzdolabı, derin dondurucu, çamaşır makinesi, kurutucu, bulaşık makinesi ve fırın beyaz eşya sanayisinin ana ürünleri.

2014 yılında 6 milyon 600 bin buzdolabı üretildi. 1 milyon 900 bini içeride satıldı. 4 milyon 700 bini ihraç edildi.

Buzdolabından sonra en fazla üretilen çamaşır makinesi. Çamaşır makinesi üretimi yılda 6 milyon 300 bin adet. 4 milyon 700 bini ihraç ediliyor.

Yılda 3.5 milyon bulaşık makinesi, 4 milyon 200 bin fırın üretimi var. 1 milyona yakın da derin dondurucu üretiliyor.

22.6 milyon üretim

2014 yılında toplam beyaz eşya üretimi adet olarak 22 milyon 600 bin adet.

Yunanlı NBG grubunun Finansbank’ı 3 milyar dolara Katarlılara sattığı açıklandı. Satış kesinleşmedi. Ama Finansbank bu fiyata satıldıysa “ucuza gitti” denilebilir. (Param olsa ben alırdım!) Sadece İstanbul’daki yeni binası 500 milyon dolar eder.

Bankanın toplam aktifleri 90.4 milyar TL, özkaynakları 8.9 milyar TL kredileri 57 milyar TL ve mevduatı da 47 milyar TL. Özel bankalar arasında aktif büyüklük açısından 5. büyük özel banka. 647 şubesi ve 13 bin çalışanı var.

Zavallı Yunanlılar bankayı keyif için değil, AB’nin zorlamasıyla satıyorlar. AB’nin zorlaması nedeniyle konjonktürün en bozuk döneminde bankanın satılmasına çalışıldığından, ”mal fiyatını bulamıyor”.

Finansbank’ı satın alacak olan Katar fonu, daha önce A Bank’ın yüzde 71 hissesini, Boyner’in yüzde 30, BMC tesislerinin yüzde 50 hissesini almıştı.

Katar varlıklı bir ülke. Katar Fonu büyük bir fon. Ne var ki Merkez Bankası’nın ülkelerden doğrudan yatırım olarak Türkiye’ye giriş yapan dövizleri gösteren tablolarında yer alan bilgilere göre 2005 yılından 2014 yılına kadar Katar’dan ülkeye giren net döviz 751 milyon dolar. Toplam 101.2 milyar dolar doğrudan sermaye girişi içindeki payı yüzde 1’in altında.

30

Merkez Bankası topu ortaladı... “Faiz insin” diyenleri de, “faiz çıksın” diyenleri de mutlu edecek formülü uyguladı. Faize dokunmadı.

(Bir ön değerleme yapayım. Başkan’ın yerinde ben de olsam, “mevcut ahval ve şerait tahtında” aynını yapardım. Boş yere Merkez’in başını derde sokmazdım.)

Bu demek değildir ki, Merkez bundan sonra faizi indirmeyecek veya yükseltmeyecek. Merkez’in dokunmadığı faiz oranları “Tabelada yazılı faiz oranları”. Merkez, tabelada yazılı iki faiz oranıyla oynayarak faizi istediği kadar ucuzlatma veya artırma şansına sahip.

Hatırlatmakta yarar var: Merkez’in faizi, bankalar para sıkıntısı duyduklarında, Merkez’den borçlanmak zorunda kaldıklarında uygulanan faiz oranı.

Bankaların ana kaynağı mevduat ve dışarıdan buldukları döviz kredileri. Bankaların mevduat kaynağı 1.2 trilyon TL. Merkez’den aldıkları borç 90 - 100 milyar TL.

Bankalar için esas maliyet, mevduat maliyeti. Ama Merkez’in faizi mevduat faizlerinin inip çıkmasına yol açtığından tüm maliyetleri etkiliyor.

Merkez Bankası kritik faiz kararını açıklayacak. Türkiye’de iş yapmak isteyen önemli bir kesim faizin inişini istiyor. Ancak Fed faiz artırdı. Türkiye’nin şimdi ne yapacağı oldukça önemli

Merkez Bankası bugün faiz toplantısı yapacak. Anadolu’daki KOBİ’ler, esnaf, işadamları faizin inmesini istiyor. Piyasa daha doğru tanımıyla finans çevreleri ise, faiz artırılmalı diyor. Geçen hafta ABD Merkez Bankası’nın faizi artırmasından sonra, “İktidarın hoşuna gitmeyeceğini bile bile bizim Merkez Bankamız da faizi yükseltecek“ diyenler çoğunlukta.

Merkez faizi yükseltirse bankalara verdiği kredinin faizini yükseltecek. Merkez bankalara yaklaşık 90 milyar TL para veriyor. Normal olarak bu parayı yüzde 7.50 olan politika faiziyle vermesi gerekirken, 60 milyar TL’lik kısmını yüzde 7.50 politika faiziyle, 30 milyar TL’sini yüzde 10.75 olan gecelik borçlanma faiziyle veriyor. İşte bu iki farklı faiz oranının karmasıyla ortalama faiz oluşuyor. Bankaların Merkez’den ortalama borçlanma faizi yüzde 8.85 dolayında.

Görülüyor ki Merkez, bugün yürürlükte olan faiz oranlarını değiştirmeden de piyasa faizini yükseltebiliyor. Piyasanın beklediği, bu tür dolaylı faiz ayarlaması yerine, açık

Terörden etkilenen 21 ilimizde 13.8 milyon kişi yaşıyor. Kaçı göç etti, bilmiyoruz. 21 ilde 10 ayda 11 bini aşkın esnaf dükkân kapattı, 1.549 şirket faaliyetine son verdi. Ülke bütünlüğü, can - mal güvenliği kadar ekonomi için de terörün bitmesi şart

İnsanlar için önce can, sonra mal güvenliği önemlidir. Terör Doğu’da yaşayanların hem can güvenliğini, hem mal güvenliğini yok etti. Doğu’da yıllardır yaşamını sürdürenler can kaygısı ile mallarını, mülklerini bırakarak, iş yerlerini kapatarak göç ediyorlar. Terör çatışmaları, insanların yılların birikimi olan mallarının, mülklerinin hasar görmesine, yok olmasına neden oluyor.

İnsanların kayıpları sonunda ekonominin ve ülkenin kaybına yol açıyor.

Şehirlerde yıllardır süregelen ekonomik faaliyetler terörden kesintiye uğrayınca, esnaf ve işadamları iş yapamaz hale geliyor. Yatırım, üretim, ticaret duruyor.

Terörden etkilenen şehirler diğer şehirlerden mal çekemiyor. Diğer şehirlere mal gönderemiyor.

Terörün şehirlerde yaşayanları esnafı ve büyük işyerlerini nasıl etkilediği konusunda yeterli gösterge yok.

Terörden etkilenen şehirlerdeki, bölgelerdeki üniversitelerin, ticaret ve sanayi odalarının, küçük sanayi siteleri

İstanbul Modern’in Direktörü Levent Çalıkoğlu 2015 yılında 42 bin 11 yılda 600 bini aşkın çocuğumuza ve gencimize sanat eğitimi imkânı sağladıklarını söyleyince etkilendim.

Levent Çalıkoğlu anlattı. İstanbul Modern’in görevlileri 38 ilçede anaokulu, ilkokul ve orta eğitim düzeyindeki okulları gezerek İstanbul Modern’i ve müzenin eğitim programlarını tanıtıyormuş. Müzede görevli olan eğitmenler ise öğrencilere müzeyi gezdiriyor, müzedeki eserleri tanıtıyor, daha sonra çocuklara bir sanat çalışması uygulatıyorlarmış.

İstanbul Modern’in eğitim programları 2 yaş itibarıyla başlıyormuş. 2-3, 4-6, 7-10, 11-12, 13-15 yaş grupları için özel eğitim programları varmış. 16 yaş üzeri gençler, gençlik atölyelerinde, sanatçılarla heykeller, animasyonlar, graffitiler üretiyormuş.

Paris’teki Pompidou Sanat Merkezi ile birlikte gerçekleştirilen Genç İstanbul Modern etkinliklerinde ise hem çocuklar hem gençler ses, dans, müzik grafik ve heykel programlarına katılabiliyorlarmış.

Sanat eğitimi önemli

Bu bilgilerden etkilendim. İstanbul Modern’in internet sitesindeki eğitim programlarını izlemeye başladım. Çocuklarımız ve gençlerimiz için bakınız önümüzdeki günlerde ne programlar var: