Bir başka 19 Mayıs (2)

20 Mayıs 2023

Prof. Dr. Cengiz Kuday -  Baskın taarruz

18 Mayıs gecesi Yarbay Hasan Askeri komutasındaki askerler, daha evvelki satırlarda bahsettiğim gibi, siperlere yerleştirilmişti. Kurmay Yarbay Hasan Askeri komutasındaki 2. Tümen İstanbul’dan yola çıkarak 16 Mayıs’ta Akbaş İskelesi’nde toplanmış ve taarruz için hazırlanmıştı. Plana göre düşman donanması ateşinden korunmak için taarruz 18 Mayıs’ı 19 Mayıs’a bağlayan gece 03:30‘da baskın şeklinde başlayacaktı. Harekâta kuzeyden itibaren Yarbay Hasan Askeri komutasındaki (İstanbul) tümeni ve 16. Tümen katılacaktı. Taarruzun başarısı düşmanın baskına uğratılmasına ve taze bir kuvvet olarak gelen 2. Tümen’in dar bir cephede tüm kuvvetiyle hücuma geçerek düşmanı yarmasına bağlıydı. 18 Mayıs’ta Türkler düşmana karşı sayıca üstündüler. Dört tümenli Kuzey Grup Komutanı Esat Paşa’nın 50 bini bulan askerlerine karşı General Birdwood’un 18 bin askeri vardı. Türkler genellikle daha hakim sırtlarda, Anzaklar çukurlardaydı. Ama neylersiniz ki sayı ve daha

Yazının Devamı

Bir başka 19 Mayıs (1)

19 Mayıs 2023

Prof. Dr. Cengiz Kuday - Tarihçiler ve özel ilgi gösterenlerin dışında pek çok kimse Çanakkale Savaşları denince yalnız 18 Mart’ı hatırlar. Oysa 18 Mart Müttefik deniz güçlerinin Çanakkale Boğazı’nı deniz yoluyla geçemeyeceklerini anladıkları gündür. Bu deniz savaşlarının başarısız olması kara savaşlarını gündeme getirir.

O günkü savaşta tümüne yakını yok olan 26. Alay, daha sonra ona yardıma gelen 25. Alay, 27. Alay, harp tarihinde mümtaz bir yeri olan ve mevcudunun tümüne yakını şehit olan 57. Alay daha sonra altın ve gümüş madalyalarla onurlandırılmıştır. 57. Alay’ın komutanı Binbaşı Avni Bey şehit olmuş, öldüğü gün albaylığa yükseltilmiştir. Eski Hava Kuvvetleri komutanlarından Orgeneral Tekin Arıburnu’nun babasıydı. O gün Gelibolu’nun çıkarma yapılan muhtelif yerlerinde, her biri sayfalarla anlatılacak kahramanlık menkıbeleri cereyan etmiştir.

25 Nisan 1915 ve Yarbay Mustafa Kemal

18 Mart deniz savaşından 38 gün sonra Müttefikler yine güçlü donanmalarının

Yazının Devamı

İki 19 Mayıs: 1919’da Samsun 1938’de Hatay

19 Mayıs 2023

Safa Tekeli - Ulusal kurtuluş mücadelesini başlatmak üzere 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ayak basan Atatürk, 19 Mayıs 1938’de hastalığına rağmen, Hatay davasının kazanılması hedefiyle Mersin’e gidecekti.

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1919’da çıktığı Samsun’da Kurtuluş Savaşı’nın meşalesini ateşliyordu. 19 yıl sonra ise son kez izlediği 19 Mayıs törenlerinden sonra, Hatay’ın kurtuluş mücadelesinin kazanılması amacıyla hasta haliyle Mersin’e hareket ediyordu. Hatay’da yapılacak seçimler öncesinde Fransızlara karşı güçlü bir mesaj vermeyi amaçlayan Atatürk’ün hastalığı bu gezide hızla ilerleyecekti.

Cumhurbaşkanı Atatürk, 19 Mayıs 1919’un 19’uncu yıldönümünde, “Gençlik Bayramı”nı Ankara Stadyumu’nda, konuğu Yugoslavya Harbiye ve Bahriye Bakanı General Ljubomir Mariç ile izledikten sonra Mersin’e doğru yola çıkacaktı. Atatürk, hareketinden önce Ankara Garı’nda, Başbakan Celâl Bayar ve Genelkurmay

Yazının Devamı

Türkiye’nin sandıkları

14 Mayıs 2023

Safa Tekeli - Osmanlı’da bugün ‘kanun hükmünde kararname’ olarak niteleyebileceğimiz ‘Talimat-ı Muvakkate’ye göre yapılan ilk seçim sonucuna göre, 69’u Müslüman, 46’sı gayrimüslim mebustan oluşan Meclisi Umumi 19 Mart 1877’de ilk oturumunu gerçekleştirir...

Safa Tekeli - Türkiye’de ilk anayasalı düzen ve parlamentonun 147 yıllık bir geçmişi var. Osmanlı’nın etnik isyanlarla sarsıldığı ve devletin çözülme tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı bir dönemde; Yeni Osmanlılara göre, anayasalı ve meclisli bir sisteme geçilirse işler düzelme yoluna girecek, Avrupalıların baskıları sona erecektir.

Sultan Abdülaziz, 1876 yılında tahttan indirilir ve yerine V. Murat padişah olur. Yeni sultanın akıl sağlığının bozulduğu gerekçesiyle 3 ay sonra II. Abdülhamit saltanata gelir. II. Abdülhamit, tahta çıktıktan sonra, kanunuesasinin ilan edileceğini belirtmez. Kanunuesasinin ilanı zaman alacağından ilk önce seçimlerin yapılması yoluna gidilecekti. Seçimlerde uygulanmak

Yazının Devamı

Sudan’da çatışmanın dinamikleri

29 Nisan 2023

BİLGAY DUMAN- Afrika’nın yüzölçümü açısından en büyük üçüncü ülkesi olarak bilinen Sudan’da, 15 Nisan’da başlayan iç çatışma, bölgesel ve hatta küresel etkiler üretebilecek bir düzeye evriliyor. Nisan 2019’da ülkeyi 30 yıl boyunca yöneten Ömer el-Beşir’e karşı yapılan darbe sonrası kurulan Egemenlik Konseyi’nin iki güçlü figürü Abdulfettah Burhan’ın liderliğindeki Sudan Ordusu ve Muhammed Hamdan Dagolo’nun hükmettiği Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında yaşanan çatışmalar, hem jeopolitik konumu hem de siyasi ve tarihi geçmişi ile Afrika’nın kritik öneme sahip ülkelerinden olan Sudan’ı adeta yangın yerine çevirmiş durumda. Her ne kadar iki taraf arasındaki çatışmalar bir anda çıkmış gibi bir görüntü oluşsa da çatışmanın iç, bölgesel ve küresel dinamikleri var. Çatışmanın tarafları el-Beşir sonrası ülke yönetimini elinde bulunduruyor. Bu da doğal olarak doğrudan

Yazının Devamı

Neriman Saryal’ın ‘Kadın-Ana’ şiirinin analizi

28 Nisan 2023

FATMA FULYA TEPE- Bu yazıda 114K103 numaralı TÜBİTAK projem kapsamında çalıştığım, 1966-1974 yılları arasında çıkan Türk Kadını dergisinde basılan Neriman Saryal’ın ‘Kadın-Ana’ şiirini analiz edeceğim. Edebiyatta buna şiirin yakın okumasını yapmak deniyor. Burada önce şiiri verip, sonra yakın okumasına geçeceğim. Bu şekilde toplumda kadının yeri konulu bir şiirin yakın okumasının nasıl yapabileceğini örneklemek istiyorum. Önce şiir:

Kadın-Ana
Sorumluluk demek,
Görmek ve çözmek demek,
Yığın yığın dertlerini,
Geri kalmış ülkenin.
Kadınsın ve anasın,

Yazının Devamı

Uyuşmazlıklarda arabulucu zorunlu

27 Nisan 2023

ZAFER İŞERİ - 7. Yargı Paketi olarak da bilinen kanun, Resmî Gazete’de yayımlandı. Genel olarak; çocuğu bakıma muhtaç veya hasta olan annelere infaz ertelemesi, uyuşturucu maddelerle mücadelede cezaların artırılması, Kat Mülkiyeti Kanunu’ndan doğan uyuşmazlıklarda arabuluculuk zorunluluğu, haciz işlemi ve göçmen kaçakçılığına ilişkin düzenlemeler yapıldı.

Kanun; kira ilişkisi, taşınır veya taşınmazların paylaştırılması ve ortaklığın giderilmesi, Kat Mülkiyeti Kanunu’ndan doğan uyuşmazlıklar ve komşu hakkından doğan uyuşmazlıklar için dava açmadan önce arabulucuya başvurma şartını öngörüyor. İcra İflas Kanunu’na yönelik değişiklikler yapıldı. İcra müdürleri konut haczi kararını hâkim onayına sunacaklar.

1 yıl ertelenebilecek

Haciz işlemi sırasında borçluyla birlikte yaşayan aile bireylerinin kişisel malları ve aile bireylerinin ortak kullanımına yarayan ev eşyalarının haczedilemeyeceği; haciz işleminin, icra takibinin alacak bedelini aşacak şekilde yapılamayacağı kanunda düzenlendi.

Hapis cezasına çarptırılan anne, 18

Yazının Devamı

Milliyetçi ve eşitlikçi devlet feminizmi türleri

23 Nisan 2023

Doç. Dr. Fatma Fulya Tepe / fulyatepe@aydin.edu.tr - Prof. Dr. Per Bauhn / Linnaeus Üniversitesi, İsveç - Devlet feminizmi kadınların hakları ya da en önemli çıkarlarını teşvik eden devlet politikaları olarak tanımlanmaktadır. Devlet feminizminin ayrıca eşitlikçi ve milliyetçi versiyonlarını ayırt etmek mümkündür. Eşitlikçi devlet feminizmi, kadınların hakları ya da en önemli çıkarlarını belli bir toplumsal cinsiyet eşitliği ilkesine göre teşvik eden devlet politikaları olarak tanımlanabilir ve İskandinav ülkelerinde bulunan devlet feminizmi deneyimi bu tipe örnek olarak verilebilir. Milliyetçi devlet feminizmi ise belli bir ulusun üyeleri olarak kadınların haklarını ya da en önemli çıkarlarını, kadınların o ulusa ve o ulusun devletine desteği karşılığında teşvik eden ulusal devlet politikalardır. 114K103 nolu Tübitak projemde çalıştığım Türk Kadını (1966-1974) dergisinin sayılarında milliyetçi devlet feminizmi olarak tanımlanabilecek bir söylem bulunmaktadır. Bu söylemin milliyetçi devlet feminizmi olarak

Yazının Devamı