Doç. Dr. Cem Arıtürk

Doğduğumuz andan itibaren sürekli çalışan ve vücudun olmazsa olmaz tek organı olan kalp ile kalbin lojistik ortağı olan damarlar, zaman içinde en çok yıpranan yapılar arasında yer alırlar. Kalp - damar hastalıkları açısından en önemli risk faktörlerinden biri olan genetik altyapı ve ailesel faktörler, yaşlanma süreci ile birleşince hastalıkların ortaya çıkması kaçınılmaz oluyor. Genetik alt yapımızı ve ailesel faktörlerimizi değiştiremesek de sonradan gelişebilecek risklerden uzak durarak kalp - damar sistemi hastalıklarından ve diğer sağlık sorunlarından korunmak mümkün.

İnsan vücudunda damarları, temel olarak atardamarlar ve toplardamarlar olarak 2 kategoride inceleyebiliriz. Atardamarlar, kalpten çıkan aort damarı ile başlayarak dokulara temiz kanı taşıyan damarların tamamıdır. Toplardamarlar ise dokular ve organlar tarafından kullanılan kanı kalbe taşıyan damarların tamamıdır. Vücudumuzda özellikle atardamar hastalıkları, hayat kaybı ile sonuçlanabilecek çok ciddi sonuçlara neden olabiliyor.

Dünyanın En Ölümcül Hastalığı: Damar Sertliği

Dünyada ölüm nedenleri arasında ilk sırada yer alan ve Türkiye’de yaklaşık olarak 4-5 milyon erişkini etkileyen “damar sertliği”

Bugün sizlere, atardamar hastalıkları deyince koroner arter hastalıklarından hemen sonra akla gelen iki sorundan bahsedeceğim. Bunlardan ilki özellikle bacak damarlarını etkileyen periferik arter hastalığı ve diğeri felçlerle sonuçlanabilen karotis yani şah damar tıkanıklıkları.

Şah Damar Tıkanıklıklığı

Önceliği şah damar tıkanıklığına verelim. Öyle ki hem hastalığın erken evrelerindeki şikâyetlerin hayat konforu üzerine etkisi hem de ileri dönem hastalarda gelişebilecek geçici veya kalıcı felç riski nedeni ile şah damar tıkanıklıkları hastalar açısından çok sorun çıkarabilmektedir. Halk arasında “şah damarları” olarak bilinen karotis arterleri, boynun her iki yanında yer alan beyne oksijence zengin kanı ulaştıran damarlardır. Beynin ve yüzdeki, boyundaki, saçlı derideki dokuların kan dolaşımının önemli bir bölümü bu şah damarları aracılığı ile sağlanır. Vücuttaki her atardamarda olduğu gibi şah damarlarda da aterosklerotik (damar sertliği) sürece bağlı olarak daralma ve tıkanma riski mevcuttur. Her damar sertliği sürecinde olduğu gibi yağ ve kireç içerikli aterom plaklarına bağlı olarak meydana gelen şah damar tıkanıklığında hedef organ beyin olduğu için hastalığın olası

Damar sağlığı ve özellikle de atardamar sağlığı denince akla gelen pek çok faktör mevcut. Ancak bunlardan bazıları, hem günlük hayatımızda sürekli karşımıza çıktığı için hem de önüne geçilebilecek ve damarlar üzerindeki etkileri engellenebilecek sorunlar olduğu için ilk planda aklımıza gelmektedir. Evet mahşerin üç atlısı gibi karşımıza dikilen ve maalesef hastaların pek çoğunda ikisini ya da üçünü beraber gördüğümüz hastalıklardan bahsediyorum: Diyabet (şeker hastalığı), Hipertansiyon (yüksek tansiyon) ve Kolesterol (Hiperkolesterolemi), nam-ı diğer kan yağlarında yükseklik.

Diyabet, hipertansiyon ve hiperkolesterolemi damar hastalıkları oluşturma riski çok yüksek olan 3 hastalıktır. Bu 3 hastalık genel yaşam tarzı, hareketsizlik, beslenme özellikleri gibi faktörlerden etkilendiği için beraber görülme olasılıkları da yüksek olan hastalıklardır. Dahası her birinin bir diğerini tetikleyebilme ve birbirlerinin etkilerini arttırabilme ihtimalleri damar sağlığı açısından ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.

Diyabet

Halk arasında bilinen adıyla şeker hastalığı, yani diyabet kronik süreçli ve vücuttaki pek çok organı etkileyen bir hastalıktır. Kan glikoz seviyesinin

“O sabah da erken kalkıp kahvaltısını ettikten sonra şeker ve tansiyon ilaçlarını içti ve işe gitmek üzere evinden çıktı. Uzun süredir spor yapmadığı ve bu arada hayli kilo aldığı için arabasına inene kadar nefes nefese kalmıştı. Arabaya binmeden cebinden çıkardığı paketten bir sigara yaktı ve derin bir nefes çekti. Arabaya bindiğinde içini anlam veremediği bir ağırlık doldurmaya başlamıştı. Yaktığı sigaradan derin bir nefes daha çekerek söndürdü. Camları sonuna kadar açarak, yoğun trafikte 15 dakikada işine ulaştı. Boncuk boncuk terlemeye başlamıştı. Ofisteki masasına ulaştığında iş arkadaşları ondaki garipliği fark etmişlerdi. Dışarıdan bakıldığında beti benzi atmış görünüyordu. Derken evden çıktığında belirmeye başlayan ağırlık, göğsüne çökmüş bir ağrıya dönüşmüştü. Sol kolu uyuşuyor, alnından terler damla damla şakaklarına dökülüyordu. Masasının hemen yanındaki sandalyesine oturup kravatını gevşettiğinde zar zor nefes alabiliyordu…”

İşte bir romandan alıntı gibi duran bu paragraf, aslında kalp krizi geçirmekte olan bir insanın yaşadıklarının kısa bir kesitini anlatıyor. Kalp krizi -tıbbi adı ile myokard enfarktüsü- kalp kasını besleyen koroner damarlarda zaman içinde ve

Churchill denince çoğumuzun aklına hemen İngiliz politikacı Winston Churchill gelir. Ancak son yıllarda, bir akım şeklinde pek çok kafede ve restoranda bir içecek olarak Churchill (Çörçil) adını görmekteyiz. İzmir Bostanlı Balık Barınağı'ndaki bir mekânda ilk defa yapılan ve mekânın sahibi Ahmet Bey’in lakabı olan “Churchill” adı ile anılan içecek özellikle yaz dönemlerinde ferahlatıcı etkisi ile akıllara geliyor.

Limon suyu, soda, tuz karışımından oluşan çörçilin orijinal tarifi şu şekilde. 1 büyük limonun suyu sıkılıp üzerine 1 çay kaşığı tuz ilave edilir ve son olarak bir şişe (200 ml) soda eklenir. Sonuçta üzeri köpüklü ve içimine doyum olmayan, serinletici bir içecek ortaya çıkar. Ben bu tarife ek olarak, yarım limonu dilimleyip havanda 6-7 yaprak nane ile döverek sodayı eklemeyi de seviyorum. Farklı bir ferahlık ve lezzet katıyor.

Mide bulantısı, baş dönmesi, halsizlik ve yorgunluk gibi günlük şikayetlere iyi geldiği söylenen bu içecek aslında ne etkilere sahip?

Özellikle fazla alkol tüketiminin sonunda meydana gelen şikayetler için kullanıldığından da anlaşılabileceği gibi çörçil, vücuttaki sıvı-elektrolit kaybını dengeleyen bir içecek. Gerek sodadaki elektrolitler

Yaz aylarının gelmesi ile birlikte hava sıcaklıkları yükselmeye başladı. Özellikle İstanbul gibi metropollerde, yeşil alanların kısıtlılığından dolayı hissedilen sıcaklıklar günlük hayatı olumsuz etkileyebilecek seviyelere ulaşabiliyor. Kalp hastaları, yaşlılar, bebekler gibi sıcak havalardan etkilenme ihtimali yüksek olan kişilerin özellikle dikkat etmesi gereken bir üç ay var önümüzde. Alınabilecek basit önlemlerle yaz aylarını rahat geçirmek mümkün. Beslenme konusu da yaz aylarında önem kazanmakta. Sağlıklı, sorundan uzak bir yaz dönemi için aşağıdaki 7 beslenme önerisine uymakta fayda var. İşte yazınızı kolaylaştıracak 7 beslenme önerisi:

1) Sıvı alımına özen gösterin.

Kilo, boy, yaş, cinsiyet ve var olan hastalıklara göre değişiklik göstermekle birlikte yaz aylarında günde 2,5-3 litre su tüketmek gerekiyor. Su haricinde miktarına dikkat etmek üzere taze meyve suları, ayran, soda, maden suyu, çay, meyve çayları ve kahve de tüketilebilir. Tansiyon, kalp hastalığı gibi kronik hastalıkları olanların ise hekimlerinin tavsiyelerine mutlaka uyması gerekli.

2) Sıvı içeriği yüksek meyve ve sebzeleri tercih edin.

Salatalık, karpuz gibi meyve ve sebzeler içerdikleri sıvı

Kadınlarda karnın alt kısmındaki toplardamarların bir hastalığı olan Pelvik Konjesyon Sendromu (PKS) toplumda sık karşılaşılan bir hastalıktır. Nedeni bulunamayan ve uzun süre (6 aydan fazla) kasık, alt karın ağrısı yaşayan kadınların üçte birinde tek başına veya diğer hastalıklarla birlikte PKS bulunmaktadır.

PKS, köken ve oluşum mekanizması olarak bacaklardaki venöz yetmezlik ve varis sorunu ile çok benzerdir. Kadınlarda karnın alt tarafında yerleşmiş rahim, yumurtalık gibi organların kanını toplayan toplardamarlarda ve bacağın üst kısmındaki toplardamarlarda çeşitli nedenlerle meydana gelen genişleme ile birlikte akım bozulması hastalığın temelini oluşturur. İlk safhalarında geri dönebilir, geçici bir genişleme ile birlikte akım sorunu mevcutken ilerleyen safhalarda damarlarda meydana gelen akım ve yapı sorunları kalıcı hale gelir.

Gebelik En Önemli Etken

PKS kadınlarda özellikle 30’lu yaşlardan itibaren görülmektedir. Gebelik, PKS oluşumundaki en önemli nedendir. Gebelik sırasında meydana gelen hormonal değişimlerin damarlar üzerindeki etkisinin yanı sıra, karın içinde büyümekte olan bebek ve rahim nedeni ile damarlarda meydana gelen akım, basınç değişiklikleri de

Tüm yıl devam ettirilen beslenme alışkanlıklarının unutulup mide-bağırsak sisteminin dinlendirildiği bir ayı bitirmek üzereyiz. Ramazan ayının ardından gelen bayram döneminde, özellikle 1 ay boyunca mide-bağırsak sisteminde meydana gelen değişiklikler dikkate alınmadan aşırı ve dengesiz şekilde yemek yenilirse sağlık açısından ciddi sorunlar yaşanabilmektedir. Bu nedenle aşağıdaki 7 maddeye dikkat etmek bu dönemi sağlıklı ve sorunsuz şekilde atlatmak açısından çok önemlidir.

Karbonhidrat tüketiminizi kısıtlayın

Unlu mamuller ve şekerli besinler, özellikle insülin salınımını arttırarak yemek yendikten kısa bir süre sonra kan şekerinin düşmesine ve tekrar acıkmaya neden olmaktadır. Bu nedenle öğünlerde ekmek, pilav, makarna ve tatlı gibi karbonhidrat içerikli gıdaları belirli miktarlarda tüketin.

Sütlü tatlıları ve doğal şekerlerle yapılmış tatlıları tercih edin

Hamurlu tatlılar hem içeriklerindeki un hem de şekerden dolayı, sütlü tatlılara oranla daha fazla karbonhidrat içermektedirler. Bununla birlikte sütlü tatlıların sindirim süreci de hamurlu tatlılara oranla daha kolaydır. Benzer şekilde hurma, kuru incir, kuru kayısı gibi doğal şeker kaynakları ile hazırlanmış