Her ayın ilk günlerinde o ayın sebze ve meyvelerini gözden geçirip, faydalarından yararlanmaya çalışıyor musunuz? Buzdolabınızı gözden geçirdiğinizde sağlıksız atıştırmalıklar yerine mevsim meyve sebzelerini görüyorsanız, doğru yoldasınız demektir.
Meyve sebze tüketimi ve hastalıklarla ilgili günümüze kadar yapılan sayısız çalışma bulunuyor. Kardiyovasküler hastalıklar, obezite, kronik inflamasyon, hipertansiyon, kanser bunlardan bazıları.
Meyve sebze tüketimi önde gelen ölüm nedenlerinden biri olan kronik hastalıkların riskini azaltmaya yardımcı olur, içerdikleri lifle mikrobiyatınıza da olumlu yönde katkıda bulunur. Aynı zamanda vitamin, mineral ve antioksidanlarla bağışıklığı da destekler. Tüm bu özellikleriyle sağlığınıza katkıda bulunan farklı sebze meyvelerin sağlıklı beslenmenin bir parçası olarak her gün yeterli miktarda tüketilmesi önemlidir.
Tablo çok kötü değil
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) verilerine göre, her 10 yetişkinden sadece biri yeterli meyve sebze tüketiyor. Ülkemizde durum ne diye baktığımızda ise aslında tablo çok da kötü görünmüyor. Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2019 verilerine göre, bireylerin %52.9’u her gün sebze tüketiyor. Hiç tüketmeyenlerin oranı %0.6, haftada 2-3 tüketenler ise %21.5 olarak bulunmuş. Toplam meyve tüketimine bakıldığında ise her gün tüketenler %53.4, hiç tüketmeyenler %1.1, haftada 2-3 tüketenler %20.1 olarak karşımıza çıkıyor. Ortalama sebze meyve grubu tüketimimiz ise günlük 415 gram. FAO/WHO’nun kalp hastalığı, kronik hastalıkların önlenmesi için günde en az 400 g meyve ve sebze önerisini hatırlatmakta fayda var.
2 meyve, 3 sebze
Dünya genelinde yaklaşık 2 milyon yetişkini içeren metaanaliz araştırması bu ay yayımlandı. Amerikan Kalp Derneği’nce yayımlanan bu araştırma 2’si meyve 3’ü sebze olmak üzere günde yaklaşık beş porsiyon meyve ve sebze yemenin muhtemelen daha uzun bir yaşam için en ideal miktar olduğunu belirtiyor. 26 çalışmadan elde edilen, 29 ülke ve bölgeden 2 milyondan fazla katılımcıyı içeren bu metaanaliz çalışmasında önemli sonuçları sizlerle de paylaşmak istedim.
Günlük ortalama beş porsiyon meyve ve sebze alımı, en düşük ölüm riskiyle ilişkili bulunurken, 2 porsiyon meyve ve 3 porsiyon sebze tüketimi en uzun ömürlülükle ilişkilendiriliyor. Günde beş porsiyon meyve ve sebze tüketenlerin ölüm riski %13 daha düşük olarak belirtilirken, kardiyovasküler hastalıklardan ölüm riskinin %12, kanserden ölüm riskinin %10, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (COPD) gibi solunum hastalıklarından %35 daha düşük ölüm riskine sahip oldukları belirtiliyor.
Bu sonuçlardan da yola çıkarak, her öğünde tabağınızın yarısını meyve ve sebze grubuyla doldurmaya özen gösterin. Her meyve sebzenin sağlayacağı yararın aynı olmadığını da unutmayın. Örneğin, portakal ve mandalinanın son zamanları iken C vitamini kaynağı bu meyveleri tüketmeye özen gösterin. C vitamininin bağışıklık sisteminden yara iyileşmesine, kemik sağlığının korunmasından beyin fonksiyonunu artırmaya kadar vücudunuzda birçok önemli rolünün olduğunu unutmayın.
2021 Meyve ve Sebze Yılı
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 2021 yılını Uluslararası Meyve ve Sebze yılı olarak ilan ettiğini daha önce sizlerle paylaşmıştım. Meyve ve sebzelerin genellikle sağlıksız atıştırmalıklardan ve abur cuburlardan daha pahalı olması meyve ve sebze tüketiminin azalmasına sebep olabiliyor. Meyve ve sebzelerin herkes için ulaşılabilir, erişilebilir ve uygun fiyatlı olmasını sağlamak, gıda güvenliğinin sağlanması ve yetersiz beslenmeyle mücadelenin temelidir. Aslında burada herkesin bir rolü var. Bir beslenme uzmanı olarak meyve ve sebzelerin sağlığa olan faydalarını, bu konuda yapılan güncel araştırmaları her fırsatta anlatmaya devam edeceğim.
Mart meyveleri: Muz, elma, portakal ve mandalina
Mart sebzeleri : Pancar, havuç, kuşkonmaz, turp, ıspanak, brokoli, marul, nane, maydonoz, kereviz, tere
