Statünün yeni sembolü ikinci pasaport

Yatırım yoluyla vatandaşlık programıyla dünyanın dört bir yanından başvuru alan Malta’yı bu kadar cazip kılan ne? İtalya’nın güneyinde yer alan, Avrupa Birliği (AB) üyesi adalar devleti Malta’ya 2018’e dek 40 ülkeden, aralarında ultra zenginlerin de olduğu bini aşkın vatandaşlık başvurusu yapıldı. Son olarak, 2 bini aşkın ismin Malta vatandaşlığı aldığı 2018’in son günü basına yansıdı.

Malta, Gozo ve Comino Adaları’ndan oluşan Akdeniz takımadası Malta, Avrupa ve Kuzey Afrika arasındaki stratejik konumu nedeniyle tarih boyu farklı güçlerin hakimiyetine girse de, 1964’te bağımsızlığını elde edip 2004’te AB üyesi oldu. Yaklaşık 430 bin kişilik nüfusuyla dünyanın en küçük devletleri arasında yer alsa da; güneşli iklimi, hareketli yaşamı, eğitim olanakları ve güvenli koşulları sayesinde kısa sürede popüler turizm destinasyonları arasına girdi. 2014’te yürürlüğe giren yatırım yoluyla vatandaşlık programı ise Malta’yı “En ucuz AB vatandaşlığı almanın yolları” listelerinin başına taşıdı.

“Birkaç tane toplayan var”

Resmi adıyla Malta Bireysel Yatırım Programı (MIIP), sunduğu vergi avantajlarının yanı sıra ABD, Kanada, Japonya dahil 160’tan fazla ülkeye vizesiz seyahati mümkün kılıyor. Bu programa başvuru için, 18 yaşını doldurmuş olmak, sicili temiz ve sağlıklı olmak kriterlerinin yanı sıra 650 bin euro başvuru ücreti ödemek ve Malta’da 350 bin euro tutarında gayrimenkul satın almak veya 16 bin euro yıllık kira bedeli üzerinden beş yıllık kira sözleşmesi yapmak gibi finansal koşulların karşılanması talep ediliyor. Bu yolla edinilen vatandaşlık, yaşam boyu korunmakla kalmıyor, “yatırım” fikrine uygun olarak gelecek nesillere de aktarılabiliyor. İkinci pasaport sahibi olmak, son yıllarda dünya çapında rağbet gören bir alan. 2017’de İngiltere’de yapılan bir araştırmaya göre, ikinci vatandaşlık daha fazla özgürlük, seyahat ve kariyer fırsatı olarak görülüyor. Ancak yatırım yoluyla edinilen versiyonu, özellikle ultra zenginler arasında popülerleşmiş durumda. Yatırım danışmanlık şirketleri, ikinci pasaportun varlıklı çevreler için bir tür “statü sembolü” anlamı taşıdığını söylüyor. Bu şirketlerden Henley & Partners Başkanı Christian Kalin bu durumu, “Bir jetiniz ve iki uçağınız varsa, sıra ikinci pasaporta gelmiş demektir. Birkaç tane pasaport toplayan müşterilerimiz bile var” diye özetliyor.

1984’te hayata geçirdiği yatırım yoluyla vatandaşlık programıyla bu yolu açan ilk ülke Karayipler’deki Saint Kitts ve Nevis adaları oldu. O zamandan bu yana, aralarında Portekiz, Yunanistan, İspanya ve Türkiye’nin de bulunduğu birçok ülke benzeri uygulamaları hayata geçirdi. Bugün Türkiye’de yatırım yoluyla vatandaşlık elde etmek isteyenlere, 500 bin dolar sabit sermaye yatırımı yapmak ya da 3 yıl satmamak koşuluyla 250 bin dolar tutarında gayrimenkul satın almak gibi opsiyonlar tanınıyor.

Malta pasaportu 9’uncu sırada

Ülkelere sağladığı vizesiz seyahat olanağına dayalı olarak pasaportların sıralandığı indekslerden biri olan Henley Pasaport İndeksi 2019’a göre Malta pasaportu, 182 ülkeye erişimle 9. sırada yer alıyor. Listenin zirvesinde ise 190 ülkeyle Japonya var. 111 ülkeye vizesiz seyahat tanıyan Türkiye pasaportu ise 52. sırada.