Havada 500 milyon dolarlık mesai...

SERKAN ARMAN- Türkiye yaklaşık 20 yıldır havacılık devi Airbus’ın tedarik zincirinin parçası. A350 de dahil olmak üzere tüm Airbus uçak programlarının da ortağı... Airbus Türkiye Başkanı Simon Ward, “Airbus Türkiye’de, Türkiye de Airbus’ta demek yanlış olmaz” diyor. 24 yıldan fazla bir süredir Airbus bünyesinde çalışan Ward, “Airbus 2020 ile 2030 yılları arasında Türk tedarikçilerden kümülatif 5 milyar dolarlık ciro elde etmek için Türkiye’deki kaynaklarını genişletmeye devam ediyor. Airbus uçakları için Türkiye’de üretilen ve ihraç edilen parçaların yıllık toplam değeri 500 milyon dolara yaklaştı. Bu değeri artırmak istiyoruz” diyor. Simon Ward ile havacılık kariyerini, Airbus’ı ve yatırım planlarını konuştuk...

24 yılı aşkın süredir Airbus’tasınız. Havacılık maceranız nasıl başladı ve şekillendi? Bir tutku muydu yoksa potansiyeli yüksek bir kariyer planlaması mıydı?

Kariyerime 16 yaşımda Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı için silah sistemleri üreten bir firmada stajyer olarak başladım. Airbus ile ilk kez, titanyum kaynağı için gerçekleştirilen ortak bir projemizde tanıştım. Bana kanat montajlarında imalat mühendisliği müdürü olarak bir iş teklif ettiler, bu kariyerim için planladığım bir şey değildi. Fırsatlara sahip olduğum için şanslıydım ve her zaman değer katabileceğimi düşündüğüm kariyer seçeneklerinde tercihte bulundum.

Bugüne kadar çalışma hayatınızdaki en önemli 3 dönüm noktasını saymanız gerekse neler paylaşırdınız?

İlk önce stajyerliğim ve çıraklığım süresince, fabrikaya bir okullu çocuk olarak girdim ve büyümüş bir adam olarak çıktım. Karakterimi şekillendiren bu yıllar, konum ya da unvanları ne olursa olsun şirketteki herkese saygı duymayı öğrendiğim bir dönem oldu. Herkesin başarıya katkıda bulunma becerisine sahip olduğunu, bunun içinse yalnızca teşvik edilmesi gerektiğini gözlemledim. Bir sonraki dönüm noktası muhtemelen geçmişte çalıştığımdan çok daha büyük bir şirket olan Airbus’a katılmak oldu. İş ve görev tanımından çok daha fazlasını sunabilen ve sadece yetkilendirilmeye ihtiyaç duyan inanılmaz yetenekli insanlardan oluşan bir şirket buldum. Başarısızlıktan korkulmaması ve bir öğrenme fırsatı olarak görülmesi gerektiğini de öğrendim. Her zaman kazanırsak hiçbir şey öğrenemeyiz, aynı zamanda imkânsız göründüğünde bile mücadeleye devam etmek için asla ‘basitçe başarısız olmamayı’ öğrendim. Son olarak hayatımdaki üçüncü dönüm noktası, hakkında çok az şey bildiğim Türkiye’ye 2006’daki ilk ziyaretimdi. Havacılıkta tanıştığım insanların hırsı açık ve takdire şayandı. Türkiye, birçok zorlukla karşı karşıya olan bir ülke ama halkının her türlü sorunun üstesinden gelmek için sarsılmaz bir kararlılığı var ve bunun kabul edilmesi gerekiyor.

Yaklaşık çeyrek asırlık hizmetiniz boyunca Airbus’ın size öğrettiği en önemli 3 şey neydi?

 1) Hayal kurmaktan asla korkmayın ve bu hayali gerçeğe dönüştürmek için mücadeleye hazır olun.

2) Başarısızlık, alacağınız en iyi ve en pahalı derstir. Başarısızlık için kendinizi veya başkalarını cezalandırmayın, bundan ders çıkardığınızdan emin olun!

3) Ekibinize güvenin, hayalleri gerçeğe dönüştürmeleri için onları güçlendirin

Türkiye ile yollarınız nasıl kesişti? Buraya gelmek sizin seçiminiz miydi, yoksa tesadüfler mi rol oynadı? Türkiye’de hangi rollerde oynadınız?

Türkiye’ye ilk olarak 2006 yılında Türkiye için işbirliği ve ofset sorumlusu olarak geldim. Bu görevimi daha sonra Airbus yolcu uçaklarının tamamı için işbirliği ve ofset başkanı olacak şekilde genişlettim, ancak Türkiye’nin kalbimde her zaman özel bir yeri vardı ve bu 2006’daki ilk ziyaretimde kazınmıştı. Türkiye’deki Airbus operasyonlarının tümünün başına geçme fırsatı doğduğunda, bu benim için doğal bir evrimdi ve bu büyüleyici ve heyecan verici ülke hakkında daha fazla şey öğrenme şansını verecek bu teklifin üzerine atladım.

Stratejik tasarım ve üretim ortağı

2006’dan bu yana ekibimizle birlikte Türk havacılık sanayisinin gelişimi için çok çalıştık. Airbus’ın Türkiye’den alımlarının o tarihten bu yana yılda 35 milyon dolardan yılda 500 milyon dolara çıktığına tanık oldum. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii, bizim için stratejik bir tasarım ve üretim ortağına dönüştü. Airbus olarak biz, A400M programına ortak olarak dünyanın en büyük C235 uçak filosu olan Türkiye ile müşteri tabanının büyüdüğünü gördük. Türk Hava Yolları istikrarlı bir şekilde dünyanın önde gelen havayollarından biri haline geliyor ve Pegasus, filosunun neredeyse tamamı Airbus’a ulaşan harika bir düşük maliyetli havayolu şirketi haline geliyor.

Yeni rolünüz, Türkiye’de Airbus stratejileri geliştirmekten büyüme fırsatları yaratmaya kadar uzanıyor... Türkiye, Airbus için ne kadar önemli? Kısa ve orta vadeli yol haritanız nasıl görünüyor?

Airbus’ın başarısında Türkiye’nin mutlak payı var. Türkiye’nin Airbus uçakları için ürettiği ve ihraç ettiği parçaların yıllık toplam değeri 500 milyon dolara yaklaştı. Bu değeri artırmak istiyoruz . Airbus, yaklaşık 40 yıldır Türkiye’nin uzun vadeli stratejik ortağı olarak hareket ediyor. Türk Hava Yolları, Milli Savunma Bakanlığı, Savunma Sanayii Başkanlığı, Türk Hava Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri ve Sahil Güvenlik Komutanlığı işbirlikleri sayesinde Türkiye en önemli uluslararası pazarlarımızdan biri konumuna ulaşmış durumda. Türk havacılık ve savunma sanayisinin kararlı bir ortağı olarak Türkiye’nin bu alandaki endüstriyel mükemmelliğine hem katkı sağlıyor, hem de çok şey öğreniyoruz. Türkiye ile ilişkimiz 1985 yılında ilk yolcu uçağımız olan A310’un Türk Hava Yolları’na teslim edilmesiyle başladı ve bu uçakla İstanbul - Singapur seferi açıldı. Bugün Türkiye, dokuz operatörle hizmet veren 300’den fazla Airbus yolcu ve kargo uçağı ile Avrupa’nın üçüncü büyük Airbus pazarı konumunda. Toplamda 120’ye yakın uçak Türkiye’deki havayollarına teslim edilmek üzere sipariş defterinde bulunuyor. Türk sanayisi ile birçok farklı alanda devam eden ve üzerine inşa etmek istediğimiz birçok projemiz var. En yeni uçağımız A220’den en verimli ve en modern geniş gövdeli A350’ye kadar bugün uçan her Airbus yolcu uçağının üzerinde ‘Made in Turkiye’ parçaları olduğunu gururla söyleyebilirim. Türkiye aynı zamanda askeri nakliye uçağımız A400M programının da kurucu ortağıdır. Türkiye aynı zamanda dünyanın en büyük Cougar helikopter ve CN235 nakliye uçağı operatörüdür. Türkiye ile uzay programında da işbirliğimiz bulunuyor. 2017 yılında Airbus, Türksat 5A ve 5B telekomünikasyon uyduları ihalesini kazandı. Airbus, bugün uzay projelerini destekleyerek, gelecekte uzun vadeli bir ortak olarak Türk uzay endüstrisinin bir parçası olmak istiyor. Airbus, Türkiye ile yalnızca telekomünikasyon uyduları için değil, aynı zamanda Türk Hava Kuvvetleri’nin Göktürk-1 EO Uydusunun değiştirilmesi gibi yaklaşan askeri istihbarat uydusu projeleri ve ayrıca Türkiye’nin iddialı ay misyonları için ortak olmaya hazır ve istekli. Bu vizyondan hareketle Airbus Türkiye’de, Türkiye de Airbus’ta demek yanlış olmaz.

‘Türkiye küresel tedarik zincirimizin ayrılmaz parçası’

Türkiye, çeşitli hamlelerle havacılıktaki iddiasını artırıyor. Airbus bu iddiayı nasıl güçlendirebilir?

Türk Hava Yolları (THY), tek koridorlu ve geniş gövdeli uçaklardan oluşan 200’e yakın Airbus uçağı filosu ile bölgenin en büyük Airbus operatörüdür. 2012’den beri Airbus müşterisi olan Pegasus Hava Yolları, kuruluşundan bu yana Airbus’ın en çok satan en uzun gövdeli üyesi A321neo da dahil olmak üzere 106 adet Airbus tek koridorlu uçak siparişi verdi. Pegasus’un şu anda A320neo ailesinde 74 uçaklık bir Airbus filosu bulunuyor. Airbus, Türk devletine de uçak tedarik etme şerefine naildir. Askeri nakliye uçaklarındaki ilişkimiz 1991 yılında CN235’in teslimatıyla başladı. Airbus’ın ilk askeri uçağı CN235’ti ve Türkiye’nin hala dünyanın en büyük CN235 filosuna sahip olması dikkat çekicidir. Türkiye, Airbus Helicopters için de önemli bir partner. 1990’larda helikopter teslimatı için önemli askeri sözleşmeler imzalandı. Yukarıda da belirttiğim gibi Türkiye, Kara Kuvvetleri ve Hava Kuvvetleri tarafından genel maksat ve Arama Kurtarma görevlerinde kullanılan 45 adet Cougar helikopterlik filosuyla dünyanın en büyük Cougar operatörüdür. Airbus Helicopters, Türkiye’de Acil Sağlık Hizmetleri segmentinde güçlü bir varlığa sahiptir. 12 adet EC-135 helikopteri, Türk Hava Kurumu tarafından ülke genelinde Sağlık Bakanlığı’nın ihtiyaçları için operasyondadır. Yolcu taşımacılığının yanı sıra tek motorlu H130 ve çift motorlu H145 gibi 10’a yakın sivil Airbus Helikopter modeli Türkiye’de özel ve iş havacılığı olmak üzere çeşitli amaçlarla uçuyor. Airbus şu anda hem askeri hem de sivil olmak üzere çeşitli ekipmanlar için görüşmeler yapıyor ve tüm bu programlarda Airbus bir ortaklık yaklaşımı benimsiyor. Airbus için mesele sadece ekipman ve hizmet satmak değil, aynı zamanda doğrudan müşterinin en iyi ekipman ve hizmetleri alması için Türkiye’nin yeteneklerini geliştirmek ve Türk sanayisini programlara dahil etmek. Türkiye’nin küresel tedarik zincirimizin ayrılmaz bir parçası haline gelmesi Airbus için çok önemli. Airbus, uçmanın çevresel etkisini azaltacak, değer zinciri boyunca sürdürülebilir bir havacılık endüstrisi geliştirmeye tamamen kararlı. Bu nedenle Airbus, uçaklarının CO2 emisyonlarını azaltmaya odaklanırken aynı zamanda CO2 dışı emisyon üretimi ve etkilerinin anlaşılmasını artırmaya ve tüm azaltma seçeneklerini kapsayan çözümleri değerlendirmeye odaklanan geniş bir proje portföyü üzerinde aktif olarak çalışıyor: yakıt, motor teknolojisi ve uçuş operasyonları. İstanbul Airshow 2022’de Türk Hava Yolları ile birlikte Global SAF (Sustainable Aviation Fuel-Sürdürülebilir Havacılık Yakıtı) Deklarasyonu’nu imzalayan Airbus, Türkiye’nin sıfır emisyon hedeflerine olan bağlılığını gururla destekliyor.

Airbus uçaklarına parça üreten kaç Türk firması var? Türkiye’deki tedarikçi sayısı nasıl artar?

Türkiye, yaklaşık 20 yıldır Airbus tedarik zincirinin ayrılmaz bir parçası olmuştur ve prestijli A350 de dahil olmak üzere tüm Airbus uçak programlarının ortağı. Türk havacılık endüstrileri, son 10 yılda kademeli olarak yüksek yetenek ve becerilere yöneldi ve Airbus, Türk havacılık endüstrisi ile uzun vadeli işbirliği projelerini sürekli geliştirmeye odaklandı. Airbus tek koridorlu uçakların yanı sıra Airbus geniş gövdeli uçakların üretimindeki artış, gelecekte daha fazla istihdam yaratacak ve Türk havacılık endüstrisi, ek sorumluluklarla stratejik becerilerinin sürekli geliştirilmesinden faydalanacaktır. Bu işbirliği süresince Airbus, Türk havacılık endüstrisinde 3.000’den fazla doğrudan istihdam yarattı ve 2020 ile 2030 yılları arasında Türk tedarikçilerden kümülatif 5 milyar dolarlık ciro elde etmek için Türkiye’deki kaynaklarını genişletmeye devam ediyor. Airbus uçakları için Türkiye’de üretilen ve ihraç edilen parçaların yıllık toplam değeri 500 milyon dolara yaklaştı. Bu değeri artırmak istiyoruz ve Türk havacılık yan sanayi ile bu yönde çalışmaya devam ediyoruz. Örneğin Airbus’ın bölgesel uçuşlar için ürettiği en yeni uçağı olan A220 uçağının her birinin yüzde 4’ü Türkiye’de üretilen parçalardan oluşuyor. Üretilen her A220, Türk havacılık sektörünün ve Türk ekonomisinin gelişimine katkı sağlıyor. Elbette bu durum sadece A220 ile sınırlı değil. Günümüzde uçan tüm tek koridorlu Airbus uçaklarında Türkiye’de üretilen parçalar kullanılmaktadır. Bazı uçakların Türkiye’de tasarlanmış parçaları var.

Türkiye’deki hayatınız hakkında neler söylemek istersiniz?

Türkiye’ye geldiğimden beri pek çok insan tarafından harika karşılandım. Türk insanı çok nazik ve misafirperver. Aldığım destek bu geçişi çok kolaylaştırdı. Türkçe öğreniyorum. Kararlıyım, akıcı şekilde Türkçe konuşabileceğim günü sabırsızlıkla bekleyeceğim. Türk kültürünü ve yemeklerini keşfetmekten büyük keyif alıyorum.