Hemşerim

McDonald's geçenlerde önemli bir kayıp verdi. Şirketin halen iki ortağından biri ve genel müdürü olan Jim Cantalupo öldü. Cantalupo dünyada giderek kredi kaybeden McDonald's'ı yeniden hayata döndüren kişiydi. Amerika'nın obezite (şişmanlık hastalığı) salgınından sorumlu sayılan restoranı, tam anlamıyla 'obezite-karşıtı' kampanyanın taraftarı haline getirdi o. Salata, şişe suyu gibi ürünleri Mc'in menüsüne katan, çocuklar için daha sağlıklı menülerin hazırlanması girişimine öncülük eden kişiydi. Cantalupo'nun ölümünü vesile yapıp, Amerikan hegemonyasının Coca Cola'dan sonra bu en güçlü 'kültürel' simgesinindünya macerasına Türkiye ağırlıklı olarak satır başlarıyla baktık. Gözümüzün önünde beliren tablo, dünyanın Mcdonald's'laşması kadar McDonald's'ın da yerlileştiğini gösteriyor.

'Mc'in doğuşu, büyümesi
Dick ve Mac McDonald kardeşler, ilk McDonald's restoranını 1940 yılında California'da açtılar. 1950'lerde Ray Kroc adlı girişimci, McDonald's'ın isim kullanma hakkını satın alarak, 1960'lara kadar zincirin halkalarını çoğalttı. 1970'lere gelindiğinde, McDonald's, uluslararası bir şirket halini almıştı. 1980'ler, McDonald's'ın yıldızının parladığı, bugünkü şöhretini kazandığı yıllar oldu. Ancak onun en büyük 'zaferi', 1990'larda Rusya ve Çin gibi 'özel bir konuma ve farklı koşullara' sahip pazarlara girmesiydi.

Türkiye'de McDonald's
McDonald's, Türkiye'deki ilk restoranını 24 Ekim 1986'da İstanbul Taksim meydanında açtı. Fast-food kültürünü tanımayan bu ülkeye kendisini gazete ilanlarında "Farklı bir restoran" olarak tanıtan McDonald's, iyi ve kötü şöhretiyle, bugün Türkiye'nin 20 kadar yerleşim yerinde 80 şube sahibi. 2000 yılına kadar restoran sayısı 134'e yükseltmişti. Ancak ekonomik kriz nedeniyle tüm Türkiye'de iki yıl içinde 54 şube kapandı.

ODTÜ'de 'McDefol'
McDonald's, Türkiye'de bazı kesimlerce sevildiği kadar, Amerikan-karşıtı politik duyarlılıkların da hedefi oldu. Bütün McDonald's restoranları arasında en çok tepki çekeni, 1997 yılında Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nde açılan şube oldu. Açıldığı gün protestolarla karşılanan McDonald's için ODTÜ'lü öğrenciler, bahar şenliklerinde mumlarla 'McDefol' yazısı yazdı. 2001 yılında McDonald's ODTÜ kapandı.
Bu yıllarda, McDonald's'la birlikte hatırlanan bir başka tablo, İstanbul'daki bir restorana girerek satış yapan bir mendilci çocuğun 'müşterileri rahatsız ettiği gerekçesi'yle çalışanlarca derin dondurucuya kapatılması oldu. Bu olay şirketin Türkiye'deki prestijini sarstı.

Yerlileşen McDonald's
McDonald's farklı toplumlarda yeni ve yaygın bir yemek seçeneği olarak öne çıktığı ölçüde, zamanla yerel damak zevklerinin baskısına da boyun eğmek zorunda kaldı. Bu süreçte, 'yerel tatlara rakip değil, alternatif olma' stratejisiyle, faaliyet gösterdiği ülkenin damak zevkine uyumlu ürünler sunmaya başladı. Bu politikanın bir parçası olarak, Türkiye'deki McDonald's restoranlarında da kısa sürede ayran, McPide, McTurco, KöfteBurger gibi ürünler boy gösterdi.

Samurai Pork Burger (Teriyaki soslu marine edilmiş domuz eti)
Kiwiburger (Kızarmış yumurta ve bir dilim biftek ile)
Maharaja Mac (Kuzu etinden iki köfte, özel sos, marul, peynir turşusu, soğan ve susam çekirdekli ekmek)
McHnevo (Hamburger üzerine sıcak suda pişmiş yumurta)
Curry Potato Pie (Körili Patates Pay)
McPalta (domates, avokado, mayonez, soğan ve hardal)
Chicken Tatsuta Burger (Tavuklu Tatsuta Burger)
McTowkay Burger ( 'towkay' sosuyla marine edilmiş yumurtalı köfte, marul ve mayonez, susamlı ekmek içinde sandviç olarak)
McNifica (Peynir, domates, soğan ve maruldan oluşan bir hamburger sandviç)

POPULER KÜLTÜR


Beyoğlu: Bir uyku tutmama hali
TBMM: Modern
'Fransız, bakkala demiş ki: Kes köse!'
Çakır, ülkücü gençliğin pop-idolüydü
Hoca Efendi'nin gözyaşları
Bellekteki huriler, kapak kızları
çağın yatırı
Seçkin Popüler Kültür Gençleri
Number One, Marx'ı konuk etti!
Cola'nı imanla iç!
Hemşerim
Uçurtmalar nerede?
"Bugün Egemenlik ve Çocuk Bayramı, Eğlenin Yavrularım..."
Bir milletin icadı-I
Popun Yarım Asrı / 1980
Yevmiyeli ırgatlıktan, götürü usulü şöhrete!
Laz müziği Pop'a teslim
Müslüm Gürses kime benziyor?
'Ben Boşanıyorum!'