Aslolan yaşamdır

Nevhiz Tanyeli’nin kaybolan 234 resminin hikâyesi Radikal’in acar sanat yazarı Evrim Altuğ sağolsun, tüm kentte geçen hafta en çok konuşulanların başında geldi. Kimilerine göre bu son yıllardaki en ilginç resim hırsızlığıydı. Çünkü hırsız bir akıl hastasıydı. Resimleri Karşı Sanat Galerisi’nden kaçıran hırsız, Cihangir’de bir kahveye götürmüş ve orada bulunan kahve sakinlerine ve sahibine resimleri dağıtmıştı. Deli olmayan bu sakinler de resimleri duvarlara asacaklarına çöpe atmışlardı. Gerçekten Nevhiz Tanyeli’nin çöpe giden 234 resminin hikâyesi, son zamanlarda duyduğumuz belki en üzüntü verici ve aynı zamanda da ilginç resim hırsızlığı hikâyesi. Bu olaydan sonra Nevhiz Tanyeli’nin Milli Reasürans Sanat Galerisi’nde açacağı sergi, küratörü Amelie Edgü tarafından bir retrospektife dönüştürüldü.
Bu sergi, modaya kapılıp kimleri fark etmemiş olduğumuzu başımıza kakıyor. Çünkü bu sergi, mutlakiyet bende diyen gelenekçi ressam tavrından çok uzak, bağımsız, kendi kendiyle bile dalga geçen ressamın özgür hikâyelerini anlatıyor. Çünkü bu sergi, modaya uymayanların ne kadar haklı olduğunu gösteriyor. Levent Çalıkoğlu, sergiyle ilgili hazırlanan mükemmel kitapta Nevhiz Tanyeli’yle yaptığı söyleşisinde ona şöyle soruyor:
"Biçimsel kaygıların, yani resim yapma eyleminin dünyevi referanslara bulaştıkça bulamaça dönüşeceğini düşünen bir eğitim sisteminden geçtiniz. Hatta bağlı olduğunuz kuşakta bu yorumu sonuna kadar savunan isimler mevcut. Bu konuda düşüncelerin neler?" Ve Nevhiz Tanyeli yanıtlıyor:
"Sanat yaşamın çocuğudur. Yaşamdan doğar. Bu nedenle biçimsel bir oyun olamaz resim yapmak. Yaşam hep önündedir sanatın. Aslolan yaşamdır. Yaşam daha trajik, komik, çirkin, güzel, umarsız, umutludur sanattan. Sanat yaşamın izdüşümü olmaya, yaşama yanıt veren yaşamınkine denk bir dizge oluşturmayı çabalar sadece. Oyun gibi bir şey işte..."
Soru da, yanıt da tüm sergiyi açıklıyor. Daha doğrusu sergide tüm olan biteni. Yaşamın belirlediği resimlerin mesela bir "Önümde Karanlığın En Güzel Yeri"nin neden o kadar dramatik ve aynı zamanda komik olduğunu. Ya da Karşı’daki figürün tüm o geleneği temsil ettiğini düşündüğüm fırça darbelerinin yer aldığı koca kaya parçasına çizgi romanın tekinden ödünç aldığını varsaydığım sustalıyla nasıl kafa tuttuğunu, karşı! geldiğini... İşin sırrı Nevhiz Tanyeli’nin dediği gibi yaşamın önce gelmesinde galiba.

Milli Reasürans Sanat Galerisi
(0212) 230 19 76
Bitiş tarihi: 1 Mart 2003