Felçli hastalarda Gert-Jan umudu!
27.05.2023 - 07:00 | Son Güncellenme:
ÇİĞDEM YILMAZ
İsviçre’de elektronik implant tedavisi sayesinde felçli olan Hollandalı Gert-Jan Oskam’ın ayağa kalkarak yürümesi, Türkiye’deki omurilik felçlileri için de umut oldu.
ÇİĞDEM YILMAZ- İsviçre’de gerçekleştirilen elektronik implant tedavisiyle 2011’den beri felçli olan Hollandalı Gert-Jan Oskam’ın ayağa kalkarak yürümesi, Türkiye’deki omurilik felçlileri için de umut oldu. Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği Genel Başkan Semra Çetinkaya, omurilik felcine yönelik çalışmaları yakından takip etiklerini belirtirken, Türk beyin cerrahları ise tedavi konusunda ikiye bölündü.
Felçli olan Hollandalı Gert-Jan Oskam, İsviçre’de geliştirilen ve beyin ile omurilik arasında iletişimi sağlayan iki elektronik implantı içeren “Dijital köprü” adlı proje sayesinde 12 yıl sonra yeniden yürümeye başladı. Oskam’ın yürümesi, yıllardır tekerlekli sandalyeye mahkum kalan hastalar için umut oldu. Yeni nesil spinal implantlar sayesinde felçli bireylerin yeniden ayağa kalkmasına ilişkin umut, geçtiğimiz yıl İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü’nden bilim insanlarının çalışmasıyla da gündeme gelmişti. Geçtiğimiz yıl sonuçları açıklanan o çalışmada da, omuriliği tamamen kopan bir hastanın, ayağa kalkıp yürüyebildiği açıklanmıştı. Gelişmeleri yakından takip eden Omurilik Felçlileri Derneği yöneticileri ve beyin cerrahları Milliyet’e konuştu.
Yapılan bilimsel çalışmanın oldukça önemli olduğunu söyleyen Beyin ve Sinir Cerrahisi uzmanı Prof. Dr. Talat Kırış, şu değerlendirmeyi yaptı: “Omurilik felçlileri ilgili iki yönde çalışma var. Bunlardan biri kök hücre çalışmalarıydı ancak kök hücre çalışmalarında bugüne kadar bir başarı elde edilemedi. ‘Biz yaptık oldu’ diyenler var ancak bugüne kadar bilimsel olarak kök hücre ile bir omurilik felçlisi yürümedi. Omurilik felci, beyinden gelip kaslara giden bir iletim sistemi. Beyinden o kaslara bir iletim sistemi oluşturmak ve iletim sisteminin düşünce gücüyle hareket edebilmesini sağlamak gerekiyor. Bir yerde bir sakatlanma oluyor ancak beyin ve kaslar sağlam. Bu ikisi arasındaki ileti sağlandığı anda, bu başarıya ulaşır. İkinci çalışma da bu. Gert-Jan’ın yürümesi de bu şekilde gerçekleşmiştir. Omurilik felçlileri için umut verici bir proje.”
‘HEP BERABER GÖRECEĞİZ’
Beyin ve Sinir Cerrahisi uzmanı Prof. Dr. Adem Yılmaz ise tedaviye temkinli yaklaştı: “İnsanda felç, beyin hücrelerinin hasarı ve omurilik sinirlerinin hasarı nedeniyle oluşur. Bunun dereceleri vardır. Total dediğimiz tam felç durumunda yani hücrelerin tamamen öldüğü durumlarda şu andaki bilgilerimize göre tedavi imkanı yok. Bu tabii hiçbir gelecekte böyle bir imkan olmayacak anlamına gelmiyor. Bu şekildeki çalışmalar sürekli devam etmekte zaman zaman bireysel böyle spekülatif olduğunu düşündüğüm haberler oluşmaktadır. Henüz günümüz bilimine göre böyle bir tedavinin imkanı yoktur. Böyle bir tedavi rutine girmiş bir şekilde söylenemez. Böyle münferit, kişisel sonuçlar her zaman bildiriliyor. Ama bu hastanın özelliğini bilmemiz lazım ondan önceki durumunun ne olduğunu bilmemiz gerekiyor. Şu andaki bilgilerimize göre, tamamen ölmüş sinir dokularının tedavileri mümkün görünmüyor. Ama gelecek ne getirecek hep beraber göreceğiz.”
‘HENÜZ DENEYSEL AŞAMADA’
Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği Genel Başkan Semra Çetinkaya da şunları aktardı: “TOFD olarak dünyada, omurilik felcine yönelik yapılan çalışmaları yakinen takip ediyoruz. Bu alanda çok değerli çalışmalar olsa da henüz kesinleşmiş çalışmalar olmadığı için hayatını tekerlekli sandalyede geçirmek zorunda olan bireyler için umutlu bekleyiş devam ediyor. Bu yüzden ‘felce çare bulundu’ gibi haberler bizler için hem sevindirici hem de uzun vadede hayal kırıklığı oluşturuyor. Bu çalışmaların tıp literatürüne girmesi ve felçli bireyler üzerinde uygulanması için henüz önümüzde uzun bir yol var. Söz konusu haberin de hala deneysel bir aşamada olduğu belirtildi. Dünyadaki çalışmalardan alınan olumlu sonuçların ardından bu tedavilerin Türkiye’de uygulanması noktasında gerekli çalışmaların yapılması için biz de elimizden geleni yapmaya hazırız.”
