Elon Musk da kullanıyor Kim Kardashian da! 'Kilo verdiren iğne' mucize mi, tehlike mi?
Kimi zayıflamak için ameliyat oluyor kimi ise farklı yöntemler deniyor. Son dönemde dünyada 'mucizevi zayıflama iğneleri' olarak popülerlik kazanan iki ilaç ise gündeme oturmuş durumda. Hızlı ve zahmetsizce kilo verdirdiği iddia edilen ve 5-6 ay içinde Türkiye'de ruhsat alması beklenen iğnelerle ilgili Uzm. Dr. Ayça Kaya, "Obezite ameliyatı öncesi son seçenek bu" diyerek çarpıcı bilgiler paylaştı.
Fazilet Şenol / Milliyet.com.tr - Çağımızın en büyük problemlerinden biri obezite. Her yıl yaklaşık 3 milyon insan obeziteden dolayı hayatını kaybediyor. Uzmanlar sağlıklı yaşam ve diyet programları üzerine araştırmalarına devam ederken, son dönemlerde ABD ve İngiltere'de yaygınlaşan biri diyabet diğeri ise obezite ilacı olan 'zayıflama iğneleri' popülerlik kazandı. Öyle ki Kim Kardashian, Elon Musk hatta eski İngiltere Başbakanı Boris Johnson bile bu iğnelerle zayıfladığını iddia ediyor. ABD ve İngiltere basınında 'mucivezi zayıflama iğneleri' olarak yer alan bu ikiliyle ilgili tüm detayları obeziteyle mücadelede bugüne kadar önemli çalışmalara imza atan İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayça Kaya'ya sorduk.
İŞTAHI KAPATIYOR, KİLO KAYBI SAĞLIYOR AMA...
Kullananların özellikle TikTok'ta sık sık paylaşarak mucizevi bir şekilde kilo verdirdiğini söylediği iki ilacın da aynı etken maddeyi içerdiğini söyleyen Dr. Ayça Kaya, ilaçların GLP-1 agonistleri denilen bir grupta olduğunu yani etkilerini vücudumuzdaki hormonu taklit ederek gösterdiklerinin altını çizdi. Dr. Kaya, "GLP-1 hormonu yemek yediğimiz zaman bağırsaklarımızda sentezlenir. Böylelikle, vücuttaki insülin seviyesini yükselerek, kan şekeri normal hale gelmiş olur ve beyinde de hazza bağlı gelişen yeme isteğini azaltır. Aynı zamanda mide boşalma zamanını uzatarak kişinin kendini daha uzun süre tok hissetmesine ve daha az yemek yemesine yardımcı olur" diyerek ilacın kilo verdirme sürecine dair açıklamalarda bulundu.
GLP-1 analoglarının yan etkilerinin oldukça az olduğunu ve obezite cerrahisine alternatif olacak düzeyde etkili olduğuna vurgu yapan Dr. Ayça Kaya, ilaçların dramatik kilo kayıpları sağladığını, iştahı kapattığını ve hazza bağlı yeme isteğini azalttığını dile getirdi. İğnelerin faydalarının yanı sıra obeziteyle mücadele konusunda ayrı bir parantez açan Dr. Ayça Kaya şu ifadeleri kullandı:
"Ancak ilacı kestikten sonra hastanın beynindeki yeme dürtüsü aynı şekilde devam edebiliyor. Burada mutlaka yaşam tarzımızı ve yiyeceklere bakış açımızı değiştirmemiz gerekiyor. Bu ilacı kullanırken iştah çok kapandığı için kişiler yemek yemiyorlar. Ancak ilacı kestiklerinde öğrenilmiş bir şekilde yemeğe devam ediyorlar. Mesela iskenderi, lahmacunu, baklavayı yemeğe devam ederseniz kilo almanız kaçınılmaz olur. O nedenle ilaçları mucize olarak görmemek lazım."
'OBEZİTE SADECE FAZLA YEMEĞE BAĞLI BİR HASTALIK DEĞİL'
Bu sebeple Dr. Ayça Kaya obeziteyle mücadele konusunda ilaçlardan yana değil. Üstelik benzer mekanizmayla çalışan ilaçları hastalarına çok nadir kullandırdığını da sözlerine ekliyor. Obezitenin sadece ilaçla çözümlenecek bir hastalık olmadığını dile getiren Dr. Kaya, "Altta yatan nedenleri bulup tedavi ettiğimizde bu ilaçlara hiç gerek kalmadan hastalar kolaylıkla kilo veriyorlar. Hatta bununla ilgili hep söylediğim bir şey var: 'İlaçsız, diyet listesiz, ameliyatsız onlarca kilodan kurtulmak çok kolay. Yeter ki neden kilo aldığımızı bulalım.' Çünkü obezite sadece fazla yemeğe bağlı bir hastalık değil. Yemek aslında ortaya çıkan bir semptom gibi düşünmek lazım. Yemeği tetikleyen mekanizmalarda da ilacı vermeden önce hastanın neden kilo aldığını bulmak kalıcı tedavide aslında daha iyi bir çözüm" diye konuştu.
İğnelerin özellikle '3-5 kilo fazlam var' diyenler için uygun olmadığına dikkat çeken Dr. Kaya, ilaçların, vücut kitle indeksi 30'un üzerinde olanlarda ve insülin direncine sahip kişilerde doktor kontrolünde kullanılması gerektiğini söyledi. Bu ilaçlardan birinin 12 yaş üzeri obezitesi olan çocuklarda da FDA (ABD Gıda ve İlaç Dairesi) tarafından onaylandığını dile getiren Dr. Ayça Kaya, "Tedaviye başladığında bir ayda 5 kilo ve daha fazlasını veriyorsanız tedavi iyi gidiyor demektir. 3-4 kiloda bile iyi gidiyor diyebiliriz. Ancak bazı bünyelerde de ilaca cevap alınamayabiliyor. Hastayı takip etmek, eğer kilo veremiyorsa ilacı kesmek lazım. İlaç fayda sağlıyorsa düzenli kullanmanız önemli, yani bunlar kafanıza göre bir ay alıp bir ay bırakabileceğiniz ilaçlar değil" dedi. İğnelerin yan etkiler de barındırdığına dikkat çeken Dr. Kaya şu bilgileri paylaştı:
"Mide-bağırsak sisteminde bazı olumsuz etkilere neden olabildiği gibi karın ağrısı, mide bulantısı, kusma, kabızlık, şişkinlik yan etkilerine sıklıkla rastlanıyor. Yorgunluk, baş dönmesi ve baş ağrısı gibi yan etkiler de görülebiliyor. Bazı yayınlarda medüllar tiroid kanseri ile de ilişkili olabileceği düşünülüyor ve kanser hastalarında önerilmiyor."
'UZUN VADEDE ETKİSİ NE OLUR BİLMİYORUZ'
Yan etkilerinin yanı sıra ilaçların iştahı baskılarken diğer yandan kullananların canları istemediği için yeteri kadar beslenememelerinin de büyük bir soruna yol açtığına vurgu yapan Dr. Kaya, "Kişiler iğnelerin yarattığı etkiden dolayı vücudun günlük alması gereken karbonhidrat, protein ve yağ dengesini kaçırıyorlar. Bu durumda çok hızlı kilo kayıpları gözlemlenebiliyor. Bu da çok hızlı kilo kaybına yol açtığından deride sarkma, ciltte kuruma, saçlarda dökülme, tırnaklarda kırılma gibi istenmeyen durumlara neden olabiliyor. Bir de bazı insanlar haftada bir yapması gereken ilacı daha fazla sonuç elde etmek için üç günde bir kullanabiliyor. Bu da son derece tehlikeli. İlaçlar yeni piyasaya çıktığı için uzun vadede tam olarak ne tür etkilere yol açacak, bilmiyoruz. Belki 8-10 sene sonra daha net söyleyebileceğiz. Önerilen dozda ve sürede kullanmak önemli" dedi.
İlaçların 5-6 ay içinde ruhsat alarak Türkiye'ye gelebileceğini söyleyen Dr. Kaya, "Kullanımı daha kolay olduğu için herkes akın akın bu ilaçlara koşuyor. Tekrar altını çizeyim: Hayal kırıklığı yaşamamak, ciddi sağlık sorunlarıyla karşılaşmamak için ilacı tek çözüm gibi görmemek, kontrolsüz kullanmamak lazım" uyarsını yaptı. Dr. Ayça Kaya, buna benzer ilaçları neredeyse bin hastasından sadece haz odaklı beslenen, kendisini durdurmakta zorlanan iki hastasında kullandığını da ekledi.
AMELİYATA GİTMEDEN SON SEÇENEK
İlaçların Almanya'da bir aylık dozunun 100-150 euro (yaklaşık 3-4 bin lira) arasında satıldığını dile getiren Dr. Kaya, "Türkiye’de farklı merkezlerde 350 euroya (yaklaşık 10 bin lira) satıldığını duydum, karaborsa yapıyorlarmış. Ancak dediğim gibi gizli şekeri ya da insülin direnci olan hastalar aylık 500-600 liralık ilaçlarla tedavi edilebiliyor. Bu ilaçların da obezite konusunda olumlu etkileri var. Bu iki ilaç Türkiye'ye gelse bile obezite tedavisinde ilaçları ilk tercih olarak düşünmememiz gerekiyor" dedi.
İki ilacın da obezite cerrahisine gidilmeden önce sunulabilecek çok iyi bir tedavi seçeneği olduğuna dikkat çekeyen Kaya, sözlerini şöyle noktaladı:
"Bu ilaçları doğru hastada, doğru dozda ve doğru endikasyonlarda kullanmak gerekiyor. Düşük kilolarda olup, iştahının kesilmesini isteyip biraz da kilo verme düşüncesinde olan kişiler ilacın yan etkileriyle karşılaşabilirler. Verdikleri kiloları geri de alabilirler. O sebeple öncelikle hastalığın altında yatan nedenleri bulmak, bu nedenler doğrultusunda da tedaviye gitmek lazım. Obezite cerrahisini en son tercih olarak, ilaçları da obezite cerrahisine olan gidişatı durdurmada etkili olacağını düşünüyorum."
