Başvuran parayı alıyor! İşte şartlar...
12.08.2019 - 08:07 | Son Güncellenme:
Devlet çocuklardan yaşlılara, engellilerden işverenlere kadar farklı kesimlere yardım ve destek sağlıyor. Yazı dizimizin ilk bölümünde yaşlılara ve engellilere yönelik yardımları inceledik.
Türkiye’de sosyal politikalar gereği pek çok dezavantajlı grup devlet desteği alabiliyor. Sosyal güvenlik yardımlarında engelliler ve yaşlılar önemli yere sahip.
Muhtaç durumdaki yaşlı ve engellilere aylık ödemesinin yanı sıra, evde bakım için de maddi destek veriliyor. Ayrıca engelliler için bakım olanağı sağlanıyor. Bakım için geçici personel de eve gönderilebiliyor. 2022 sayılı kanun kapsamındaki yaşlı ve engelli aylıkları; yüzde 40 ile 69 arası için 480 TL, yüzde 70 ve üzeri için 720 TL olarak ödeniyor.
Yaşlı ve engelli aylıkları başvuruları kişinin ikametgâhının bulunduğu yerdeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma (SYD) vakfına yapılıyor. Muhtaçlık değerlendirmesinde, hanede yaşayan tüm bireylerin gelir, servet ve harcamaları dikkate alınıyor.
Kimlere bağlanıyor?
Bu kapsamdaki yaşlı aylığı 65 yaşını doldurmuş, nafaka bağlanmamış, kamu veya özel kuruluşlarda iaşe ve ibadeleri dolmak üzere sürekli bakımı yapılmayan, Sosyal Hizmetler Kanunu’na göre harçlık almayan, sosyal güvenlik kurumlarından aylık hakkından yararlanmayan, isteğe bağlı prim ödemeyen, uzun vadeli sigorta kollarına tabi olacak şekilde çalışmayanlara bağlanıyor.
Aynı hanede ikamet edip etmediklerine bakılmaksızın kendisi ve eşi dikkate alınmak suretiyle kişi başına ortalama aylık geliri, asgari ücretin aylık net tutarının 1/3’ünden az olanlara da aylık bağlanması mümkün.
Yaşlı aylığının yanı sıra yüzde 40-69 arası engelli aylığı, yüzde 70 ve üzeri engelli aylığı, 18 yaş altı engelli yakını aylığı ve silikozis hastalığına yakalanan işçilere de aylık veriliyor. Silikozis aylığı için yeni başvuru alınmazken, silikozis aylığı almaktayken vefat eden vatandaşların yakınlarına maaş devrediliyor.
Evde bakım aylığı 1305 TL
Hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı, asgarî ücretin aylık net tutarının 2/3’ünden daha az olan bakıma ihtiyacı olan engellilere, engellinin bakımına destek için evde bakım aylığı ödeniyor.
Bu yardım için Sağlık Bakanlığı’nca belirlenen yetkili hastanelerden alınacak engelli sağlık kurulu raporunda engel oranı en az yüzde 50 ve “ağır engelli” ibaresinin “evet” olarak işaretlenmiş olması gerekiyor.
Evde bakım yardımı her ay yatırılmakta olup her ayın 15’i ile 31’i arası hesaplara aktarılıyor. Evde bakım aylığı 2019 için 1305 TL olarak ödeniyor.
Engelli kimlik kartı nasıl alınır?
Engelli kimlik kartı için nüfus cüzdanı, 2 adet fotoğraf ve sağlık kurulu raporu aslı veya onaylı örneği ile ikamet edilen ilin Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne müracaat ediliyor. Bu karta çeşitli kurum ve kuruluşların sağladığı hizmetlerden indirimli veya ücretsiz yararlanılıyor.
Bu kapsamda şehir içi ulaşımda ücretsiz seyahat, müze ve ören yerlerine ücretsiz giriş sağlanıyor.
Engelli hizmet erbabı ile bakmakla yükümlü olduğu engelli kişi bulunan hizmet erbabı, engelli serbest meslek erbabı ile bakmakla yükümlü olduğu engelli kişi bulunan serbest meslek erbabı, vergi indiriminden yararlanıyor. Aile danışma ve rehabilitasyon merkezlerindeki hizmetlerden engelli bireyler yararlanabiliyor.
Bu kapsamda erken gelişim döneminde olan ve desteğe ihtiyacı olan 0-6 yaş arası engelliler, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinden yararlanmayanlar, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullardan yararlanamayanlar, ailesi yanında bakımı ve rehabilitasyonunda güçlük yaşananlar başvuruda bulunabiliyor.
Özel bakımda şartlar neler?
Özel bakım merkezinden yararlanacak engelliler için tam teşekküllü hastaneden alınacak Engelli Sağlık Kurulu raporunda engel oranı yüzde 50 ve üzeri olup ağır engelli bölümünün işaretlenmesi gerekiyor.
Gelirler toplamı esas alınmak suretiyle kendilerine ait veya bakmakla yükümlü olunan birey sayısına göre kendisine düşen ortalama aylık gelir tutarının, bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden daha az olduğunun bakım raporu ile tespit edilmesi gerekiyor.
Evde bakım gerekliyse
Engelli ailelerinin; engelli bireyin kişisel bakımına yönelik işlerde desteğe ihtiyacının bulunması halinde, resmi bakım merkezlerinde veya özel bakım merkezlerinde çalışan bakıcı personel, engelli bireyin ikamet adresine giderek yarı zamanlı hizmet veriyor. Ayrıca, ailesi yanında bakılan engelli bireylerin ailelerinin geçici olarak engelli bireye bakamayacak durumda olması halinde engelli bireye geçici bakım hizmeti sunuluyor.
Evde bakıma destek hizmeti ile geçici ve misafir bakım hizmetinden faydalanmak için Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüklerine başvuruluyor. Evde bakıma destek hizmeti bakım merkezinin personel sayısı doğrultusunda yürütülüyor.
Başvuruda hangi belgeler lazım?
Bakıma ihtiyacı olan engelli bireylere resmi bakım ve özel bakım merkezlerinde yatılı ve gündüzlü olarak verilen hizmet sağlanıyor. Bunun için istenen bazı belgeler şöyle:
- Engelli sağlık kurulu raporu. - Yatılı ve sürekli bakımı için bakım merkezine yerleştirilecek olan 18 yaşını tamamlamamış engelli için ilgili mahkemelerden alınacak, koruma altına alınması ve bir bakım merkezine yerleştirilmesi kararı. Velayet altında değil ise vesayet altına alınması ve vasi atanması kararı.
- 18 yaşını tamamlamış olup akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle işlerini görememesi. Korunması ve bakımı için kendisine sürekli yardım gerekmesi. Başkalarının güvenliğini tehlikeye sokması nedenleriyle kısıtlanması gerekli bakıma muhtaç engelli için ilgili mahkemelerden alınacak, kısıtlanması ve bir bakım merkezine yerleştirilmesi kararı.
- Bakmakla yükümlü olunan bireyler kapsamındaki kişilerin gelir ve mal durumuna ilişkin yazılı beyanı ve ilgili belgeler. - Engellinin vasisi var ise, vesayete ve vasi atanmasına ilişkin mahkeme kararı. - Anne babanın boşanmış olması hâlinde, boşanmaya ilişkin mahkeme kararı.
Kim karşılıyor?
Bir sosyal güvenlik kuruluşu güvencesinde olmayan ve yeterli ödeme gücü bulunmayan engelli birey Genel Sağlık Sigortası’ndan faydalanır.
Bu kapsamda tedavi, muayene, ilaç, tetkik, diş tedavisi ve ortez, protez ihtiyaçları temin ediliyor. Ortopedik ve diğer yardımcı araç ve gereçler SGK tarafından karşılanıyor.
Bunun için SGK’ya başvuruda bulunuluyor. Engellilerin tekerlekli sandalye giderleri SGK tarafından karşılanıyor. İşitme cihazı için SGK Sağlık Uygulama Talimatı gereğince ödeme yapılıyor.
Cihazların ödenmeyen kısımlarının sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarından sağlanması, valilik ve kaymakamlıklardan talep edilebiliyor.
