Ölçek Nedir?

Teknik resim ya da çizimlerde, özellikle de haritalarda kullanılan küçültme oranına ölçek adı verilir. Bir başka şekilde açıklamak gerekirse; çizimde bulunan uzunluk ya da büyüklüklerin gerçek ve çizim boyutları arasındaki orana ölçek denir.

Ölçek Türleri

Ölçek çeşitleri çizgi ya da çizik ölçek ve kesir ölçek olmak üzere ikiye ayrılır. Çizgi bir diğer adıyla çizik ölçek; harita ya da teknik çizimin bir köşesinde çizgi halinde bulunur. Çizim üzerindeki uzunlukların gerçek ölçekleri bir doğru üzerinde gösterilir.Kesir ölçekte ise uzunluğun kaç eşit parçada küçültüldüğü anlatılır. Örneğin; 1 / 1 000 gibi. Bu çizimdeki uzunlukların her birinin 1000 kez küçültüldüğünü gösterir.

Ölçek Hesaplama

Ölçek harita uzunluğu ile gerçek uzunluğun birbirine bölünmesiyle ortaya çıkan orandır. Harita ölçeğini hesaplamak isteyenler harita uzunluğu ile gerçek uzunluğu bölerek aradıkları sonuca ulaşabilir. Harita uzunluğunun 1 cm, gerçek uzunluğununsa 10 km olduğunu varsayacağımız bir çizimde ölçek 1 / 1. 000. 000 olacaktır.Haritadaki alanın gerçek uzunluğunu hesaplamak için ölçekte verilen küçültülmüş harita alanı ve ölçeğin paydasının karesi çarpılır. Böylece ortaya harita alanının gerçek uzunluğu çıkar.Harita uzunluğunu ölçmek içinse gerçek uzunluk ile ölçeğin paydasının çarpılması yeterlidir. Son olarak harita ölçeğini hesaplamak isteyenler; harita uzunluğu ile gerçek uzunluğu çarparak aradıkları sonuca ulaşabilir.Alan hesaplamaları yapmak isteyenler ise gerçek ya da harita alanlarını öğrenebilirler. Gerçek alanı hesaplamak için harita alanı ve ölçeğin paydasının karesinin çarpımı hesaplanır. Harita alanı içinse gerçek alanı ölçeğin paydasının karesine bölmeniz gerekir.