Ayni Haklar Nedir?

Türk Medeni Kanunu’na göre belirli bir eşya üzerinde kurulan ayni haklar sınırlı ve sınırsız olarak iki ana başlık üzerinden incelenir. Ayni haklar mutlaklık, belirlilik ve kamuya açıklık ilkeleri ile eşya üzerinde kurulabilir ve herkese karşı iddia edilebilirler. Eşya tanımı ile taşınabilir ya da taşınmaz, bir değer ihtiva eden, paraya çevrilebilir mallar anlaşılır.

Ayni haklar nelerdir?

Mutlaklık ilkesine göre ayni haklar herkese karşı ileri sürülebilir. Bir eşyanın maliki, eşya üzerindeki mülkiyet hakkını herkese karşı ileri sürebilir. Belirlilik ilkesi uyarınca ayni haklar sadece belirli eşyalar üzerinden tesis edilebilir. Bu anlamda belirsiz olan bir eşya üzerinde ayni hak tesisi mümkün değildir.

Ayni haklar devredilebilir mi?

Ayni haklar aksi kararlaştırılmadığı sürece devredilebilir ve mirasçılara intikal edebilir. Ayni haklar bakımından hak sahiplerine en geniş yetkileri veren sınırsız ayni hak, mülkiyet hakkıdır. Ayni hakların bir bölümünü oluşturan sınırlı ayni haklara örnek olarak irtifak, geçit, rehin ve taşınmaz yükü hakları gösterilebilir. Bu haklarda mülkiyet hakkındaki hakkın sınırlı kullanımı söz konusudur. Şahıs lehine kurulan irtifak hakkı ile bir taşınmaz üzerindeki hak ve faydalar, hak sahibi aleyhine sınırlandırılır. Rehin hakkında borçlunun borcunu ödememesi halinde, alacaklının icra yolu ile malları satarak alacağını karşılama yoluna gitmesi söz konusudur. Taşınmaz yükü hakkı ise taşınmazın sahibinin taşınmazsan sorumlu olarak bir kişiye bir şey vermesi ya da bir fiilden sorumlu tutmasıdır.