Suriye’deki çatışmalar Türk ihracatını vuruyor

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Barack Obama’nın Güney Kore’de görüştükleri gün Şam’daki Türkiye Büyükelçiliği faaliyetinin durdurulması, Suriye’ye müdahalenin önemli bir göstergesi olarak algılandı. İş dünyası, Suriye’ye yapılacak müdahalenin Türk ekonomisine büyük zarar vereceği görüşünde birleşti.
Euro bölgesindeki krizin derinleşmesinden sonra Türk ihraç ürünleri için daha önemli bir pazar haline gelen Ortadoğu’da, Arap Baharı’yla birlikte ticari ilişkiler kan kaybetti. Suriye’de iç çatışmaların giderek artmasıyla, ticaret durma noktasına geldi.

Rakamlar moral bozuyor
Ekonomi Bakanlığı’nın verilerine göre Türkiye’nin Suriye’ye ihracatında 2011 yılında, bir sene öncesine göre yüzde 13 düşüş yaşandı. Buradaki rakam 1 milyar 845 milyon dolardan 1 milyar 611 milyon dolara geldi.
Bakanlık verileri 2011 yılında ithalattaki düşüşün ise yüzde 20’nin üzerinde olduğunu ortaya koydu. 2011’de bu tarafta 663 milyon dolardan 524 milyon dolara düşüş yaşandı. Yıl genelinde yaşanan düşüş sonrası 2012’nin ilk ayında da Suriye ile işler iyi başlamadı. İhracatta 108 milyon dolardan 68 milyon dolara, ithalattaki rakamda da 31 milyon dolardan 8 milyon dolara kadar gelindi. Aylık bazda ihracattaki düşüş yüzde 37’lere gelirken, ithattaki gerileme yüzde 62’leri buldu.

‘Türkiye büyük zarar görür’
Gaziantep Ticaret Odası Başkanı Mehmet Aslan, Suriye’ye yapılacak müdahaleden en fazla zararı Türkiye’nin göreceğini söyledi. Aslan, şöyle konuştu: “Suriye’de yaşanan gelişmeler endişe verici. Ne yazık ki fiziki müdahale sinyalleri alıyoruz. Fiziki bir müdahale durumunda en fazla zarar görecek ülkelerin başında Türkiye geliyor. Temennimiz bir an önce olayların sona ermesi ve bölgenin huzura kavuşması yönünde.”

Bütün bölgeyi etkiliyor
Adana Ticaret Odası Başkanı Ali Gizer, Suriye’de yaşanan iç karışıklığın sadece Antakya’yı değil tüm bölgeyi etkilediğini vurgulayarak, Suriye’nin, Ortadoğu’ya açılan önemli bir kapı olduğunu söyledi. Gizer, “Ülkedeki karışıklığın bir an evvel son bulmasını bekliyoruz” dedi.

Beş olumsuz faktörden biri
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, 2012’de ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyecek 5 faktör arasında Suriye geriliminin artmasını gösterdi.
Hisarcıklıoğlu diğer faktörleri de, “artan enerji bağımlılığı ve yükselen enerji fiyatları, enflasyondaki katılık, yetersiz yurtiçi tasarruf oranı, Avrupa’daki kriz” olarak sıraladı.

İhracatta 243 milyon TL kayıp var (2011)

İHRACAT (milyon $)
2007 798
2008 1.115
2009 1.425
2010 1.845
2011 1.611

Taşımacılık bitti

Antakya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Hikmet Çinçin, Suriye’deki son gelişmelerin hem kent, hem de bölge ekonomisini ciddi biçimde etkilediğini belirterek, “Suriye ile vizelerin kalkmasının ardından yıllık 2 milyar dolarlık bir ticaret hacmi yakalanmıştı. Ancak ülkede yaşanan olaylar ve ilişkilerimizin bozulması bizi bu anlamda sıkıntıya soktu. Bunun yanında bavul ticareti ile sağlanan kayıt dışı ticari ilişkilerin bitme noktasına gelmesi esnafı önemli ölçüde etkiledi” dedi.
Çinçin, Hatay’ın, İstanbul’dan sonra taşımacılıkta en büyük filoya sahip il olduğunu anımsatarak, sınır kapılarında yaşanan sorunlarla taşımacılığın büyük zarar gördüğünü, bu noktada acilen tedbir alınması gerektiğini dile getirdi.

İthalat 524 milyon TL’ye indi (2011)

İTHALAT (milyon $)
2007 377
2008 639
2009 328
2010 663
2011 524

‘Gümrük kapıları devre dışı kaldı’

Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, “Suriye ile aramızda olan kapılardan, sadece ihracat ve ithalat ürünlerinin taşınması değil, transit olarak gerçekleştirilen ticari faaliyetlerin seviyesi de düşmüş olmakla birlikte, rölanti seviyesinde devam ediyor” dedi.
Suriye ile ilişki düzeyinde azalma olduğunu kaydeden Yazıcı, sınırda 6’sı aktif olmak üzere 8 gümrük kapısının bulunduğunu hatırlatarak, “Aktif olan bu 6 kapımızdan birkaç tanesi devre dışı kaldı. Bunlardan bir tanesi Şanlıurfa’da Akçakkale, bir diğeri Gaziantep’te Karkamış. Ve elbette ki Öncüpınar Kilis’te ve Hatay’da Cilvegözü oralardaki kapılarda giriş çıkışlarda bir azalma var. Kapıların kapatılacağı noktasında herhangi bir projemiz söz konusu değil” dedi.

‘ROTAMIZI AFRİKA ÜLKELERİNE ÇEVİRDİK’
Hür Sanayiciler ve İşadamları Derneği (HÜRSİAD) Başkanı Yusuf Sarıcı, Suriye’de yaşanan olaylar ile İran ve Amerika arasındaki sorunların, Türkiye’yi tedirgin ettiğini belirterek, “Suriye’deki karışıklık, Türk firmaları olumsuz etkileyecek. Bölgemizde yaşanan sıkıntılar nedeniyle Yeni pazar arayışına başladık. Rotamızı Afrika ülkelerine çevirdik” dedi.

Gelen turist sayısı azaldı turizm yatırımları durdu

NEVİN DONAT

Suriye ile Türkiye arasında ilişkiler gerilirken gözler turizme çevrildi. Turizmciler sıcak çatışma beklemediklerini belirterek, “Suriyelilerin Türkiye’ye gelmemesi turizmi çok etkilemez” dedi.
2011 yılında Suriye’den Türkiye’ye gelen turist sayısı 1 milyon sınırına dayanarak 974 bin olurken, Suriyeliler 2011’de Türkiye’ye en çok gelen 9’uncu millet oldu.
Geçen yıl ocak ayında 64 bin 116 Suriyeli Türkiye’ye turist olarak gelirken, 2012 ocak ayında bu rakam yüzde 6 düşüşle 53 bin 413’e geriledi.

Murat Dedeman Dedeman Holding Yönetim Kurulu Başkanı
‘Yatırımı durdurduk, Suriye’den çıktık’
“Biz olayların bu boyuta geleceğini tahmin ettiğimiz için Suriye’den çıktık. Umudumuz iki ülke arasında sıcak bir çatışma olmaması. Böyle bir durumda Türk turizmi çok etkilenir. Suriye’ye turizm yatırımı yapmak isteyen tüm Türk yatırımcılar yatırımları durdurdu. İlişkilerin gerilmesi ticarete yansıdı.”

Başaran Ulusoy TÜRSAB Başkanı
‘Türk turizmini etkilemez’
“Bizim vazifemiz yurt içinde yurt dışında hükümetlere yardımcı olmak. Türk hükümetinin alıdığı kararı uygularız. Bu olay üzücü tabii orada vatandaşlarımız, akrabalarımız var. Ancak Türk turizmini etkilemez. Yaklaşık 500-600 bin kişi geliyordu. 35 milyon turiste koşan Türkiye için önemli bir rakam değil. Türkiye ile Suriye arasında sıcak çatışma riski görmüyoruz.”

Fİgen Erkan Jolly Tur Genel Müdürü
‘Talep görmüyor, tur düzenlemiyoruz’
“Güneydoğu’daki turlarımız kapsamında Halep ve Şam’a da götürüyorduk. Suriye’de olaylar çıkmasının ardından geçen yıl bu turları durdurduk. Bu yıl yapmadık. Gelecek yıl da yapmayacağız. Suriye’ye Türkiye’den gelenler çok büyük rakamlar değildi. Toplasanız tüm sektörde 8 bin kişi ancak eder. Ekonomik olarak hiç etkilemiyor. Talep gören bir destinasyon değil.”

Osman Ayık TUROFED Başkanı
‘Sıcak çatışma olursa etkileniriz’
“Gerilim, savaş bizim sevmediğimiz bir şey. İnanıyorum ki Suriye’de herşey düzelir, sakinleşir. Sıcak bir çatışma ortamı olursa etkileniriz. Tahminim olmayacağı yönünde. Umuyoruz ki en kısa sürede düzelir. Orası bizim komşumuz. Adana, Mersin, Hatay’da, Doğu Akdeniz bölgemizde bir hareket yaratıyordu ama şu anda tamamen durdu. Genel olarak Türk turizmini etkilemez.”