Meyve-sebzede ‘tahta kasa’ uyarısı

Sabancı Holding’e bağlı karton ambalaj üreticisi Olmuksa’nın, Antalya’daki 7’nci fabrikasının açılışından sonra, Genel Müdür Tuğrul Arıkan ve önemli bir sebze üreticisi olan eski CHP milletvekili Hasan Ünal ile karton ambalaj üzerine konuştuk. Sektörü çok iyi bilen her iki isim, gıda ambalajı ve sebze meyve nakliyesi ve satışında kullanılan tahta kasa konusunda ilginç bilgiler verdi ve dikkat çekici uyarılar yaptı.
Arıkan’ın verdiği bilgiye göre, karton ambalaj üretiminde iki temel kaynak var. Biri toplama kağıt ve karton, diğeri ise doğrudan ağaçtan üretim. Bu iki kaynaktan üretilen ambalajların kullanım alanları farklı. Toplama kartondan üretilen karton ambalaj gıda dışı, beyaz eşya, ayakkabı, tekstil, elektronik gibi birçok alanda kullanılıyor. Ama eğer gıda taşınacaksa, dönüşümlü kartondan üretilmiş ambalaj olmuyor.
Uluslararası standartlara göre gıda taşımaları için doğrudan ağaçtan üretilmiş temiz karton kullanılması gerekiyor. Örneğin bir pizza kutusu dönüşümlü kartondan ambalajla taşınamıyor. Bunun nedeni de hijyen! Kullanılmış toplama kartonlar birçok işlemden geçirilmesine karşın yine de gıda için sağlıklı bulunmuyor.

Her karton kutu olmaz
Tahta kasa kullanımı konusunda da aslında uluslararası standartlar var. Tahta kasa ile eğer sebze meyve taşınıyorsa ve eğer bu gıdalar kasayla temas ediyorsa, yeni üretim olması gerekiyor.
Arıkan’ın verdiği bilgiye göre, Türkiye’de bu konu hem bilinmiyor hem de ciddi risk içeren uygulamalar yapılıyor. Maliyeti yüksek olduğu için kasalar dağılıncaya kadar defalarca kullanılıyor. Önceki taşımalarda oluşan meyve sebze eziklerinden su çekiyor ve mikrop barındırabiliyor.
Arıkan, “Avrupa’da ambalajda karton, plastik ve kağıdın payı birbirine yakındır. Türkiye’de tersine yüzde 80’i ağaçtır. Plastik ve kartonun payı yüzde 10’ardır. Gıda taşımalarında, ihracatında kutu veya ambalajın yeni olması gerekiyor.
Avrupa’da tahta kasa kullanıldığında tekrar kullanımı için ısıl işlemden (fumigasyon) geçirilmesi gerekir. Geri dönüşüm olayı da çok önemli. Ekonomiye büyük katkı sağlıyor ama geri dönüşümden üretilmiş ambalajı açık gıda taşırken kullanmak sakıncalı. Biz, İngiltere’ye Dominos Pizza’ya kutu veriyoruz.
Kâğıdı, ortağımızdan aldığımız ağaçtan üretilmiş temiz kağıt. İçerde de gıda için, domatese, bibere ağaçtan üretilmiş karton kullanıyoruz” dedi. Manavdaki, hallerdeki kasalar ilk kez kullanılan kasalar mı, bilmiyoruz. Evlerimizden, iş yerimizden sipariş verdiğimizde pizza, köfte, kebap kutularının dönüşümlü kartondan üretilip üretilmediğine bakmıyoruz. Arıkan ve Grow Fide’nin sahibi Hasan Ünal bu konunun hijyen açısından ciddi sakıncalar içerdiğini belirtti.

6 milyon dolara 7’nci fabrika

Olmuksa, karton ambalaj konusunda dünyanın en önemli şirketlerinden biri olan International Paper ile ortak. 6 fabrikada üretim yapan şirket, 7’ncisini Antalya’da açtı. Önceki gün Antalya Organize Sanayi Bölgesi’nde gerçekleştirilen açılışa Antalya Valisi Alâaddin Yüksel, Sabancı Holding CEO’su Ahmet Dördüncü, International Paper Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Paul Brown, Olmuksa Genel Müdürü Tuğrul Arıkan da katıldı.
Karton ambalaj sektöründe 180 milyon dolar ciro yapan ve yüzde 14 pazar payına sahip olan Olmuksa’nın Antalya fabrikası ağırlıklı olarak meyve sebze için ambalaj üretecek. Açılışta konuşan Sabancı CEO’su Ahmet Dördüncü, Sabancı Holding olarak Antalya’ya yatırım yapmaktan büyük mutluluk duyduklarını bildirdi.
Dördüncü, “Olmuksa, bizim en önem verdiğimiz, çok sağlam, güvenilir ve her anlamda anlaştığımız bir ortağımızla beraber yürüttüğümüz kurumdur. Bu kadar kısa zamanda fabrikanın ortaya çıkarılmasında emeği geçen arkadaşlarımı kutluyorum. Olmuksa’ya bol kazançlar diliyorum” diye konuştu.
Antalya, Türkiye’nin yaş sebze üretiminin yüzde 16’sını, yaş meyve üretiminin ise yüzde 6-7’sini gerçekleştiriyor.