Ukrayna Barış Zirvesi: Zelenskiy İsviçre'de destek arıyor

Lucerne Gölü kıyısındaki tatil beldesi Bürgenstock'ta onlarca dünya lideri bir araya geliyor. Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinden yaklaşık 28 ay sonra yapılan zirvenin, barış süreci için ilk geçici taslakları ortaya çıkarması umuluyor. Kararı aylar öncesinden alınmış bu zirve, işgalden bu yana Ukrayna için düzenlenen en büyük toplantı. Ancak Çin gibi kilit aktörlerin uzak durması ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yeni bir ültimatom yayınlayarak Ukrayna'nın teslim olmasını talep etmesi ve bunu bir barış önerisi olarak nitelendirmesi nedeniyle kayda değer bir ilerleme beklentisi düşük. 

Rusya toplantıya davet edilmedi. Ukrayna içinse bu toplantının gerçekleşiyor olması bile olumlu. Her katılımcıyı bir destek jesti olarak görüyor. Bu dev zirveden dünyanın Ukrayna'nın ve uluslararası hukukun yanında olduğunu göstermesini bekliyor. Zirve zor bir dönemde gerçekleşiyor. Rusya, kuzeydoğuda Harkov yakınlarında yeni bir saldırı düzenliyor. 

Avrupa Politika Analiz Merkezi'nden (CEPA) Profesör Sam Greene, "Bbunun Ukrayna için kazanılabilir bir savaş olmayabileceğine inanan kitle giderek büyüyor" diyor. Greene, ABD dış politika kurumlarının "önemli bir bölümünün" Ukrayna'nın "kayıplarını azaltması" gerektiğine inandığını ve Avrupa'da Moskova'ya daha sempatik yaklaşan sağ partilere desteğin arttığını belirtiyor.

Greene'e göre "Bu etkinliğin yapmak istediği şeylerden biri, Ukrayna'nın kabul edilebilir bir sonuç vizyonunun arkasındaki desteği harekete geçirmek".

Ancak katılım Ukrayna ve İsviçre'nin beklediği kadar umut verici değil.

Joe Biden bizzat katılmıyor ve bu karar Zelenskiy'i üzdü. Ukrayna'nın doğal müttefiki olmayan "Küresel Güney "den kilit ülkelerin katılması için yapılan girişimler de ancak kısmen başarılı oldu. Hindistan, Brezilya ve Çin ya hiç katılmıyor ya da düşük düzeyde temsilciler gönderdiler.

Rus yetkililer art arda etkinliği önemsiz bulan açıklamalar yapıyor. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'a göre bu etkinlik "kıymetsiz" bir "çıkmaz sokak". Ancak Moskova yine de müttefiklerini zirveyi boykota çağırıyor. 

Oleksandr Merezhko bunun olumsuz olduğunu belirtiyor. "Görünüşe göre Çin, barış sürecini değil stratejik ortağı Rusya'yı, yani barışı değil saldırganı desteklemeye karar verdi" diyor.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin zirveden bir gün önce, barış için kendi koşullarını sıralayan bir açıklama ile bu girişime çomak sokmaya çalıştı.

Ukrayna birliklerinin Luhansk, Donetsk, Herson ve Zaporijya bölgelerinden tamamen çekilmesi ve Ukrayna'nın NATO'ya katılmayacağına dair söz vermesi durumunda görüşmelerin yapılabileceğini söyledi.

Yani Putin, hala Kiev'in kontrolü altında olan bölgeler de dahil olmak üzere, Rusya'nın ilhak ettiğini iddia ettiği dört bölgenin tamamının teslim edilmesini talep ediyor.

Kiev bunu "gülünç" diyerek reddetti. İsviçre'deki toplantıda Zelenskiy'nin barış formülünün en az tartışmalı üç noktası üzerinde durulacak: nükleer güvenlik, küresel pazarlara gıda ulaştırılması ve kaçırılan Ukraynalı çocukların ve mahkumların evlerine dönmesi. Bunun dışına çıkmanın verimli olması pek mümkün görülmüyor.

Şu günlerde ne Ukrayna ne de Rusya mücadeleden vazgeçmeye hazır. Sam Greene'e göre, "Ukrayna açısından, cephede olup bitenlere bakınca, müttefiklerinden ihtiyaç duydukları şey barış taahhüdü değil, ne pahasına olursa olsun türünden bir barış değil. Savaşı kazanmaya yönelik bir taahhüde ihtiyaçları var."