Zeynep Aktaş

Seçim haftasına piyasalar dalgalı giriyor. Borsa İstanbul 95 binin altına geriledi. Dolar 4.73 TL’ye tırmandı. Gösterge faiz 19.12’ye yükseldi. Piyasalar Cumhurbaşkanı’nın kim olacağını değil, Meclis çoğunluğu ihtimallerini fiyatlıyor...

Seçim haftasına girerken piyasalarda dalgalanma arttı. Yurt içi piyasaların kapalı olmasının da etkisiyle dolar/TL kuru hacimsiz olarak 4.73 seviyesine tırmanırken euro/TL 5.49 seviyelerine çıktı.

Gösterge faiz yüzde 19.12’de bulunuyor. 2017’de referandum sürecinde “evet” beklentisini satın alan piyasalar o dönemde yükseliş yaşarken, 24 Haziran seçimlerine girerken diğer gelişmekte olan ülkelerden daha fazla negatif ayrışan bir piyasa görüntüsü sergiliyor.

Bunun nedeni, 24 Haziran seçimlerinde Cumhurbaşkanı’nın kim olacağından ziyade Meclis çoğunluğuna ilişkin olası beklentilerle alakalı. Meclis çoğunluğunu Cumhur İttifakı’nın almayabileceği ihtimali borsada satışları; kur ve faizde yukarı hareketi beraberinde getiriyor. Seçim gününe kadar beklentide değişiklik olmaması halinde benzer ivmenin devam ettiğini göreceğiz.

Dolarda 4.70 TL önemli

Gelişmekte olan ülkelerden bir para çıkışı yaşandığı gözleniyor. Fakat, Türkiye’nin ekonomik verilerindeki

Borsa ilk beş ayda 914 milyon dolarlık yabancı satışıyla 121 binden 95 binlere geriledi. ABD ve Avrupa merkezli fonların portföy değeri azalırken Rusya merkezli altı fon sürpriz atakta.

Borsa İstanbul en dalgalı dönemlerinden birini yaşıyor. Endeks 29 Ocak’ta 121 bin seviyesinden başladığı düşüşünü 95.875 ile geçtiğimiz cuma gününe kadar sürdürdü. Borsada yabancı yatırımcılar Ocak-Mayıs döneminde son 10 yılın en yüksek satışını yaptı. 914 milyon dolarlık satış dalgasına yerli yatırımcılar da katılınca endekste ciddi bir gerileme yaşandı.

Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerine göre Aralık 2017- Mayıs 2018 döneminde portföy büyüklüğünde en fazla değer kaybı Amerika ve Avrupa merkezli fonlarda yaşandı. Bu süreçte Rus fonların büyümesi piyasadaki olası daha büyük bir sarsıntıyı önledi.

Özellikle aralık sonrası gelen Rus fonlar piyasayı destekledi. Rusya ile siyasi ilişkilerdeki sıcaklık ekonomiye de yansımış görünüyor.

Rusya merkezli fonların aralık ayında portföy büyüklükleri 3 milyar TL seviyesindeyken geçtiğimiz mart ayında 6 milyar TL’yi geçen büyüklüğe erişse de mayıs ayında 4,4 milyar TL oldu.

‘Cayman’ sürprizi

Londra’daki yatırımcı turunda verilen mesajlar, yüksek gelen enflasyon rakamları ve erken seçim dönemine denk gelen Merkez Bankası’nın kritik Para Politikası Kurulu toplantısında faiz oranı yüzde 17.75’e yükseltildi.

Merkez Bankası, Başkan Murat Çetinkaya’nın Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’le çıktığı yurtdışındaki yatırımcı turu sonrasında Londra piyasalarına verdiği mesaj doğrultusunda hareket etti. Yükselen enflasyon sonrası faiz artışına gitti. Böylece Türkiye, iki aydan kısa bir zaman diliminde üç faiz artışına gitmiş oldu. Merkez Bankası sadeleşme adımı sonrasında Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında faizi beklentilerin de üzerinde 125 baz puan artırdı. Dolar kuru 4.45 TL’ye düşerken Türkiye’nin kredi risk primi 270’e geriledi. Yeniden yabancı para girişinin önü açıldı. Güvenin tazelenmesiyle birlikte kur düşüşünün hızlanması şaşırtıcı olmayacak.

Merkez Bankası beklentilerin önünü kesecek bir hamle ile öngörülenin de üzerinde bir faiz artışı gerçekleştirdi. Dünkü toplantısında faizi 125 baz puan daha artırarak yüzde 16.50’den yüzde 17.75’e yükseltti. Karar sonrası kur yüzde ikinin de üzerinde değer kaybederek 4.57’den 4.45’e kadar geriledi. Türkiye’nin kredi risk primi

Kritik Londra seyahati sonrasına denk gelen Merkez Bankası’nın bugünkü “faiz” kararı başta “dolar” olmak üzere “Türkiye’nin risk primi” ve “yabancı sermaye girişi” tarafında etkili olacak.

Seçim sürecinde piyasaların dalgalı seyri sürüyor. Mayıs sonunda 255 seviyesine kadar gerileyen Türkiye’nin “Kredi Risk Primi” (CDS), Merkez Bankası’nın bugünkü faiz kararı öncesi yeniden dün 283 seviyesine kadar yükseldi.

Hafta başında açıklanan mayıs enflasyon verisi sonrasında Merkez Bankası’nın gerçekleştireceği faiz toplantısı çok daha fazla önem kazandı. Mayıs ayında açıklanan aylık yüzde 1.62’lik, yıllık yüzde 12.15’lik enflasyon oldukça yüksek. Bu aşamada gözler Merkez Bankası’na dönmüş durumda. Bugünkü toplantıda etkili bir duruş sergilenmezse TL’nin dolar karşısındaki volatilitesinin artması yani dolarda yükseliş sürpriz olmaz.

Kim, ne bekliyor?

Piyasalar, Merkez Bankası’ndan yeni bir hamle bekliyor. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ve Merkez Bankası Başkanı Çetinkaya, Londra ziyaretinde mayıs ayı enflasyonu yüksek çıkarsa yeni bir faiz artışı gelebileceğini belirtmişti. Şimdi de bunun gerçekleşmesi bekleniyor.

JP Morgan, bir haftalık repo faizinin 50 baz puan artışla yüzde 17 seviyesine

Dalgalanan piyasalarda milyonerler özel sektör tahvillerine yöneldi. Parası 1 milyon TL’nin üzerindeki yatırımcı sayısı 3.510’a çıkarken, bu grubun portföy değeri 69 milyar TL’ye yükseldi.

Piyasalarda dalgalanmaların arttığı, döviz kurlarına yönelimin yükseldiği dönemde milyoner yatırımcılar özel sektör tahvillerine yöneldi. Parası 1 milyon TL’nin üzerindeki 3.168 olan yatırımcı sayısı 3.510’a çıkarken bu yatırımcıların portföy değeri de 62 milyar TL’den 69 milyar TL’ye yükseldi.

Nisan 2018’de 75.552 yatırımcının özel sektör tahvili bulunuyor ve bu yatırımcıların portföy büyüklüğü 76 milyar 670 milyon TL düzeyinde. Özel sektör tahvillerinde söz konusu yatırımcıdan 18 bininin portföy dilimi 20 bin ile 50 bin TL arasında. 14 bin yatırımcının portföy dilimi 50 bin ile 100 bin TL arasında olurken 12 bin yatırımcınınki ise 100 bin ile 250 bin arasında.

75.552 kişinin elinde bulunan özel sektör tahvilinin 69 milyar 505 milyon TL’si 3.510 yatırımcının elinde bulunuyor. Yani tüm özel sektör tahvillerinin yüzde 90’ı, toplam yatırımcılar içerisinde payı yüzde 4 olan “milyoner” yatırımcıların elinde bulunuyor.

Özel sektör tahvillerinde portföy dilimi 100 binin üzerinde olan yatırımcıların

Merkez Bankası’ndan art arda gelen önleyici tedbirler, doların ateşini soğuttu. Son olarak sadeleştirme hamlesi geldi. Bundan sonra finansal istikrara yönelik adımlar, kuru frenlediği gibi ekonomik güçlenmeyi de sağlayacak.

Dolar kurundaki hızlı yükseliş Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz hamlesiyle frenlenmeye çalışıldıysa da geç kalınan hareket, ilave tedbirleri gündeme getirdi. TCMB attığı son sadeleştirme adımıyla aynı zamanda piyasalara olumlu mesaj verdi. Kur geçtiğimiz hafta çarşamba günü 4.9253 ile en yüksek seviyesine tırmanmasının ardından, Merkez Bankası’ndan gelen müdahalenin etkisiyle sert bir geri çekilme yaşayarak 4.54’e kadar gerilemişti.

Sonrasında kurun yeninden 4.70’lerin üzerine çıkması TCMB’nin hem yurt içi hem de yurtdışında etkili bir iletişime geçerek sakinleşmeyi sağlamasına neden oldu. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ve Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya, önceki akşam Türkiye Bankalar Birliği tarafından düzenlenen iftar yemeğinde, Merkez Bankası’nın sadeleştirmeye gideceği mesajını verirken yılın ikinci yarısından itibaren cari açıkta iyileşme olabileceği vurgusunu yaptı.

Merkez ne dedi?

Mehmet Şimşek ilave her yüzde 1 faiz artışının reel sektöre ilave 10.5

Piyasalar 300 baz puanlık faiz artırımına rağmen sakinleşmedi. Dolar 4.7156 TL’de bulunurken euro 5.4941 seviyesinde. Kurun yükselişini durduracak adımlar yetersiz kaldı. İstikrar için daha güçlü adımlar gerekiyor

Diken üzerinde olan piyasalarda tansiyon hayli yüksek. Merkez Bankası’nın faizi 300 baz puan artırmasına rağmen dolar istenen seviyelere gerilemedi ve yükseliş eğilimine yönelik sinyaller üretmeye devam ediyor. Merkez’İn faiz hamlesinin geç kalınmış ve kur artışını frenlemek için geride kalınmış bir adım olarak gören piyasalar, daha etkili adımların gelmesini bekliyor. Yüksek cari açık ve enflasyonla mücadele konusunda atılacak adımları beklemek gerekiyor. Ancak kaygı bu adımların atılmasında da gecikilebileceği yönünde.

Goldman Sachs, faiz artışının sadece 25 Nisan’daki toplantıdan bu yana TL’de yaşanan değer kaybının ardından gerçekleşecek ek enflasyonu telafi ettiğinin altını çiziyor. Kurum, bu noktada faizlerdeki artışın devamının gelebileceği yönünde sinyaller verirken TCMB’nin istikrarı sağlamaya istekli olduğunu göstermesi için 7 Haziran toplantısında daha fazla faiz artışını beklediğini dile getirdi.

UniCredit ise faizdeki artışın geçici bir toparlanma yaratacağını

Yılbaşından bu yana dolar/TL 3.78’den 4.92’ye kadar yükseldi. Son bir haftadaki yükseliş ise yüzde 10. Dün Merkez buna müdahale etti...

Dolar kuru normal dışı yükseldi. Bir yıldaki kur oynaklığı, bir ayda yaşandı. Son bir haftada kur yüzde 10 arttı. Dolar/TL kuru dün 4.92 TL seviyesine kadar yükseldi.

Akşam saatlerinde ise Merkez Bankası’nın faiz hamlesi geldi.

Şirketlerin döviz açıklarını kapatmak için gösterdikleri talep, yerli yatırımcıların dövizdeki yükseliş beklentilerinin sürmesi, kritik direnç seviyelerinin aşılması ile otomatik emirlerin devreye girmesi, yeni pozisyon açma istemleri, kurdaki çıkışı destekliyor. Yıla 3.78’den başlayan dolar/TL bugün 5 lira seviyesine dayandı.

Sessiz kalmadı...

Peki doların çıkışı daha önce önlenebilir miydi? İş Yatırım, dünkü bülteninde TL’de küresel risk iştahından bağımsız serbest düşüşün devam ettiğini vurguladı.

Kurum, düşüşün gelişmekte olan ülkelere yayılan satış dalgasından kaynaklanmadığını, Merkez Bankası’nın müdahalesi ile TL’nin kayıplarını kısmen geri alabileceğini dile getirdi.