DOLARIN ÇIKIŞINA DUR DENMELİYDİ
Yılbaşından bu yana dolar/TL 3.78’den 4.92’ye kadar yükseldi. Son bir haftadaki yükseliş ise yüzde 10. Dün Merkez buna müdahale etti...
Dolar kuru normal dışı yükseldi. Bir yıldaki kur oynaklığı, bir ayda yaşandı. Son bir haftada kur yüzde 10 arttı. Dolar/TL kuru dün 4.92 TL seviyesine kadar yükseldi.
Akşam saatlerinde ise Merkez Bankası’nın faiz hamlesi geldi.
Şirketlerin döviz açıklarını kapatmak için gösterdikleri talep, yerli yatırımcıların dövizdeki yükseliş beklentilerinin sürmesi, kritik direnç seviyelerinin aşılması ile otomatik emirlerin devreye girmesi, yeni pozisyon açma istemleri, kurdaki çıkışı destekliyor. Yıla 3.78’den başlayan dolar/TL bugün 5 lira seviyesine dayandı.
Sessiz kalmadı...
Peki doların çıkışı daha önce önlenebilir miydi? İş Yatırım, dünkü bülteninde TL’de küresel risk iştahından bağımsız serbest düşüşün devam ettiğini vurguladı.
Kurum, düşüşün gelişmekte olan ülkelere yayılan satış dalgasından kaynaklanmadığını, Merkez Bankası’nın müdahalesi ile TL’nin kayıplarını kısmen geri alabileceğini dile getirdi.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci de dün, “İlgili kurumlar Cumhurbaşkanı ya da Başbakanı konuya dahil etmeden sorumluluklarının gereğini yapmalı” mesajını verdi.
Merkez Bankası’nın sessiz kalmaması, dolardaki çıkışın en azından durması için önemliydi.
Herkes bekliyordu...
Ev hanımından, taksi şoförüne, esnaftan iş adamına kadar herkes dolara karşıalınacak önlemleri görmek istiyordu. Çünkü hesap ortada. Örneğin yılbaşında elinde 100 bin doları olup TL’ye çevirenler o gün 378 bin 950 TL almıştı. Beş ay boyunca dolarda kalmaları halinde ise birikimleri 492 bin TL oldu. Arada 113 bin TL fark oluştu.
Müdahale gelmesiydi...
Türk lirasının bu düşüşüyle panik yaygınlaştı. Bunu üstteki grafikten de görebiliyoruz.
Dolar/TL kritik direnç seviyesinin üzerine çıktı ve müdahale gelmesiydi hedef olarak 5.25’lere yönelmişti.
Tahtakale’de hareketlilik
Tahtakale dövizcileri ve ‘ayaklı borsa’ dün hareketliydi. Sabah 4.92’ye çıkan dolar Merkez Bankası’nın müdahalesine kadar 4.80’lerde dalgalandı. Dövizdeki dalgalanma nedeniyle Tahtakale’deki bazı döviz bürolarının tabela kapattığı, döviz alım ve satışını kısa süreli durdurduğu görüldü. l DHA
Ya önlem olmasaydı?
Önlem alınmasaydı, Türkiye’ye yönelik endişe içeren raporlar çok daha fazla yayınlanmaya başlayacaktı. Hatta yayınlanmaya devam ediyor. S&P yetkilileri, TL ve devlet borçlanma maliyetleri üzerindeki baskıyı durduramaması halinde, Türkiye’nin mali görünümünün hızlı bir şekilde bozulabileceğini belirtti.
Almanya’nın ikinci büyük bankası Commerzbank, TCMB’nin 7 Haziran’daki toplantı tarihine kadar müdahale etmemesi halinde dolar/TL kurunun 6’yı görebileceği öngörüsünü paylaştı.
Şirketler vadesi gelen ödemelerini yapabilmek için döviz talebinde bulunuyor. Sıcak para avantajı sağlamazsa Türkiye’ye yeni para girişi sınırlı oluyor.
Sıcak paranın gelmeyişi ise piyasalardaki domino etkisini tetikleme riski oluşturuyor.
‘FAİZ KARTI’ ÖNEMLİYDİ
Dolardaki ateşin alınabilmesi açısından Merkez Bankası’nın faiz kartını sahaya sürmesi önemliydi.
Diğer enstrümanlar denenmesine rağmen kuru frenlemeye yetmedi. Tabii faiz artışının oranı da önemli hale gelmişti. Sorunun görmezden gelinmesi ise asıl büyük tehlikeydi.
Zira böylesi bir durumda kaygılarını dile getiren yabancı sermaye daha da mesafeli kalmayı tercih edecekti.
Kuşkusuz Merkez Bankası kadar siyasi iktidarın da bu noktada atması gereken önemli adımlar var.
Ülkede olağanüstü halin devam etmesi ve hukukun üstünlüğü ilkesinin aşınması yabancı yatırımcının kendisini güvende görmesini zorlaştırırken gelen sermayenin de geri durmasına yol açmakta.
