Sevda Sarıkaya

Gülsin Onay; piyano konusundaki olağanüstü yeteneğinden dolayı Üstün Yetenekli Çocuklar Kanunu kapsamında gönderildiği Paris Konservatuvarında başladı müzik yolculuğu. Şimdi ise tüm dünyada bilinen, uluslararası alanda istisnai bir Chopin icracısı kabul edilen ve daha sayamayacağım birçok başarılara imza atmış, ülke olarak gurur duyduğumuz bir sanatçı. Üstün yetenekli/zekalı erişkin bireylerin zihinsel yolculuğuna bir Nöroloji Uzmanı bakış açısıyla göz atmaya çalıştığım Aykırı Zihinler röportaj serisi kapsamında, çok keyifli bir sohbet gerçekleştirdik. Söylemeden geçemeyeceğim bir enerjisi var. Birçok sanatçıda özel bir enerji hissedebilirsiniz ama Gülsin Onay’da çok daha farklı bir şey hissettim ben. Mutluluğun, huzurun, tutkunun, öğrenme açlığının, insan sevgisinin verdiği bir ışık. Bir çocuğa öğretilmesi en zor olan şey mutlu olabilmektir. Çünkü bunu öğretebilmek için önce mutlu olmak gerekir. Bir aile bunu başarabiliyorsa o çocuğun hayatta yenilmesi mümkün değildir, daha baştan kazanmıştır. Her bir kahkahası yeni bir fethediştir, bir başarı öyküsüdür. Kahkahaları ile dünyayı her seferinde yeniden fetheden insan Gülsin Onay ile gerçekleştirdiğimiz sohbet benim için de çok

Bu yazımı menopozun Alzheimer hastalığı riskini artırdığı saptanan çok yeni bir çalışmanın sonuçlarına ayırmak istedim. Alzheimer hastalığı son dönem üzerinde en fazla çalışma yapılan konuların başında gelmektedir. Menopoz da her kadının yaşamak zorunda kaldığı bir hayat dönemi olması dolayısıyla bu ilişki önemli. En azından bu dönemde koruyucu tedbirleri artırararak, riski normal düzeylere çekmek açısından uyarı niteliğinde.

PLoS One dergisinde bu ay yayımlanan bir çalışmanın sonucuna göre, menopozla ilgili metabolik beyin değişikliklerinin Alzheimer hastalığı riskini artırabileceği öne sürüldü.

Yapılan çalışmada(New York/ABD) menopoz dönemindeki kadınların beyin metabolizması incelendi. Menopoz dönemi ve sonrası kadınların beyninde Alzheimer hastalığında tutulum gösteren alanlarda hipometabolizma (metabolizma azlığı) gözlendi. Bu bulguların mitokondriyal sitokrom oksidaz aktivitesinin azlığı ile ilişkili olduğu öne sürüldü. Biliyorsunuz mitokondri yaşlanma ile ilişkisi en kuvvetli hücre parçasıdır. Bu bulgular menopoz dönemindeki kadınlarda endokrin yaşlanmanın etkisinin kronolojik yaşlanmadan daha baskın olduğunu göstermektedir.

Çalışmanın sonuçları dikkate alındığında menopoz

Alzheimer hastalığı, yaşadığımız çağda dünyanın hem sosyal hem de ekonomik anlamda en önemli sağlık sorunlarından birisi olarak görülmektedir. Maalesef ki hastalığın kesin nedeni bilinmediği için yapılan tedavi çalışmaları da sadece hipotezler üzerinden planlanmaktadır. Her ne kadar çalışmaların bir kısmı umut vaad etse de, henüz kesin tedavisi bulunamamıştır. Uluslararası Alzheimer Birliğinin geçtiğimiz ay Londra’da düzenlediği toplantıda, Alzheimer hastalığının tedavisi kadar korunma yöntemleri üzerinde de durulması gerektiği anlatılmış, hastalık ortaya çıkmadan engelemenin çok önemli olduğu vurgulanmıştır. Bu amaçla dünyanın en prestijli bilim dergilerinden birisi olan The Lancet, alanında önemli isimlerden bir komisyon oluşturdu. Bu komisyon “Alzheimer hastalarının üçte biri henüz oluşmadan engellenebilir” başlıklı yeni bir makale yayımladı. Bu makale son dönemde Alzheimer hastalığı ile ilgili yazılan makaleler içerisinde en önemlisi olduğundan dolayı özetleyerek sizlere aktarmak istedim.

Alzheimer hastalığı risk faktörlerini yaşamın dönemlerine göre gruplayan makalede, her bir faktörün riski ne kadar artırdığı da belirtilmiştir.

Doğumla gelen risk faktörleri;

Apo E

Alzheimer ve diğer tür Demans hastalarında zaman zaman sözel ve fiziksel saldırganlığa kadar varabilecek huzursuzluk sık yaşanan bir durumdur. Huzursuzluk olarak tariflediğimiz durum, hastanın sürekli hareket etme ve dışarı çıkma isteğinden tutun da, "burası benim evim değil, beni evime götürün", "sen benim kızım değilsin, seni sevmiyorum", "bu insanların evimde ne işi var, kovun şunları" gibi sizi endişelendirecek kaygı dolu cümleler kurmasını da kapsamaktadır. Sizlere hiç nedensizmiş gibi görünen bu hallerin altında genellikle bir neden yatar. Ama bu tür hastalar tepkilerini bizler gibi ifade etmekte zorlandıkları için, rahatsız oldukları şeylere karşı bu şekilde belirtiler verebilirler. Eğer nedeni bulursak, bu davranış biçimini ortadan kaldırabiliriz.

O halde Alzheimer ve diğer tür Demans hastalarında, huzursuzluk ve saldırganlığın olası sebeplerini sıralamakla başlayalım;

Peki bunu çözmek mümkün mü? Büyük çoğunluğunu evet. Huzursuzluk ve saldırganlık durumlarında çözüm amaçlı uygulayabileceğiniz davranışsal yaklaşımları da aşağıda sıralıyorum;

Hastaların huzursuzluk ve saldırganlığına sebep olabilecek tıbbi bazı sebepler de vardır. Örneğin herhangi bir enfeksiyon durumunda da

Çok farklı gibi görünen yetenekler tek bir bünyede toplandığında inanılmaz işler çıkabiliyor. Efdal Altun uluslararası başarılara imza atan, klasik müzik alanında ülkemizin gurur kaynaklarından olan Borusan Quartet'in viyola sanatçısı. Viyolası ile insanların ruhuna işleyen müzikler yaparken aynı zamanda tiyatral anlamda da çok yetenekli. Muhteşem doğaçlamalar yapıyor. Öyle ki yıllar evvel Levent Kırca tarafından ‘’Senin gibi bir yetenek gördüm mü bırakmam, hemen benimle İstanbul’a geliyorsun.’’ diyerek apar topar İstanbul’a taşınmış bir sanatçı. Müzik kariyerinde gelinebilecek en üst noktalarda olduğu için bırakma gibi bir lüksü de yok. O nedenle klasik müzik ve mizahı birleştiren muhteşem projeler üretmeye başlıyor. Bu arada diğer bir yeteneği de denge konusunda. Bir Jonglör ustalığında hareketler yapabiliyor. Örneğin telefona takılan selfi çubuğunu burnunun üzerinde taşıyarak uzun süreli videolar çekiyor. Dengede olmanın zihnini rahatlattığını ifade ediyor. Efdal Altun’la üstün yetenekli erişkin bireylere özel yaptığım Aykırı Zihinler röportaj serisi kapsamında sohbet ettik.

Önce yetiştiğiniz aile ortamından biraz bahsedelim. Ailenin tamamının farklı yetenekleri var.

Birçok kişi Ümmiye Anne'yi Ronaldo ile oynadığı reklam filminden sonra tanıdı. New York Avrasya Film Festivali’nde ‘Sinemada En İyi Avrasyalı Kadın Sanatçı’ ödülünü alan ‘Yün Bebek’ filminin yazarı, yönetmeni ve Arslanköy Kadınlar Tiyatro Topluluğu'nun kurucusu Ümmiye Koçak’ın birçok başarısı var. Ümmiye Anne ile şimdiye kadar yapılan röportajlarından çok daha farklı bir röportaj gerçekleştirdik. Toplumda fark yaratan üstün yetenekli erişkin bireylerle yaptığım “Aykırı Zihinler” röportaj serisi kapsamında gerçekleştirdiğimiz röportajda, Ümmiye Anne'nin çocukluğunu, ailesini, yetişme tarzını, evliliğini, düşünsel süreçlerini bir hekim bakış açısıyla sorgulayarak ele almaya çalıştım. Her cümlesine hayran kaldığım bu farklı zihinin ürettiklerine mutlaka kulak verin. Buyrunuz okumaya…

Biraz bize büyüdüğün ortamdan bahseder misin? Ev içindeki rollerden kardeşlerinden, anne ve babanın tutumlarından?

Ben Adana’nın Çelemli köyünde 10 çocuklu bir ailenin 6. çocuğu olarak dünyaya gelmişim. O kadar özgür ve serbest büyüdüm ki, tabi özgürlük deyince özgürlüğün ucu çok açık her tarafa gidebilir ama ben şöyle özgür büyüdüm, şöyle kendimi serbest hissettim güzel yavrum; istediğimi yaptım,

İyi bir sağlık yöneticisi olmak için; iyi bir finansçı, iyi bir hukukçu, iyi bir Bilgi İşlemci, iyi bir işletmeci, iyi bir sağlıkçı ve iddialı bir lider olmak zorundasınız diyen Çamlıca Medicana Hastanesi Genel Müdürü Dr. Murat Kaya, kariyer yolculuğunu ve bu yolda edindiği eşsiz tecrübeleri tüm içtenliği ile bizlerle paylaştı. ‘’Sağlığı yönetmek, NASA’yı yönetmekle eş değer zorlukta bir meslek grubundandır’’ diyen Dr. Kaya ile sohbetimizde özel hastanelerin aşması gereken sorunlara ve sağlık sistemine de değindik. Çok güzel bilgiler var, buyurunuz okumaya…

Sağlığın içinden birisi olarak çizilenin dışında bir yol izlemişsiniz ve her zaman çizgi dışı olanlarda gözlendiği gibi çok da başarılı olmuşsunuz. Sizi sağlık yöneticiliğine yönlendiren olaylar zincirinden biraz bahseder misiniz?

Ben Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Biyolojik Bilimler mezunuyum. Yani benim alanım Temel Bilimler. Bu bölümü de isteyerek yazdım ve kazandım. Çünkü hayalim iyi bir Genetikçi olmak idi. Daha sonraki aşamada ise Klinik Bilimler de beni cezbetti. Bu defa Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Enstitüsünde Solunum Rehabilitasyon Uzmanlığı eğitimi almaya karar verdim. Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde her iki

Hepimizin, özellikle 90'larda gençlik yıllarını yaşayanların mutlaka bir yerde yolunun kesiştiği ve unutulmaz anlarımıza anlam katan gizli kahraman Özkan Turgay. Besteci, Aranjör, Söz Yazarı, Prodüktör, Piyanist, Orkestra şefi, Yapımcı, Tonmaister dan çok daha fazlası o. Mevlana'nın ''Bir mum başka bir mumu tutuşturmakla, ışığından bir şey kaybetmez'' sözünü özümseyerek verdikçe çoğalmış ve evrenle bütünleşmiş bir ruh. Uçurtmayı Vurmasınlar, Perihan Abla, Mahallenin Muhtarları gibi birçok film ve dizinin müziğini yapan Özkan Turgay'ın kayıt altında 1800 bestesinin olmasının yanı sıra Ebru Gündeş, Gülşen ve Serdar Ortaç gibi birçok starı keşfedip müzik dünyasına kazandırmıştır. Burada özetlemesi çok zor olan yüzlerce başarıya imza atan Özkan Turgay'la doyumsuz bir sohbet gerçekleştirdik...

Sizinle daha önce yaptığımız görüşmelerde müziğin matematiği ile ilgilendiğinizi öğrenmiştim. Türkiye'de klasik haline gelmiş bestelerinizde de müziğin matematiğini kullandınız mı?

Müziklerimi Sezisel olarak besteliyorum .Bunu böyle ifade etmem gerek. Eğer bunu bilimsel anlamda soruyorsanız, yine sadece sezisel diyebilir. Eser ortaya çıktıktan sonra ben nerede, ne yapmışım sorularının cevabını