Serap Torun

Çocukluk döneminde tedavi edilmeyen DEHB (Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu) yetişkinlikte de ciddi bir problem olarak karşımıza çıkıyor. Çocuklarda aşırı hareketlilik ve buna bağlı belirtiler ön plandayken, yetişkinlerde dikkat eksikliği ve buna bağlı işlevlerin yetersizliği ön plana çıkıyor. Eğitim hayatını da olumsuz etkiliyor ve okul terki gibi durumlar görülebiliyor. İş seçiminde hatalar, kuralsızlık, karar vermede bozukluk, iş yetiştirmede zorlanma, fazla sayıda hatalı iş yapma, iş arkadaşları ile kötü ilişkiler ve sık yapılan iş kazaları gibi pek çok şeye sebep olabiliyor. Bunun sonucunda sık sık iş değiştirme, kovulma, istenilen performansı gösterememe gibi durumlar oluşabiliyor. Ayrıca yapılan pek çok çalışmada DEHB olan yetişkinlerin daha fazla sayıda suça karıştıkları ve tutuklandıkları görülmüş. İyi haber ise DEHB her yaşta tedavi edilebiliyor. Suç oranları, şiddet, bağımlılık ve sosyal bozukluklar ile ilişkili olan DEHB konusundaki sorularımı konularının önde gelen uzmanları yanıtladı.

ABD Harvard Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Joseph Biederman, Bengi Semerci Enstitüsü’nden Prof. Dr. Bengi Semerci, Mount Sinai Tıp Merkezi’nden Prof. Dr. Jeffrey

Harvard Tıp Fakültesi Psikiyatri Nörogörüntüleme Laboratuvarı Direktör Yardımcısı, Psikiyatri ve Radyoloji Profesörü Dr. Marek Kubicki, ”Nörogörüntüleme teknolojisi gelişmeye devam ediyor. İleride, beyinde bir sinyali gösteren veya tespit eden biyolojik belirteçler, bireyde oluşması muhtemel sorunları önceden tahmin etmek için kullanılabilir. Şizofrenide bazı biyobelirteçler bulduğumuzu düşünüyoruz.” dedi. Konuşmasında yapay zekâ kullanımına da değinen Prof. Dr. Marek Kubicki, “Yapay zekâ (AI) sayesinde ileride MR makinelerine ihtiyaç duymayabiliriz. Çünkü gelecekte yapay zekânın oluşabilecek psikiyatrik bir hastalığı oluşmadan tahmin etmesi veya bireyde oluşmaya başlayan karmaşık durumları öngörebilmesi mümkün olabilecek.” dedi.

Psikiyatride en son teknolojik gelişmelerin konu edildiği 10. Uluslararası Psikofarmakoloji Kongresi ve 6. Uluslararası Çocuk ve Ergen Psikofarmakolojisi Sempozyumu'na katılan Prof. Dr. Marek Kubicki, beynin ileri teknoloji kullanılarak görüntülenmesi ve psikiyatride yapay zekâ kullanımı konusunda bilgiler verdi.

Beyin görüntüleme işlemi daha ucuz ve hasta açısından ulaşılabilir olacak mı?
Görüntülemeyi daha ucuz ve daha erişilebilir hale

Kanada Alberta Üniversitesi Psikiyatri Bölüm Başkan Yardımcısı, Psikiyatri ve Sinirbilimi Profesörü Andrew Greenshaw, “Yapay zekâ (AI) karar verici aşamalarda risk analizi yapmakta hekimler ile birlikte çalışacak. Gelecekte internette, birey ve ortak paydaları olan farklı bireyler hakkında daha fazla bilgi toplamış olacağı için hekimlere teşhis ve tedavi aşamasında yardımcı olacak.” dedi.

10. Uluslararası Psikofarmakoloji Kongresi & 6. Çocuk ve Ergen Psikofarmakolojisi Sempozyumu'ndaki konuşması ile e-sağlığa ve sağlıkta geleceğin teknolojilerine dikkat çeken Greenshaw, “Günümüzde her şey çok hızlı değişiyor. Kimse yapay zekânın gelecekte bize neler sunabileceğini tam anlamı ile bilmiyor. İnsanlar akıllıdır, bizler çok şey yapabiliriz ama beynimizin hızının bir limiti var. Makinelerin için böyle bir limit yok. Bizim bilgimiz ve düşünme kapasitemiz makinelerden daha fazla. Ancak yapay zekâ bizden çok daha hızlı. İnsanoğlu şu an üçüncü boyutta yaşıyor ve dördüncü boyuta ulaşmaya çalışıyor. Yaptığımız bazı çalışmalar ise bize makinelerin 70 milyonuncu boyuta kadar işlem yapabildiklerini gösteriyor. İnsan beyni ve yapay zekâ aynı kapasitede değil.” diyerek gelecekte yapay

Çoğumuz hayatımızın bir döneminde farklı deneyimler yaşamak, standart hayatımızın dışında bir şeyler yapmak istemişizdir. Bunları yapmak için genellikle bir motivasyon bekleriz. Oysa değişim elimizin uzanabileceği bir noktadadır. Mevlana’nın dediği gibi, “Dünle birlikte gitti, cancağızım. Ne varsa düne ait. Şimdi yeni şeyler söylemek lazım.”

Geçtiğimiz günlerde sanırım ben de bu dönemlerden birini yaşadım. Kendimi birdenbire Antalya’da bir golf sahasında buldum. Daha önce denemediğim bir spor dalı olduğu için golf oynamak istedim. Pahalı bir spor dalı gibi göründüğünü biliyorum ama inanın kayak yapmaktan daha pahalı değil. Golf oynarken sohbet ettiğim arkadaşım Furkan Tirali’den de bu spor hakkında bilgiler aldım.

Vaktimiz, ben golf öğrenmeye çalışırken sohbet ile geçti. Golf için farklı saha türleri varmış. Ben bilmeden yaptığım bu seçimde popüler sahalardan olan Links sahayı seçmişim. Links sahanın özelliği deniz kıyısında yer alması ve arazinin doğal olması. Bir taraf düz çimler ile kaplıyken diğer tarafta bir kum tepesi karşınıza çıkıyor. Dünyada da links sahalar özel ilgi görüyor. Golf oynarken fena sayılmazdım ama daha çok çalışmam lazım. Bir günde ancak topa nasıl

Aşı, her ne kadar bundan yıllar önce keşfedilmişse de bugün halen yeni bir uygulamaymışçasına doğru olmayan spekülatif söylemler ile gündeme getirilmektedir. Oysa tüm dünyada uygulanan aşılar sayesinde bugün artık pek çok hastalık görülmemekte ve böylelikle bireylerin ve toplumların sağlığı korunmaktadır. Bunun en önemli örneği ise dünya çapında WHO (Dünya Sağlık Örgütü) öncülüğünde yapılan aşılama kampanyaları ile her yıl yaklaşık 50 milyon kişinin ölümüne yol açan çiçek hastalığının ortadan kalkmış olmasıdır. 20. Yüzyılın ilk yarısında Amerika’da yılda 60.000 civarı görülen çocuk felci vakaları, artık sıfıra inmiştir. 1980'lerde doğanlar çiçek aşısı olmadığı gibi bu hastalığı da tanımamaktadır. Ülkemizde artık çocuk felci nedeniyle sakat kalan çocuklar görülmemektedir.

Bu hastalıkları görmemiş, yaptıkları yıkımlara şahit olmamış yeni nesilleri, yanlış bilgiler ile yanıltmaya yönelik söylemler geliştirmek ne yazık ki bazı insanların medyatik olmak için benimsedikleri bir yol halini almıştır. Ancak burada unutulmaması gereken bir nokta vardır;yaşamak ve kendine zarar vermemek insanın temel içgüdüsüdür. Bu şartlar altında aşnın olmadığı bir dünyada çocuklarımızı doğal

Çocuklarda doğuştan veya sonradan oluşabilen bir takım kronik hastalıklar ağız yolu ile normal beslenmeyi engelleyebilir. Bu durum, altta yatan hastalığa bağlı olarak uzun dönemli olabilmektedir. Uzun dönemli enteral (sindirim sisteminden) beslenmesi gereken hastaya perkütan endoskopik gastrostomi (PEG) adını verilen, karından mideye tüp koyma işlemi yapılmaktadır. Böylelikle hasta ağız yolu ile değil, direk mideye giden bir tüp ile beslenir. PEG ile beslenme konusunda gelen sorulara bakıldığında ailelerin bu yöntem hakkında daha fazla ve detaylı bilgiye ihtiyaç duyduklarını görüyoruz.

“PEG ile beslenme yöntemi genellikle nörolojik problemi olan spastik hastalar, SSPE hastaları, kanserli çocuklar, kistik fibrozis, yarık damak, doğuştan yemek borusu tıkanıklıkları gibi durumlarda kullanılmaktadır. Çocuklarda PEG ile beslenme sürecinde kullanılan besinler yetişkinlerinkinden farklıdır ve bu çocukların beslenmesi altta yatan kronik hastalıkları sebebiyle çok önemlidir.” diyen Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme uzmanı Yrd. Doç. Dr. Enver Mahir Gülcan, PEG ile beslenme hakkındaki sorularımı yanıtladı.

PEG işlemi nasıl yapılır?
PEG işlemi ameliyatsız,

Şuna inanmak gerekir ki, "Dünya yüzünde gördüğümüz her şey kadının eseridir.” M. K. Atatürk

Her dokunuşuyla hayatı güzelleştiren kadın, Cumhuriyetin Kuruluşundan sonra kendilerine tanınan haklar ile artık yaşamın her alanında etkin bir şekilde yer alıyor. Cumhuriyete dek evde, tarlada hatta cephede büyük özveri göstermiş olan kadınlarımız artık doktor, savaş pilotu, sanatçı, bilim insanı gibi pek çok önemli konuda da hayatımıza değer katıyorlar.

İlk kadın savaş pilotu Sabiha Gökçen, ilk kadın kimyacı Prof. Dr. Remziye Hisar, ilk kadın tıp doktoru Safiye Ali, ilk kadın heykeltraş Sabiha Bengütaş, ilk kadın piyanist Ferhunde Erkin, ilk kadın gazeteci Selma Rıza gibi bir çok başarılı Türk kadını dönemlerinin şartlarını zorlayarak gösterdikleri başarılar ile tarih sayfalarında hak ettikleri yerleri almışlardır. Bu örnek kadınlar ile başlayan Türk kadınının iş hayatındaki yükselişi zaman içerisinde daha da geniş alanlara yayılarak devam etmiştir. Artık kadınlar erkeklerin yaptığı tüm mesleklerde kendilerini göstermekte ulusal ve uluslararası alanda ülkemizi en iyi şekilde temsil etmektedir.

Kadınlarımız bireysel olarak elde ettikleri başarıların yanı sıra sosyal yaşam

Eğitimde teknolojinin hızına yetişemiyoruz. Birkaç gün önce Uber'in CEO'su Dara Khosrowshahi, şirketin uçan taksi hizmetine 5 - 10 yıl içinde başlamasını öngördüklerini söyledi. Bugün yağmurlu havada taksi bulamıyoruz ama 5 – 10 yıl içinde uçan, sürücüsüz taksiye biniyor olacağız. Bugün AR ve VR kullanmak için bir uygulama indirmeye, özel gözlük kullanmaya gereksinim duyuyoruz. Yarın arabanızın camı, taktığınız lens, günlük güneş gözlüğünüz bu görevi görebilecek.

Sanal Gerçeklik (VR) / Artırılmış Gerçeklik (AR) eğitimde de kullanılıyor. Sanal gerçeklik (VR), gerçek hayatta bir ortamın veya durumun bilgisayar tarafından üretilen bir simülasyonudur. Artırılmış gerçeklik (AR) ise, bilgisayarla oluşturulan nesneleri, var olan bir gerçeklik üzerine yerleştirip, etkileşim yeteneği sayesinde daha gerçekçi kılan bir teknoloji.

AR ve VR teknolojisi, başta sağlık olmak üzere mühendislik alanlarında kullanılabilen eğitim ürünleri olarak karşımıza çıkabiliyor. Bu ürünleri piyasaya süren şirketlerin çoğunun satış hedefinde lise ve üniversiteler var. Birbirleri ile rekabette olan özel okullar ise pazarın büyük çoğunluğunu oluşturuyor.

Öte yandan, ilk ve ortaöğretim söz konusu